افغانستان و آینده روابط پاکستان-امریکا
مبارزه با تروریزم و افغانستان، حوزهای است که ایالات متحده و پاکستان به حمایت یکدیگر نیاز دارند. ایالات متحده نمیخواهد که افغانستان یک بار دیگر به پناهگاهی برای گروههای تروریستی فراملی تبدیل شود
سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در یک نشست خبری اذعان کرد که تغییر دولت، تغییر مثبتی در روابط پاکستان با قدرتهای بزرگ و سایر کشورها ایجاد کرد: «فکر میکنم بسیار مشهود است که یک حرکت مثبت و رو به جلو وجود دارد. بهبود و تقویت بیشتر روابط و همکاریهای دوجانبه با میزبانی از کشورها وجود دارد».
این را از سلسله تعاملات، دیدارها و ملاقاتهای مختلف در حال انجام و دیپلماسی قوی دو ماه اخیر میتوان دید. در مورد روابط پاکستان با جهان خارج یکی از تحولات مهم در جبهه سیاست خارجی، افزایش تعامل بین پاکستان و ایالات متحده در تمام سطوح است.
نخستوزیر شهباز شریف در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویارک با رییس جمهور جو بایدن تعامل غیررسمی داشت و بلاول بوتو وزیر امور خارجه و جنرال قمر جاوید باجوا رییس ستاد ارتش پشت سر هم به واشنگتن سفر کردند. این امر در تضاد کامل با وضعیت روابط دو کشور در زمان دولت تحریک انصاف بود. روابط به حدی ضعیف بود که بایدن حتی به خود زحمت یک تماس تیلفونی معمولی با عمران خان نخستوزیر سابق را هم نداد. اما بهرغم بهبودی مشهود روابط یا حداقل تعامل بیشتر بین دو طرف، این سوال همچنان باقی است: آینده روابط پاکستان با ایالات متحده چیست؟
پاکستان متحد ایالات متحده باقی ماند. پاکستان در ازای ارایه مناطق جئواستراتژیک به ایالات متحده برای پیشبرد منافعش در منطقه، از کمکهای مالی و دفاعی امریکا بهرهمند شد. سخت افزار نظامی و جنگندههای اف-۱۶ ارایهشده توسط ایالات متحده همچنان به پاکستان کمک میکند تا دشمن چندین برابر قویتر از خود را دور نگه دارد. ۲۷ فبروری ۲۰۱۹ جنگ بین نیروهای هوایی پاکستان و هند به وضوح نشان داد که چگونه جنگنده اف-۱۶ در دفاع از پاکستان قرار دارد.
اما با ظهور سریع نفوذ چین در آغاز قرن بیست و یکم، ایالات متحده به شدت به سمت هند روی آورد. روابط هند و امریکا در همه زمینهها به شدت رشد کرده است و دهلی نو از جدیدترین تجهیزات نظامی و دفاعی ایالات متحده بهرهمند است. ایده حمایت از هند به عنوان یک قدرت بزرگ منطقهای، مقابله با چین است. در این سناریو، بسیاری از مفسران امریکایی و دیپلماتهای بازنشسته به این نتیجه رسیدهاند که پاکستان در درازمدت در هیچ جای طرح امریکا قرار ندارد.
پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، نقش پاکستان بیشتر تضعیف شد. اما بهرغم این تحولات، به نظر میرسد که ایالات متحده به حفظ روابط کاری با پاکستان اشتیاق دارد. اقدام دولت بایدن برای تصویب ۴۵۰ میلیون دالر برای تعمیر و نگهداری اف-۱۶ گواه این امر است. هند با این تصمیم مخالفت کرد. با این حال، ایالات متحده نگرانیهای دهلی نو را کنار گذاشته و اصرار دارد که روابط دوجانبه سودمند با پاکستان را حفظ خواهد کرد.
مقامات امریکایی تاکید کردند که بسته اف-۱۶ به قدرت پاکستان برای مبارزه با تروریزم کمک میکند. مبارزه با تروریزم و افغانستان، حوزهای است که ایالات متحده و پاکستان به حمایت یکدیگر نیاز دارند. ایالات متحده نمیخواهد که افغانستان یک بار دیگر به پناهگاهی برای گروههای تروریستی فراملی تبدیل شود. پاکستان نیز به دنبال صلح پایدار در این کشور جنگزده است. ایالات متحده به همکاری اطلاعاتی پاکستان برای نظارت بر همه این گروهها نیاز دارد. در حالی که اسلامآباد ممکن برای مقابله با این گروهها به کمک واشنگتن نیاز داشته باشد.
همچنین فرصتهای زیادی در زمینه تجارت و سرمایهگذاری وجود دارد، مشروط بر اینکه پاکستان نوع مناسب سیاستها و زمینه را ایجاد کند. با توجه به چالشهای اقتصادی پاکستان، حمایت ایالات متحده از هرگونه کمک مالی از سوی نهادهای بینالمللی تحت کنترول واشنگتن نیز حیاتی است. به دلایل مختلف هر دو طرف به دنبال جدایی نخواهند بود.