سکولاریسم فلسفی و سیاسی چیست؟

در جامعه‌ی کنونی ما، چه در سطح اکادمیک و چه غیر آن، تعریف ناقصی از مفهوم سکولاریسم ارایه شده است و شق‌های اصلی آن کنار هم قرار گرفته نشده است.
در این مقاله سعی بر این شده است که با تقسیم نمودن دو شق سکولاریسم( فلسفی و سیاسی) تعریفی را ارایه نماییم.
واژه‌ی سکولاریسم(secularism) بر گرفته از واژه‌ی لاتینی secularis، مشتق از seculum به معنای «دنیا» یا «گیتی» در برابر«مینو» است .
سکولاریسم از لحاظ تبار لغوی خود، به معنای عرف‌گرایی و اعتقاد به اصالت امور دنیوی است و سکولار یعنی آنچه به این جهان تعلّق دارد و به همان‌اندازه از خداوند و الوهیّت دور است و سکولار یعنی آنچه به این جهان تعلق دارد و به همان اندازه از خداوند و الوهیت دور است .
در زبان انگلیسی متضاد secular )دنیوی و عرفی) واژه ی sacred )مقدس و دینی) است.
سکولاریسم سیاسی و فلسفی:
سکولاریسم سیاسی: سکولاریسم سیاسی بدین معناست که نهاد دین از نهاد دولت جداست و حکومت نسبت به تمام فرقه‌ها و مذاهب، نگاهی یکسان و مساوی دارد.
در سکولاریسم سیاسی تکثر و پلورالیزم فرهنگی و سیاسی به رسمیت شناخته می‌شود و حاکمیت از هیچ‌کدام از آن‌ها به صورت رسمی نمایندگی نمی‌کند و نسبت به همه‌ی آن ها بی‌طرف است.
ظرافتی که در مفهوم‌شناسی سکولاریسم سیاسی نباید مورد غفلت قرار بگیرد این است که در سکولاریسم سیاسی جدایی میان دین از حکومت است نه جدا کردن دین از سیاست.
بنابراین، مطابق این شق از سکولاریسم، روحانیون در امور حکومتداری حق دخالت ندارند و تنها عقل بشری اجازه‌ی ورود در عرصه‌های اجتماع و سیاست دارند.
در جامعه‌ای که سکولاریسم سیاسی ترویج یابد و الگوی سیاستمداران باشد، مومنان و لامذهبان در کنار هم، زندگی سرشار از تساهل و تسامح را تجربه می‌کنند و هیچ قرایت رسمی از دین وجود ندارد تا امر و نهی بالای مخالفین‌شان صورت بگیرد.
سکولاریسم فلسفی:
سکولار فلسفی کسی است که هیچ اعتقادی به ماوراء الطبیعه ندارد و ماتریالیست و مادی‌گراست و ما واراء الطبیعه چه در زندگی شخصی و چه در عرصه‌ی اجتماع و سیاست، هیچ نقشی ندارد.
با توجه به تعریف هر دو شق از سکولاریسم، می توان نتیجه گرفت که سکولار سیاسی می‌تواند در زندگی شخصی خود قایل به معنویت دینی شود، ولی در عرصه‌ی اجتماع و سیاست هرگونه دخالتی را از سوی ماوراء الطبیعه نفی می‌کند و در این دو عرصه( اجتماع و سیاست ) نگاهی مادی دارد و تنها از عقل خود استمداد می‌جوید.
حسن واحدی- خبرگزاری دید