آخرین اخبارافغانستانتحلیلسیاست

بازی ترکیه با برگه ناتو: هم از روسیه می‌خورد هم از امریکا!

انقره در جنگ اوکراین هم از توبره می‌خورد هم از آخور، هم به اوکراین سلاح به ویژه پهپادهای بیرکدار می‌فرستد که بلای جان نظامیان و تجهیزات روسی شده، هم به روسیه در دور زدن تحریم‌ها کمک می‌کند و به گفته رییس جمهور اوکراین اخیراً نیز از روسیه «غلات اوکراینی مسروق» خریداری کرده است

روسیه به اوکراین حمله کرد تا مانع گسترش ناتو شود؛ اما فعلاً از نتایج جنگ این که جسم نیمه جان ناتو را جان تازه‌ای بخشید و امروزه کشورهای بیشتری از بیم این که مبادا هدف بعدی حمله باشند، خواستار عضویت در این پیمان شده‌اند. سویدن و فنلند شبه جزیره اسکاندیناوی دو کشوری هستند که درخواست عضویت آن‌ها در ناتو با سد مخالفت ترکیه روبرو شده است؛ از این رو که پیوستن به این تشکل نظامی نیازمند اجماع همه اعضاست.
در تحلیل این رفتار ترکیه بیشتر به خواسته‌های آن از استکهلم و هلسینکی پرداخته می‌شود که اخیراً رجب طیب اردوغان در تتمه آن شرط برکناری وزیر دفاع سویدن را نیز مطرح کرده است که از وجاهت قانونی و بین‌المللی برخوردار نیست؛ اما آیا در مخالفت انقره با پیوستن فنلند و سویدن به پیمان اتلانتیک شمالی، صرفاً مسئله حمایت از «پ ک ک» و متحدان سوری آن در میان است؟ پاسخ منفی است. به نظر نگارنده این عامل در عین اهمیت آن برای ترکیه با هدف ایجاد یک نوع بازدارندگی در جهت منع تداوم حمایت این کشورها و دیگر اعضای محتمل اروپایی ناتو از کُردهای مخالف ترکیه ظاهر ماجراست و به نظر می‌رسد که دلایل و انگیزه‌های مهم‌تری در کار است.
انقره در جنگ اوکراین هم از توبره می‌خورد هم از آخور، هم به اوکراین سلاح به ویژه پهپادهای بیرکدار می‌فرستد که بلای جان نظامیان و تجهیزات روسی شده، هم به روسیه در دور زدن تحریم‌ها کمک می‌کند و به گفته رییس جمهور اوکراین اخیراً نیز از روسیه «غلات اوکراینی مسروق» خریداری کرده است.
بازی پیچیده ترکیه در جنگ اوکراین آن را در موقعیت یک میانجیگر و تحصیل منافعی سیاسی، جئوپلتیک و اقتصادی قرار داده است. از این رو، ترکیه از یک سو با موافقت با پیوستن دو کشور پیشگفته به ناتو نگران برهم خوردن این توازن و موقعیت از رهگذر برانگیخته شدن خشم و ناراحتی روسیه و از سوی دیگر با عدم موافقت و تداوم مخالفتش با آن نیز به دنبال اهرم سازی حداکثری از این مسئله در جهت تحصیل منافعی معتنابه، چه در زمینه تغییر موضع اروپا در قبال مخالفان کرد، چه در جهت رسیدن به معامله‌ای با امریکا برای ایجاد منطقه حائل با عمق ۳۰ کیلومتر است.
اما در وضعیت فعلی انقره در حال سبک سنگین کردن منافع و امتیازاتی است که با موافقت یا تداوم مخالفت با پیوستن سویدن و فنلند ممکن است از امریکا و اروپا و روسیه به دست آورد. فعلاً نه اروپا با خواسته‌های ترکیه در خصوص توقف «حمایت» از کُردهای مخالف موافقت کرده و نه امریکا برای حمله به شمال سوریه و ایجاد منطقه حایل چراغ سبز نشان داده است. اما با این وجود، بعید نیست که امریکا در نهایت به سطحی از «تحرک» ترکیه در شمال سوریه رضایت دهد. در آن سو نیز روسیه که به شیوه خود با حمله ترکیه به شمال سوریه مخالفت کرده، بعید نیست پوتین برای جلوگیری از پیوستن دو کشور اروپایی به ناتو که او را بيشتر در مواجهه با معذوریت عدم تحقق هدف منع گسترش ناتو در تنگنا قرار می‌دهد، امتیازاتی به ترکیه در پرونده سوریه بدهد؛ چه این که در ادلب دست آن را بازتر بگذارد، یا این که به تحرک نظامی آن در شمال سوریه چراغ سبز نشان دهد و موافقت کند. در حقیقت یکی از دلایل اعلام مخالفت روسیه با این تحرک در شرایط فعلی می‌تواند از نقطه عزیمت مخالفت با دادن این امتیاز از سوی غرب به ترکیه باشد. اما بعید نیست خود وی بخواهد در مقابل مخالفت نهایی انقره با پیوستن استکهلم و هلیسنکی به ناتو این امتیاز را به ترکیه بدهد. به هر حال، باید منتظر ماند و دید چه می‌شود.

نویسنده

صابر گل‌عنبری

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا