تحولات منطقه و نگرانی قابل درک در معادله افغانستان
آرایش‌های اخیر سیاسی-نظامی در حوزه‌ای است که هم بر جنگ و هم بر صلح افغانستان تاثیرگذار است. با عطف به این موضوع، افغانستان با هر تحول منطقه‌ای و جهانی از لبه پرتگاهی که در آن به نام روند صلح قرار دارد، ممکن به ناکجا آبادی پرتاب شود که آن سر آن ناپیدا است.
روز گذشته محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای ایران ترور شد. عوامل اطلاعاتی به برخی رسانه‌های امریکایی گفته‌اند که در عقب این حمله تروریستی اسراییل بوده است. همچنان مقامات ایرانی، از جمله محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران تاکید کرده که اسراییل عامل این حمله بوده است.
با توجه به سیر تحولات خاورمیانه و امریکا در دو سه هفته اخیر، آرایش‌های جدید نظامی امریکا در منطقه و همچنان کارنامه سابق ترامپ در ترور جنرال قاسم سلیمانی فرمانده پیشین سپاه قدس ایران، به نظر می‌رسد منطقه خاورمیانه آبستن تحولات نظامی جدید و در عین حال نگران کننده است.
ایران در چهل سال گذشته با بی‌رحمانه‌ترین وجه برای غرب در کل و برای امریکا و اسراییل به ویژه آزار دهنده بوده است. چهل سال تحریم نتوانست ایران را از سر راه امریکا کنار بزند و همواره تهدیدهای تهران گوش اسراییل را آزرده است.
اسراییل در برابر حزب‌الله لبنان، امریکا در عراق و سوریه و همچنان حوزه خلیج فارس شکست‌های پی در پی نظامی و سیاسی از ایران خورده و اکنون به نظر می‌رسد که در پی اقداماتی متفاوت است. این موضوع از آنجا آشکار می‌شود که اخیراً آرایش‌های لشکری امریکا در منطقه و پس از امضای پیمان دوستی امارات و بحرین با اسراییل تغییر کرده است.
در چند روز گذشته خبر می‌رسد که امریکا بمب‌افکن‌های سنگین به خلیج فارس اعزام کرده و امروز نیز خبری مبنی بر اعزام ناو هواپیمابر نیمیتز مخابره شد.
اما با وجود تمام مسایل مطروحه، هم ایران و هم امریکا محاسبات خویش را بر اساس امنیت ملی و منافع خویش دارند و احتمالاً در آینده نزدیک یا دور بر اساس آن عمل خواهند کرد. چیزی که در این مقطع مرتبط با افغانستان و روند جاری در این کشور مطرح است، نگران کننده و قابل تامل است.
روند صلح افغانستان جریان دارد. نظامیان امریکایی و ناتو در افغانستان حضور دارند. کشورهای منطقه نیز کمابیش در وضعیت افغانستان دخیل هستند. پس در این وضعیت هرگونه تحول و تحرک در منطقه خاورمیانه و میان ایران و امریکا و شرکای منطقه‌ای‌اش مستقیماً بر حالات و اوضاع افغانستان تاثیر می‌گذارد.
آنچه برای ما قابل نگرانی است، آرایش‌های اخیر سیاسی-نظامی در حوزه‌ای است که هم بر جنگ و هم بر صلح افغانستان تاثیرگذار است. با عطف به این موضوع، افغانستان با هر تحول منطقه‌ای و جهانی از لبه پرتگاهی که در آن به نام روند صلح قرار دارد، ممکن به ناکجا آبادی پرتاب شود که آن سر آن ناپیدا است.
در چنین احوالی، گزینه معقول برای دولت افغانستان از یک سو و کشورهای منطقه و امریکا از جانب دیگر در قبال افغانستان این است که دوئل خویش را نه در میدان افغانستان که در آوردگاه‌های دیگر ادامه دهند.
در یک کلام، تنش میان ایران همسایه افغانستان، کشورهای منطقه خاورمیانه و اسراییل و همچنان امریکا به سود روند جاری کشور ما نیست و اگر وضعیت به سویی توسعه پیدا کرد که ناگزیر اصطکاکی رخ دهد، افغانستان می‌تواند با حفظ بی‌طرفی، از تنش زایی در جغرافیای کشور جلوگیری نماید، تا هم نظام شکننده ما دوام داشته باشد و هم کورسوی روند صلح به یک باره کور نشود.
