سه سال از درگذشت مارشال افغانستان می‌گذرد. مارشال محمد قسیم فهیم، یکی از سران مجاهدین در دوران جهاد و مقاومت بود. با تجاوز قشون سرخ به افغانستان، وی در سنگرهای گرم جهاد قرار گرفت و با قاطعیت و درایت در راه آزادی و آبادی وطن، نقش پذیرفت.
وی سه سال پیش، به روز ۱۸ حوت، به ابدیت پیوست. روز گذشته، کابل، شاهد محفل باشکوهی بود که به منظور تجلیل از جایگاه و شخصیت مارشال افغانستان برگزار شده بود. سخنرانان در رابطه به شخصیت وی، ایراد سخن کردند و هریکی از ویژه‌گی‌هایش حکایت کردند.
ادیب فهیم، معاون ریاست عمومی امنیت ملی و پسر ارشد و جانشین مارشال فهیم نیز یکی از سخنران مجلس بود. خبرگزاری متن سخنرانی وی را از این طریق به دست نشر می‌سپارد:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على محمد وعلى آله و صحبه اجمعین
جلالتمآب حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین، جلالتمآب احمد ضیا مسعود، معاون پیشین رییس‌جمهور و نماینده خاص رییس‌جمهور، جلالتمآب استاد محقق، معاون دوم ریاست اجراییه، رهبران جهادی، اعضای فعلی و قبلی کابینه، اعضای انجمن والیان، مجاهدین عزیز، نمایندگان کشورهای خارجی، آتشه‌های نظامی، سفیر صاحب تاجکستان، برادران و خواهران عزیز، السلام علیکم!
در ابتدا می‌خواهم از استاد محترم، رهبر جهاد و مقاومت، جناب استاد سیاف یاد کنم که واقعاً جای شان خالیست. خدواند برای شان صحت عاجل نصیب کند و انشاءالله که بزودی به کشور برگردند.
سومین سالروز درگذشت مارشال افغانستان را خدمت همه شما ملت بزرگ و مجاهد کشور تسلیت عرض می‌کنم. حضور شما در این محفل بیانگر تعهد و احترام تان به ارزش‌های جهاد و مقاومت مردم افغانستان، ارزش‌های نظام نوین، وحدت ملی و هم‌پذیری، و به جمهوری اسلامی افغانستان است. از تشریف‌آوری همه شما ابراز سپاس می‌نمایم.
این‌همه ارزش‌ها نتیجه فداکاری و قهرمانی ملت بزرگ ماست. همه ملت افغانستان قهرمان‌اند. درود می‌فرستم به روح همه شهدا افغانستان، مخصوصاً یگانه قهرمان ملی کشور شهید احمد شاه مسعود، شهید صلح استاد برهان‌الدین ربانی، استاد عبدالعلی مزاری شهید، حاجی صاحب قدیر شهید، کاظمی شهید، عبدالمطلب بیگ صاحب شهید، مرحوم انوری، مرحوم عرفانی و پیر صاحب مرحوم. خداوند روح همه عزیزان و بزرگان ما را که در جمع ما نیستند شاد داشته باشد و یاد شان گرامی باد.
به‌منظور ارج‌گذاری به نقش و زحمات مارشال کشور در دوره‌های جهاد و مقاومت، اساس‌گذاری نظام نوین، مخصوصاً منحیث اولین وزیر دفاع در بنیان‌گذاری اردوی ملی کشور، به مارشال فقید، لقب مارشال افغانستان اعطا گردید. این لقب بسیار پرافتخار متعلق به همه ملت افغانستان مخصوصاً منحصر به مجاهدین کشور است.
مارشال افغانستان تا آخرین لحظه حیات از این جایگاه پرافتخار پاسداری کرد و همیشه به وحدت ملی و به تقویت نظام تاکید می‌کرد. مارشال افغانستان وجود یک نظام قوی را از ضروریات اصلی کشور عزیز ما می‌دانست و تاکید می‌کرد که چنین نظامی را می‌توانیم با هم‌پذیری، تدبیر و از خودگذری بنا کنیم. در عین حال تاکید بر بهبود دوامدار در ساختارهای تشکیل‌دهنده نظام می‌نمود. امیدواریم تا رهبری حکومت وحدت ملی به وعده که در این مورد به ملت افغانستان سپردند، با قاطعیت عمل کنند.
