آخرین اخبارتحلیلجهانسیاست

اوکراین طعمه دام بود

امریکا با استراتژی دو وجهی پایش از بحران به دور اما با دستانش آشِ بحران را بهم می‌زند و روز به روز آن‌را شور تر می‌کند

خروج غیرمترقبه امریکا از افغانستان تفاسير مختلفی به دنبال داشت. مهم‌ترین تفسیر با فراوانیِ بالا مربوط به رها کردن خاورمیانه از سوی امریکا برای تمرکز بر مهار چین بود.
برنامه اما از لون دیگری بود. امریکا بشدت از ترقیقِ هژمونیِ جهانی‌اش آگاه شده بود. زوم شدن بر چین نمی‌توانست همه شکاف‌ها را ترمیم کند. آلترناتیف چین، پوتین ِ مستعدِ برچیدنِ دانه از دام ِ چند وجهیِ امریکا بود.
استراتژیِ سه بعدی برای فتوری هر سه رقیب بالقوه که رجزخوانی بالفعل هم می‌کردند. اروپا، روسیه و چین هر کدام به گونه‌ای خاری در چشم امریکا شده بودند.
طعمه، اوکراین بود. پوتین که سرمست از باده قدرت بود، صدام گونه با اشتباهی مهلک در چاهِ اوکراین فرو رفت. و تا انداره‌ای هم هُل داده شد.
بحران اوکراین؛ هیمنه، اقتصاد و پرستیژ بین‌المللی روسیه را یکجا به فنا داد. انگار نتایج محتوم جنگ‌های روسیه با جاپان(۱۹۰۵)و افغانستان (۱۹۷۹) در آیینهٔ اوکراین چشمک می‌زنند.
امریکا با استراتژی دو وجهی پایش از بحران به دور اما با دستانش آشِ بحران را بهم می‌زند و روز به روز آن‌را شور تر می‌کند.
پوتین بر این تصور بود که هیتلرگونه با سناریوی جنگهای برق آسا بر اوکراین مسلط می‌شود. اشتباه راهبردی که با اعتراف سخنگوی کرملین، تراژدی بزرگی برای روسیه رقم زد.
اینک روسیه در باتلاقِ سیستم پاتریمونیالیِ تک ساحته متکی بر الیگارشی در برابر سیستم نهادمند مبتنی بر محاسبهٔ سود و زیان زانو زده است. فرق قدرت برآمده از نهادمندی با قدرت متکی به کیش شخصیت در پیچ های تاریخ ساز هویدا می‌شود.
پیله‌های تن مایهٔ ناشی از قدرتِ غیرپاسخگو، سویِ چشمان صاحبش را دچار کوررنگی می‌کند. بر همین اساس افق را وارونه می‌بیند.
تصور می‌کند بر اسبِ تاریخ یورتمه می‌رود و جهت ساز می شود، فارغ از اینکه زیر شنلِ توهماتِ فردی-الیگارشیک آنچه را دهه‌ها رشته بود یکجا پنبه می‌کند. دودِ کوریِ راهبردی پوتین در اوکراین، روسیه را از قدرتی جهانی به قدرتی کنترل شده و معمولی تبدیل خواهد کرد.
هشداری تلخ به توهمات روسیه از یکسو و دیگرانی که تصور می کردند زیر شنلِ پوتین می‌توان رجرخوانی جهانی کرد. به گِل نشستن پوتین در اوکراین، برای کسانی که تخیل می‌کردند از روسیه آبی گرم می‌شود؛ مصداقی از تمثیل «کوری عصا کش کور دگر شود» بوده است.

نویسنده

دکتر قائم موسوی

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا