رهبر طا-لبان: تفاوت قائل شدن میان زبان فارسی و پشتو مجازات دارد

خبرگزاری دید: در پیامی منسوب به رهبر طا-لبان ، وی به زیر دستان خود دستور داده است میان زبان فارسی و پشتو نباید تفاوتی قائل شد در صورت تخلف از این دستور، فرد یا افراد متخلف، به دادگاه معرفی و مجازات خواهد شد. سخنگوی وزارت امر به معروف حکومت سرپرست به نقل از ملا هبت‌الله، رهبر طا-لبان، در صفحه ایکس (توئیتر سابق) خود نوشت که نباید میان زبان‌های فارسی و پشتو تفاوت قائل شد.

این اظهارات منسوب به رهبر طا-لبان که در روز جمعه، ۲۸ ثور و در سفر غیرمنتظره به کابل صورت گرفت، مهمترین و واضح‌ترین اعلام موضع از سوی طا-لبان در مورد زبان فارسی پس از روی کار آمدن در افغانستان محسوب می‌شود.

پیشتر و دست کم دو بار مقامات طا-لبان نه تنها هر گونه برخورد با زبان فارسی را رد و تکذیب کرده بودند بلکه بر تلاش خود نسبت به تقویت این زبان نیز تاکید ورزیده بودند.

امیرخان متقی در سفر دی‌ماه ۱۴۰۲ به تهران، زبان فارسی را مانند زبان پشتو، زبان رسمی افغانستان توصیف کرده بود و سیدعبدالله ریاست اتحادیه ناشران افغانستان نیز دو روز پیش و در تهران، زبان فارسی را دارای جایگاه ممتاز و مورد توجه حاکمیت افغانستان دوشادوش زبان پشتو دانسته بود.

همچنین مدیران طبع و نشر قرآن کریم در افغانستان از اولویت زبان فارسی و پشتو برای ترجمه قرآن کریم، بالاتر از زبان‌های ازبکی، ترکمنی، پشه‌ای و نورستانی خبر داده بودند. نکته دیگر رواج کتاب‌های چاپ ایران در افغانستان است که همگی به خط و زبان فارسی به این کشور صادر می‌شود. مقامات طا-لبان پیشتر مدعی شده بودند که بازار نشر در افغانستان در اختیار مشتریان خود این کشور و کتاب‌های چاپ ایران است.با این وجود برخی گزارش‌ها دست کم همچنان نسبت به بی‌تفاوتی طا-لبان در مورد زبان فارسی اظهار نگرانی می‌کنند. هرچند به گفته مقامات طا-لبان، این دست سخنان از سوی افرادی مطرح می‌شود که جایگاه و منافع شخصی خود را در افغانستان از دست داده و به دنبال مخدوش کردن چهره طا-لبان به امید دست یافتن به جایگاه پیشین خود هستند.

از جمله افرادی که به فارسی‌زدایی نظام‌مند طا-لبان در دوره فعلی اعتقاد دارد رنگین‌ دادفر سپنتا وزیر سابق امور خارجه افغانستان است.

همچنین بر اساس اخبار منتشر شده دیگر، طا-لبان پیش از این، دستور به حذف زبان انگلیسی از مکتوبات اداری داده بود. هرچند در اسناد منتشر شده حاوی این دستورات، اشاره‌ای به جایگزینی زبان فارسی نشده بود، اما به نظر می‌رسد مقابله با زبان انگلیسی که در دولت پیشین رشد چشمگیری به خصوص در دانشگاه‌ها داشت، خود به خود راه گسترش زبان فارسی یا دست کم حذف برخی از موانع پیش روی این زبان را تسهیل نموده است.

بر اساس گزارش‌ها، در حاکمیت پیشین افغانستان، بسیاری از دانشگاه‌ها اقدام به برگزاری کلاس‌ها به صورت انگلیسی کرده و منابع درسی خود را از کتاب‌هایی با زبان انگلیسی معرفی می‌کردند.

به گفته مدیر نشر سرور هدایت این حجم از انگلیسی گرایی در دوره پیشین به حدی بوده که هم‌اکنون نیز برخی دانشگاه‌ها نتوانسته‌اند به صورت کامل این نفوذ زبانی را حذف کنند.

برخی منابع مطلع گزارش داده بودند که در دوره پیشین، ایالات متحده برای اشاعه زبان انگلیسی در افغانستان سالانه بیش از یک میلیون نسخه از کتاب‌های دانشگاهی را جایگزین کتاب‌های عمدتاً فارسی در دانشگاه‌های افغانستان کرده بود.

علاوه بر این، اعلام حمایت از نویسندگان، شاعران و اندیشمندان همه زبان‌ها در افغانستان از سوی طا-لبان می‌تواند نشان‌گر درک این گروه نسبت به جایگاه حذف‌نشدنی زبان فارسی از افغانستان باشد، امری که خوش‌بینی‌ها به تعقل طا-لبان در این زمینه را موجب می‌شود.