انتخابات؛ از اطمینان غنی تا پریشانی عبدالله

اگر به اوضاع و احوال جاری دقت کنیم نتیجه این می‌شود که عبدالله در وضعیتی مشابه قرار دارد که در انتخابات ۲۰۱۴ واقع شده بود، با این تفاوت که در انتخابات ۹۸ آقای غنی رییس جمهور برحال کشور است و هیچ تمایلی به ایجاد یک حکومت توافقی ندارد.

در آستانه اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۸ خورشیدی، قرار است که محمد اشرف غنی رییس جمهور کشور به دعوت دونالد ترامپ رییس جمهور ایالات متحده امریکا به واشنگتن برود. به تازگی آقای ترامپ و آقای غنی باهم تماس تیلفونی داشتند. سخنگوی ارگ گزارش کرده که کابل و واشنگتن در مورد آتش‌بس و توقف خشونت در افغانستان به توافق رسیده‌اند. همزمان با تماس تیلفونی رییس جمهور امریکا و رییس جمهور غنی، آقای ترامپ گفته که روی توافق‌نامه صلح با گروه طالبان نیز کار می‌کند.
پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در کشور، نمایند‌گان امریکا و طالبان ۹ دور در دوحه پایتخت قطر باهم گفت‌وگو کردند و این مذاکرات در آستانه امضای یک توافق‌نامه میان هر دو طرف، با تصمیمی از جانب آقای ترامپ متوقف شد.
تماس تیلفونی رییس جمهور غنی با دونالد ترامپ و دعوت او به واشنگتن نشان‌‌دهنده این مطلب خواهد بود که اکنون کابل و واشنگتن در فرایند صلح باهم نزدیک شده‌اند. این نزدیکی در نفس خود می‌تواند فاز جدیدی در روند صلح محسوب گردد و همچنان فرصتی برای رییس جمهور غنی که در پی محقق ساختن روایت و مواضع خویش باشد. یکی از جدی‌ترین مواضع رییس جمهور غنی در روند مصالحه با گروه طالبان، مذاکرات دولت‌محور با طلبان است. آقای غنی مدام این حرف را تکرار می‌کرد که طالبان باید با حکومت داخل مذاکره شوند.
آتش‌بس و کاهش خشونت، در روند صلح پیش شرطی است که کابل و واشنگتن بر آن تاکید دارند. در زمانی که مذاکرات صلح متوقف شد، رییس جمهور امریکا گفته بود که طالبان باید آتش‌بس می‌کردند.
چندی پیش، یکی از نمایند‌گان اتحادیه اروپا گفت که برای از سرگیری مذاکرات منتظر نتیجه انتخابات می‌باشند. از قراین برمی‌آید که امریکا هم از مواضع حکومت افغانستان و گفت‌وگوی دولت‌محور در پروسه صلح حمایت می‌کنند. پیش از رهایی انس حقانی، ارگ اعلام کرده بود که رهایی حقانی از بند، برای آغاز مذاکرات صلح کمک خواهد کرد. رییس جمهور امریکا شخصاً از بابت رهایی انس حقانی و رهایی دو استاد خارجی دانشگاه امریکایی افغانستان که در اسارت طالبان بودند، از آقای غنی قدردانی کرده است.
یک احتمال این خواهد بود که رییس جمهور ترامپ از توافق‌نامه صلحی که در گذشته به مرحله امضا نرسید، استفاده نماید و راه را برای رسیدن به توافق با گروه طالبان کوتاه‌تر نماید. به باور نویسنده، نزدیکی کابل و واشنگتن می‌تواند گام بزرگی تلقی گردد در فرایند صلح و حفظ دستاوردهای هژده سال اخیر و خطوط سرخ شهروندان افغانستان.
اکنون سفر رییس جمهور غنی به امریکا، پیش از اعلام نتایج انتخابات از جانب کمیسیون مستقل انتخابات، می‌تواند به معنای پیروزی غنی بر عبدالله تفسیر شود. روند بازشماری و تفتیش آرا در بیش از ۲۰ ولایت کشور به پایان رسیده است و این طور معلوم می‌شود که به زودی شاهد اعلام نتایج انتخابات باشیم. سفر رییس جمهور غنی به امریکا نشان می‌دهد که هنوز روند صلح برای امریکایی‌ها در اولویت است. از اعتراضات تیم ثبات و همگرایی بر کمیسیون انتخابات بر می‌آید که این نهاد هرگاه نتیجه انتخابات را اعلام نماید، به گونه قاطع به سود غنی خواهد بود. در ایامی که مذاکرات صلح میان طالبان و امریکایی‌ها جریان داشت، مخالفان سیاسی ارگ می‌گفتند که رییس جمهور غنی به پروسه صلح نگاه ابزاری دارد. گیریم که آقای غنی در آن زمان چنین نیتی نداشت یا داشت، اما اکنون شرایط طوری فراهم شده که آقای غنی می‌تواند از این روند به سود خویش بهره جوید.
توییت چند روز پیش سفیر ایالات متحده امریکا در واکنش به اظهارات داکتر عبدالله، از این موضوع حکایت دارد که امریکا از پیروزی غنی در انتخابات حمایت می‌کند. از پریشانی و بی‌اعتمادی سران جناح ثبات و همگرایی بر می‌آید که نتیجه انتخابات به سود تیم «دولت ساز» خواهد بود و آنان به شکلی از اشکال شکست در انتخابات را پذیرفته‌اند.
با این وجود، داکتر عبدالله شریک غنی در حکومت و از نامزدان انتخابات در روند صلح و فرایند انتخابات ریاست جمهوری، بازی را به رقیب خود واگذار نموده است. یک احتمال این است که ثبات و همگرایی در برابر نتیجه اعلام شده موضع خواهد گرفت و دست به اعتراضات خیابانی خواهد زد. اما واقعیت این است که متحدان انتخاباتی عبدالله هیچ کدام در وضعیتی نیستند که انتخابات را بحرانی کنند و از راه یافتن غنی به ارگ جلوگیری نمایند. سطح مشارکت ناچیز مردم در روز انتخابات نشان می‌دهد که مردم علاقه‌ای به خیابان ریختن ندارند تا برای عبدالله یا فرد دیگری سر و صدا نمایند.

