افغانستان؛ حکومت جدید، چالش‌های کهنه
اکنون که واگیری و فراگیری ویروس کرونا نیز مزید بر علت شده و بخش بزرگی از توان دولت را به خود مشغول كرده است، زمان آن فرا رسیده است که هردو رهبر با همدلی و همپذیری، کار مدیریت بحران را به پیش ببرند و افغانستان را در مسیر شکوفایی شکوهناک و بالندگی امیدآفرین قرار دهند.
سرانجام تنش‌های طولانی سه ماهه و به یک اعتبار هفت‌ماهه میان رییس جمهور غنی و عبدالله عبدالله به پایان رسید و این دو رهبر، دیروز با امضای توافقنامه سیاسی، از این بحران درازدامن عبور کردند. این اتفاق اگرچه برای جلوگیری از اتفاقات نامیمون ناشی از اختلافات هر دو رهبر، بسیار مبارک و میمون است، اما بدون شک با بازگشت به وضعیت شبیه به شرایط قبل از انتخابات، هزینه سنگینی بر قانون و انتخابات و مردم‌سالاری تحمیل کرد، اما تحمیل این هزینه با همه سنگینی‌اش از آنجا قابل توجیه است که در مقایسه با هزینه گروگان‌گیری انتخاباتی و تشکیل حکومت موازی که عملاً به باز شدن باب تجزیه کشور منتهی می‌شد، سبک‌تر و به همین جهت قابل تحمل‌تر است.
در توافق جدید، اگرچه آقای عبدالله از ریاست اجرایی حکومت به ریاست شورای عالی مصالحه تنزل جایگاه داده و از این منظر مداخله مزاحمانه در کار ریاست جمهوری نمی‌کند، اما با توجه به سهم پنجاه درصدی او در معرفی اعضای کابینه، متضمن ظرفیت بالایی برای چانه‌زنی و چالش‌آفرینی است؛ چیزی که در دوره پنج ساله حکومت وحدت ملی، بخش عمده فرصت‌های حکومت‌داری را صرف منازعات درونی بر سر مقامات و موقعیت‌های عالی دولتی کرد و کارکرد دولت‌داری حکومت وحدت ملی و رضایت و اعتماد مردم از دولت را با فروکاستی فزاینده مواجه ساخت، برای جولان و جنایت طالبان، میدان موسعی فراهم آورد، اعتبار بین‌المللی دولت را کاهش داد و به انتخابات و روند مردم‌سالاری، صدمات جبران‌ناپذیری وارد کرد.
آیا حکومت جدید برآمده از توافق سیاسی دیروز آقای رییس جمهور و داکتر عبدالله نیز در همان راه روان است و از گریبان همان سرنوشت سردرخواهد آورد؟
پاسخ به این پرسش، اگرچه غالباً به گذر زمان حواله می‌شود، اما نوع اراده هر دو رهبر به عنوان دوطرف اصلی امضای توافقنامه سیاسی برای نحوه مواجهه با بحران‌های بازمانده از دوران حکومت وحدت ملی و نیز بحران جدید کرونا، بسیار زودتر از گذر زمان قادر به تبیین وضعیت و پاسخگویی به پرسش فوق است.
در این میان، آنچه از رییس جمهور غنی و آقای عبدالله انتظار می‌رود آن است که هردو رهبر با درایت و مدیریت سخت‌گیرانه و تعهد خلل‌ناپذیر ملی، از تشکیل و تشدید و توسعه اختلافات تجربه‌شده در حکومت وحدت ملی، جلوگیری کنند و عبور دادن افغانستان را از تنگناهای سخت و سوزناک و استخوان‌شکن، وجهه همت خود قرار دهند و در مدیریت کشور، راه مدارای ملی‌گرایانه را در پیش گیرند.
حکومت توافقی، اگر برای زیاده‌خواهان و گروگان‌گیران انتخابات، یک امتیاز شمرده می‌شود، برای رییس جمهور اما یک آزمون بزرگ و تاریخی است؛ زیرا او در شرایطی برای دومین بار بر اریکه ریاست جمهوری کشور تکیه می‌زند که مردم با دشوارترین وضعیت سیاسی، امنیتی، اقتصادی و بهداشتی در سراسر تاریخ افغانستان مواجه هستند. در چنین شرایطی، این آقای غنی است که باید بیشترین هزینه را برای برون‌رفت از وضعیت بحرانی کنونی بپردازد؛ هزینه‌ای که مستلزم فداکاری بیشتر آمیخته با تواضع و سعه صدر سزاوار یک رییس جمهور، برای جلوگیری از دامنه‌دارشدن اختلافات درون‌حکومتی است.
دعواهای سیاسی شش ساله بر سر قدرت، مسبب فقدان یک دولت مركزی قدرتمند شد و فرصت‌های فراوانی برای انسجام و بازیابی اقتدار گروه‌های شبه‌نظامی و سازمان‌های تروریستی فراهم کرد. اکنون که واگیری و فراگیری ویروس کرونا نیز مزید بر علت شده و بخش بزرگی از توان دولت را به خود مشغول كرده است، زمان آن فرا رسیده است که هردو رهبر با همدلی و همپذیری، کار مدیریت بحران را به پیش ببرند و افغانستان را در مسیر شکوفایی شکوهناک و بالندگی امیدآفرین قرار دهند.
