تغییر آدرس تحولات افغانستان از قطر به امارات
بحث بر سر تشکیل حکومت همه‌شمول، کرزی و ملا یعقوب را از کابل و تام وست را از امریکا به امارات متحده عربی کشانده است؛ جایی که اشرف غنی رییس جمهور فراری افغانستان و عطا محمد نور رهبر حزب جمعیت اسلامی افغانستان نیز در همانجا مقیم‌اند
حامد کرزی رییس جمهور پیشین افغانستان، پس از آزادی از حصر یک و نیم ساله خانگی، در اولین خروج از افغانستان راهی امارات متحده عربی شد. همزمان با سفر کرزی به امارات، ملا یعقوب سرپرست وزارت دفاع طا-لبان نیز به این کشور سفر کرده است.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی طا-لبان گفته که در این سفر روی «موضوعات مهم» گفت‌وگو می‌شود، اما توضیح نداده «موضوعات مهم» شامل چه مواردی می‌شود.
این در حالی است که بر پایه داده‌های برخی منابع آگاه، قرار بود دیروز (دوشنبه ۱۴ قوس) تام وست نماینده ویژه امریکا برای افغانستان نیز به امارات سفر کند و در مورد وضعیت افغانستان با سیاستمداران مقیم این کشور به رایزنی بپردازد.
نشریه انگلیسی‌زبان «افغانستان‌تایمز» هم که اداره و انتشار آن توسط افراد نزدیک به حامد کرزی صورت می‌گیرد در شماره روز یکشنبه ۱۳ قوس خود نوشت: «در کنار سایر نشست‌ها، حامد کرزی در مورد وضعیت فعلی افغانستان با تام وست نماینده ویژه امریکا برای افغانستان نیز گفت‌وگو می‌کند».
یکی از گمانه‌های جدی مطرح در میان طیف تحلیلگران داخلی، بحث بر سر تشکیل حکومت همه‌شمول، کرزی و ملا یعقوب را از کابل و تام وست را از امریکا به امارات متحده عربی کشانده است؛ جایی که اشرف غنی رییس جمهور فراری افغانستان و عطا محمد نور رهبر حزب جمعیت اسلامی افغانستان نیز در همانجا مقیم‌اند، اما این که آنان نیز در این گفت‌وگوهای به قول ذبیح الله مجاهد مهم، شرکت می‌کنند یا نه اطلاع دقیقی در دست نیست.
در پانزده ماه سلطه طا-لبان بر افغانستان، حکومتی که مورد قبول مردم افغانستان باشد و بتواند برای آن مشروعیت بین‌المللی نیز کسب کند، بر سر کار نیامد و این، افزون بر آن که موجب توسعه و تداوم نارضایتی مردم گردیده است، حکومت طا-لبان را در بعد بین‌المللی نیز منزوی، فاقد مشروعیت و مورد تحریم گسترده قرار داده است. به همین جهت است که سران حکومت طا-لبان از هر امکانی برای جلب توجه جامعه جهانی به خود به مثابه تمهیدی برای رسمیت و مشروعیت استفاده می‌کنند.
میکرو کشور قطر در چند ساله پسین، از بازیگران مهم و مؤثر در عرصه سیاست و ساختارسازی سیاسی در افغانستان بوده است، اما به رغم تلاش‌ها و تقلاهای این شیخ‌نشین کوچک در جهت تثبیت جایگاه حکومت طا-لبانی در نظام بین‌الملل، کار آن گونه که انتظار می‌رفت و برای آن سرمایه‌گذاری‌های هنگفت شده بود پیش نرفت. لذا به نظر می‌رسد این بار طا-لبان با تغییر آدرس، راه امارات را در پیش گرفته‌اند تا شاید از این نمط حاصلی فراچنگ آورند.
در این میان یکی از دلایل عبور از قطر و گزینش گزینه امارات توسط حکومت طا-لبان برای غلبه بر بحران دولت‌داری، نزدیکی بیشتر این کشور به ایالات متحده امریکا است.
رهبران طا-لبان این مهم را به درستی دریافته‌اند که با تداوم رویکرد زورگویانه کنونی، راه به جایی نمی‌برند و هر روز بیشتر از دیروز، با افزایش دامنه نارضایتی عمومی مواجه خواهند شد و در درازمدت، زمینه‌های فروپاشی نظام شان را فراهم خواهد ساخت.
تركيب کنونی ساختار سیاسی افغانستان، بسته و محدود است و طبعاً نمی‌تواند از بقیه اقوام و شهروندان افغانستان نمایندگی کند. فقدان نمایندگی سیاسی و اجرایی در بدنه دولت، برای اقوام بازمانده از این ساختار، پیامدهای بسیاری دارد؛ از جمله این که مسئله مالکان انحصاری قدرت را مسئله همه افغانستان می‌سازد و مسائل مربوط به کسانی که از دایره قدرت سیاسی و اجرایی دور مانده‌اند، لاینحل باقی می‌ماند. این، نقطه آغاز شكل‌گيری نارضايتی عمومی است که می‌تواند به مثابه تهدید بالقوه سیاسی ـ امنیتی آینده برای حکومت، مورد تحلیل قرار گیرد.
این نارضایتی هم‌اکنون وجود دارد و با ادامه روند و رویکرد جاری حاکمان کنونی، به فعلیت مهارناپذیر خواهد رسید؛ چیزی که زنگ‌های هشدار را از جهات و جوانب مختلف به صدا درآورده و در تحلیل سفر هیئت دیپلماتیک پاکستان به رهبری حنا ربانی کهر نیز گفته می‌شود که به احتمال قوی، او حامل این پیام از طرف اسلام‌آباد و واشنگتن برای طا-لبان بوده که رویکرد خود را تغییر دهند و حکومت همه‌شمول تشکیل دهند.
بر پایه این گمانه، سفر همزمان حامد کرزی و ملا یعقوب و به دنبال آن تام وست به امارات متحده عربی، نشانگان در راه بودن تغییراتی در ساختار سیاسی افغانستان است، اما این که این تغییرات، چقدر بنیادی خواهد بود، باید منتظر برون‌داد و برایند این سفرهای مهم و معنادار همزمان به امارات باشیم.
