ایران و افغانستان پساجمهوریت
آنچه سفر آقای قمی را به کابل معنادار می‌سازد، همزمانی آن با افزایش فعالیت‌های تروریستی داعش پس از سقوط «جمهوریت» به کام «امارت» است؛ چیزی که در بیان نماینده ویژه ایران نیز بازتاب یافت و درد و دغدغه مشترک ایران و امارت اسلامی را تشکیل می‌دهد
حسن کاظمی قُمّی نماینده ویژه ایران برای افغانستان، صبح امروز دوشنبه ۲۴ عقرب وارد کابل شد و در گفت‌وگو با رسانه‌ها تاکید کرد که امریکا پس از شکست در افغانستان از داعش حمایت می‌کند.
او همچنین هنگام ورود به کابل در مورد به رسمیت شناختن حکومت طا-لبان گفت: «موضع ما در این رابطه چیزی است که مردم افغانستان می‌خواهد و ما به خواسته مردم افغانستان احترام می‌گذاریم».
قمی که در رأس یک هیئت ایرانی وارد کابل شده است، هدفش را از سفر به کابل گفت‌وگو با مسئولان جدید افغانستان بر سر مسایل سیاسی، اقتصادی و امنیتی بیان کرد.
ایران از قدرت‌های مطرح منطقه و از هسته‌های نقش‌آفرینی در معادلات مهم جهانی است. همسایگی این کشور اسلامی با افغانستان، در چهار دهه گذشته، آن را در دسترس‌ترین کشور برای مهاجرت میلیون‌ها شهروند افغانستانی ساخته و تهران نیز در این مدت طولانی، سخاوتمندانه از مهاجران هموطن ما پذیرایی کرده است.
مرزهای طولانی مشترک ایران با افغانستان، این همسایه غربی را عمیقاً از تحولات سیاسی و امنیتی کشور متأثر ساخته و هزینه‌های سنگینی بر دوش آن بار کرده است. به همین جهت اگرچه تاکنون حکومت طا-لبان، حتی از سوی حامیان آن به رسمیت شناخته نشده، اما برقراری روابط دیپلماتیک غیر رسمی با طا-لبان، بخشی از سیاست خارجی کشورهای مختلف و از جمله ایران با این حکومت است.
در این میان آنچه سفر آقای قمی را به کابل معنادار می‌سازد، همزمانی آن با افزایش فعالیت‌های تروریستی داعش پس از سقوط «جمهوریت» به کام «امارت» است؛ چیزی که در بیان نماینده ویژه ایران نیز بازتاب یافت و درد و دغدغه مشترک ایران و امارت اسلامی را تشکیل می‌دهد. داعش نیرویی نیست که به براندازی امارت طا-لبان بسنده کند، این نیرو به مثابه جریان تروریستی دست‌ساز امریکا و ناتو، مأموریتی ورا و فرای افغانستان دارد و ایران یکی از اهداف و اولویت‌های امنیتی آن است. بنابراین پربی‌راه نیست اگر آقای قمی در بدو ورود خود به کابل، انگشت اتهام را به سمت امریکا نشانه رفت و این ابرقدرت را متهم به حمایت از داعش علیه طا-لبان و به تبع، کشورهای ناهمسو با ایالات متحده کرد.
به این ترتیب، رایزنی با مقامات طا-لبان برای مهار و سرکوب داعش، می‌تواند یکی از محورهای مهم و مبنایی سفر نماینده ویژه ایران برای افغانستان باشد.
برقراری روابط اقتصادی و فعال‌سازی مکانیزم‌های دیپلماسی اقتصادی ایران و افغانستان پساجمهوریت، از موارد مهم دیگری است که در سفر نماینده خاص ایران در امور افغانستان دنبال می‌شود؛ آنچنان که آقای قمی نیز به آن تصریح کرد که «دو کشور برادر و همسایه است و دارای عواید مشترک‌اند. ایران همانگونه که در دوران اشغالگری در حمایت از ملت افغانستان بود امروز هم در همه ابعاد امنیتی، اقتصادی و سیاسی در کنار مردم افغانستان خواهد بود».
به گفته او، یکی از موضوعات مهم صحبت او با مسئولان جدید افغانستان، مسأله امنیت و همکاری‌های اقتصادی خواهد بود.
اهمیت این موضوع از آنجا ناشی می‌شود که خروج خفت‌بار امریکا از افغانستان، گشایش‌های ارج‌مندی برای تعامل تجاری ـ ترانزیتی میان ایران و افغانستان فراهم آورد و این، ممکن و میسور نیست جز از مجرای همکاری متقابل امنیتی میان دو کشور. به بیان دیگر، به هر میزانی که ایران و افغانستان در سرکوب هسته‌های تروریزم داعشی و مهار اقدامات هراس‌افکنانه این گروه، موفق عمل کنند، به همان میزان امکان توسعه تجارت و افزایش تعامل و تراز تجاری میان دو کشور نیز میسر خواهد شد.
بازیابی موقعیت ایران در معادلات منطقه و افغانستان از اهداف دیگر سفر آقای قمی به کابل به شمار می‌رود. با توجه به غیبت معنادار تهران در نشست ترویکای گسترش‌یافته در اسلام‌آباد که هفته گذشته برگزار شد، این سفر حامل پیامی آشکار به کشورهای برگزارکننده آن نشست نیز هست که با انکار نقش ایران در معادلات افغانستان، نمی‌توان به راه حلی مطمئن برای پایان دادن به بحران‌های سیاسی و امنیتی در آن دست یافت.
