آزادی طالبان زندانی؛ سره از ناسره تفکیک شود

سیستم عدلی و قضایی افغانستان هیچ‌گونه دستاورد ملموسی در این زمینه نداشته و شوربختانه، در اکثر مواقع کسانی از بند آزاد شده‌اند که دست شان با خون صدها تن از شهروندان کشور اعم از کودکان، جوانان و عوام آلوده بوده و مکرراً دست به خشونت و کشتار مردم این مرز و بوم زده‌اند.

همزمان با فراز و نشیب‌های مذاکرات صلح بین امریکا و طالبان و تأکید مقامات افغانستان و جهان به گفت‌وگوهای میان‌افغانی، بحث آزادی زندانیان طالب از دیگر موضوعاتی است که بسا مهم، اما مبهم به‌نظر می‌رسد.
عبدالسلام رحیمی وزیر دولت در امور صلح افغانستان در این مورد می‌گوید که روی موضوع رهایی زندانیان کار جدی صورت گرفته است. دوسیه‌های هر یک از زندانیانی که به این پروسه ارتباط دارد، مطالعه شده، دسته‌بندی شده و روی آن کار شده است.
رحیمی می‌افزاید: منحیث یک قدم حسن‌نیت در عید فطر امسال یک تعداد از زندانیان آزاد شد. اینها قدم‌های حسن‌نیت بود و نشان داد که دولت افغانستان قدم به قدم موضوع را تعقیب می‌کند و هر دقیقه‌ای که طرف مقابل آماده باشد، همان دقیقه دولت افغانستان کاملاً آماده است. ظرفیت ایجادشده توان این را دارد و می‌تواند این کار را به صورت درست پیش ببرد؛ نه اینکه یک کاغذ را تولید کند و سر طاق بماند و باز آن را فراموش کند.
در همین حال اما، مسعود اندرابی سرپرست وزارت امور داخله می‌گوید که تصمیم رهایی زندانیان طالب را ندارد.
با آن که موضوع آزادی زندانیان از سوی حکومت «سست» گرفته شد و در ۵ سال گذشته صدها تن از طالبان از زندان‌های کشور آزاد شدند، اما رها شدگان از بند چه کسانی بودند و چه فعالیت‌هایی را انجام داده‌اند؟
بدون شک می‌توان گفت که تعدادی در صفوف طالبان هستند که به‌خاطر نارسایی‌ها و مشکلات زندگی طالب شده‌ و یا هم به‌اجبار به آن سمت کشانیده شده‌اند و در عملیات‌های نیروهای امنیتی و دفاعی بازداشت و به زندان منتقل شده‌اند.
در حالی که بحث آزادی زندانیان یکی از خواست‌های مهم طالبان در مذاکرات صلح گفته می‌شود، ولی جدا کردن سره از ناسره باید یک اصل پنداشته شود و بین قاتلان مردم افغانستان و طالبانی که از سر مجبوریت به صفوف مخالفین پیوسته‌اند، تفکیک شود. متأسفانه در چندین سال گذشته این تفکیک وجود نداشته و کسانی آزاد شده‌اند که مجدداً با طالبان همراه شده و یا هرازگاهی همزمان با سازمان‌دهی حملات انتحاری کشته شده‌اند. به‌طور نمونه می‌تواند گفت که اخیراً حکومت ۳۰۰ طالب را به نشانه حسن نیت آزاد کرد، ولی یک گزارش تحقیقی نشان داد که یکی از زندانیان آزاد شده در حمله به کمپ گرین ویلج در شرق شهر کابل دخیل بوده است.
سیستم عدلی و قضایی افغانستان هیچ‌گونه دستاورد ملموسی در این زمینه نداشته و شوربختانه، در اکثر مواقع کسانی از بند آزاد شده‌اند که دست شان با خون صدها تن از شهروندان کشور اعم از کودکان، جوانان و عوام آلوده بوده و مکرراً دست به خشونت و کشتار مردم این مرز و بوم زده‌اند. در حالی که هم‌اکنون صدها پرونده در نهادهای عدلی و قضایی وجود دارد که حکایت از ۤبی‌توجهی آنان در بررسی این پرونده‌ها دارد و کسانی هستند که دو سال، سه سال و حتی ده سال از تکمیل مدت حبس شان گذشته، ولی هیچ‌گونه تصمیمی برای رهایی آنان گرفته نشده است.
با آن که فساد در افغانستان بر فراز قُله‌های نهادها موج می‌زند، در مورد زندانیان نیز این موضوع یک اصل مهم تلقی شده و به‌بهانه‌ها و مناسبت‌های مختلف، افراد و اشخاص (قاتلان مردم افغانستان) از بند رها شدند. از سویی هم، در آزادی زندانیان طالب به صورت حتمی باید نهادهای امنیتی و دفاعی کشور دخیل باشد، زیرا آن‌ها یکی از طرف‌های مهم بحث محسوب می‌شود که در غیر آن روحیه نیروهای قهرمان افغانستان ضعیف خواهد شد. در همین مورد «سید علی‌رضا محمودی» رییس جریان سیاسی توافق ملی و تغییر می‌گوید که در آزادی زندانیان طالب باید نظر نهادهای امنیتی و دفاعی گرفته شود، زیرا طالبان خسارت‌های مالی و جانی به نیروهای امنیتی و مردم وارد کرده که در صورت نادیده گرفتن نهادهای امنیتی و دفاعی، انگیزه نیروهای امنیتی ضعیف خواهد شد.
قابل یادآوریست که نهادهای عدلی و قضایی و حکومت افغانستان باید به‌دور از پدیده منفور فساد، در آزادی زندانیان طالب دقت کنند و نیز به پرونده کسانی که سال‌ها از تکمیل حبس شان می‌گذرد، توجه و رسیدگی نماید.