عطامحمد نور رییس اجرایی جمعیت اسلامی یکی از جدی‌ترین حامیان داکتر عبدالله در انتخابات ۲۰۱۴ بود که اکنون در برابر عبدالله موضع‌گیری دارد. چیزی که دقیقاً رییس جمهور غنی و حتی کمیسیون انتخابات را کمک خواهد کرد تا با خیال راحت از کنار عبدالله عبور کنند. برای همین، رهبری تیم دولت ساز با شناختی که از عبدالله و متحدان وی دارد، هیچ خطری از سوی آنان احساس نمی‌کنند.
کشور‌های کمک‌کننده به افغانستان هم با روند بازشماری و تفتیش آرا مخالفت نکرده‌اند و صرف تاکید دارند که تکت‌ها به فیصله و عملکرد کمیسیون مستقل انتخابات احترام بگذارند. این خود نشان می‌دهد که اگر کمیسیون تیم دولت ساز را برنده انتخابات اعلام کند، کشور‌های کمک کننده اعتراضی نخواهند داشت.
حتی گزارش‌هایی وجود دارد که سران تیم ثبات و همگرایی به نوعی تقلا دارند که با رییس جمهور غنی داخل مذاکره شوند تا خود را در گوشه و کنار حکومت بعدی ببینند. به باور نگارنده، سفر رییس جمهور غنی به امریکا روی این مطلب است که امریکا شناسی او بدک نیست و توانسته است که برای راه یافتن دوباره به ارگ ریاست جمهوری نزد امریکایی‌ها لابی نماید.
افزون بر فاکت‌هایی که حکایت از پیروزی غنی و سقوط عبدالله دارد، افکار عمومی کشور هم پیروزی عبدالله در انتخابات را یک معجزه می‌داند. کمتر کسی می‌تواند باور کند که نتایج انتخابات به سود عبدالله خواهد بود و امریکا از پیروزی وی حمایت می‌کند. در پنج سال اخیر آشکار شد که قانع کردن عبدالله کار دشواری نیست و آقای غنی بیشتر هر از کسی این کار را بلد است. اگر به اوضاع و احوال جاری دقت کنیم نتیجه این می‌شود که عبدالله در وضعیتی مشابه قرار دارد که در انتخابات ۲۰۱۴ واقع شده بود، با این تفاوت که در انتخابات ۹۸ آقای غنی رییس جمهور برحال کشور است و هیچ تمایلی به ایجاد یک حکومت توافقی ندارد. اما این طرف تمام جد و جهد عبدالله و متحدان بر این مسئله استوار است که نتیجه انتخابات بار دیگر یک حکومت توافقی و غیر مشروع باشد. تجربه در کشور‌های منطقه نشان می‌دهد که زمام‌داران برحال دوباره به قدرت می‌رسند.