امروز سرنوشت ملت عزیز ما به مجاهدت، مقاومت و شهامت بی‌نظیر نیروهای امنیتی دفاعی ما بستگی دارد. بعد از گذشت دو سال از انتقال مسئولیت‌های امنیتی با تمام تلاش و دسایس دشمن، در رابطه به بقای نظام، مقاومت و فداکاری همه‌جانبه صورت گرفت. امروز در وضعیتی قرار داریم که مسئولیت هر فرد از ماست، مخصوصاً از بزرگان کشور تا در راستای تقویت نظام و حمایت همه‌جانبه از نیروهای امنیتی کشور که مارشال فقید نیز همواره به آن تاکید می‌کرد، تلاش عملی کنیم.
مارشال کشور صلح را یک نیاز جدی امروز و فردای افغانستان می‌دانست. باور داشت که ما هم حق داریم تا مثل سایر ملت‌های جهان در صلح زندگی کنیم.
تلاش‌های اخیر حکومت وحدت ملی و پیشرفت‌ها در پروسه مصالحه با حزب اسلامی افغانستان به رهبری انجنیر صاحب حکمیتار، که در نتیجه آن پذیرش و حمایت از نظام جمهوری اسلامی، قانون اساسی کشور، ارزش‌های جهاد و مقاومت و ارزش‌های نظام نوین منجمله روندهای مردم‌سالار و آزادی بیان تامین شده، قابل تقدیر است. پذیرفتن نظام جمهوری اسلامی از جانب این حزب، قدم مهمی در راستای برآورده‌شدن یکی از آرزوی‌های اساسی مارشال کشور است. از جلالتمآبان رییس‌جمهور و رییس اجراییه، از بزرگان کشور، از هیئت مذاکره‌کننده شورای عالی صلح، ابراز سپاس می‌نماییم. جا دارد تا به روح پیر صاحب مرحوم نیز دعا کنیم. خداوند روح شان را شاد داشته باشد.
با توجه به این پیشرفت‌ها در پروسه صلح، به سایر مخالفین نظام، مخصوصاً تحریک طالبان پیام می‌فرستیم تا با استفاده از فرصت موجود با ملت و دولت خویش بپیوندند. در غیر آن، باید بطور واضح درک نمایند، آنها در مقابل یک نیروی شجاع ۳۵۰ هزاری نه، بلکه در مقابل یک نیروی قوی ۳۰ میلیونی ملت افغانستان قرار دارند. در مقابل این ملت بزرگ نابود خواهند شد.
همچنین، به حامیان معلوم‌الحال و حامیان جدید مخالفین پیام می‌دهیم تا دست از مداخله در امور افغانستان بردارند. حمایت از تروریستان تحت هیچ عنوانی قابل توجیه نیست و نتایج مثبت در قبال نخواهد داشت.
با این‌همه، در وضعیت کنونی، در بعد داخلی، کشور بیشتر از همه به اتحاد و اتفاق و وحدت ملی و اجماع سیاسی ضرورت دارد. همان آرزوی همیشگی مارشال کشور. پیشنهاد می‌کنیم از آنجایی‌که این محفل نیز تحت عنوان ایجاد روحیه وحدت ملی برگزار گردیده، به این ارزش اساسی و نیاز ملت، از جانب رهبران کشور تاکید همه‌جانبه صورت گیرد.
یک‌بار دیگر از همه شما بزرگان کشور، از مجاهدین عزیز، از خواهران و برادران عزیزم، مخصوصاً از جوانان کشور که همه باور به داشتن یک درک واضح از گذشته و اما متعهد به یک فردای بهتر در کشور عزیز ما هستند، به خاطر حضور تان در این محفل ابراز نهایت سپاس را می‌نمایم.
از رهبری حکومت وحدت ملی، از رییس و اعضای کمیسیون عالی گرامی‌داشت از سومین سالروز درگذشت مارشال کشور، از نیروهای امنیتی کشور، تشکر می‌کنم.
تل دوی افغانستان
زنده باد افغانستان
والسلام علیکم، و من‌الله توفیق
