توافقنامه صلح؛ کاغذپارهای که امضا نشد
دیده شود که سرانجام پرونده جنگ افغانستان و گفتوگوهای صلح به کجا میانجامد. رییس جمهور فعلی امریکا به کرکتری معروف است که زیاد قابل پیشبینی نیست.
دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا در یک اقدام غیر منتظره، گفتوگوهای صلح میان ایالات متحده امریکا و گروه طالبان را لغو کرد. رییس جمهور امریکا گفتوگوها با طالبان را در حالی لغو کرد که توافقنامه صلح میان امریکا و این گروه در آستانه امضا قرار داشت. زلمی خلیلزاد نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان، در سفر تازهاش به کابل گفته بود که امریکا با طالبان در پرنسیب به توافق رسیده است.
آقای ترامپ میگوید دیدار با رهبران طالبان و رییس جمهور افغانستان را در کمپ دیوید لغو و گفتوگوهای صلح میان امریکا و طالبان را متوقف کرده است.
آقای ترامپ عصر شنبه(۱۶ سنبله) در چند توییت متوالی گفت که قرار بوده روز یکشنبه، با رهبران طالبان در کمپ دیوید دیدار کند اما تصمیم به لغو این اجلاس گرفته است.
نمایندگان طالبان و امریکا به رهبری زلمی خلیلزاد، نُه دور در دوحه پایتخت قطر باهم گفتوگو کردند و حاصل این گفتوگوها توافق صلحی بود که پیش از نهایی شدن و امضا، مذاکرات صلح میان امریکا و طالبان لغو شد.
در توییت آقای ترامپ علت لغو گفتوگوهای صلح با طالبان کشته شدن یک سرباز امریکایی در حملهای تازه در کابل خوانده شده است. مسئولیت این حمله را گروه طالبان به دوش گرفته بود.
یکی از مطالبات امریکا در نُه دور مذاکرات از طلبان، اعلام آتشبس بود. طالبان اعلام آتشبس سراسری را موکول کردند به آغاز مذاکرات میانافغانی که تا هنوز برگزار نشده است. آقای ترامپ در توییتی که گفتوگوهای صلح را لغو نموده، به بحث آتشبس پرداخته و گفته، طالبان ظاهراً این حمله را به دلیل تقویت موقف شان در مذاکرات صلح انجام دادهاند. رییس جمهور امریکا تاکید کرده اگر طالبان نتوانند به آتشبس در جریان مذاکرات توافق کنند، هیچگاه قدرت مذاکره معنادار را ندارند و در ادامه پرسیده است که طالبان برای چند دهه دیگر حاضر هستند که بجنگند؟
اشرف غنی پس از حمله انتحاری در «ششدرک» کابل، از جامعه جهانی خواست که در برابر جنایات گروه طالبان سکوت نکنند.
توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان به مرحله امضا نرسید. در این خصوص حکومت افغانستان بدبین بود و هست. سفیران پیشین امریکا توافقنامه صلح امریکا و طالبان را به سود ثبات سیاسی افغانستان نمیدانستند. سفیران پیشین امریکا از رویکرد تشابزده امریکا برای خروج از افغانستان سخت انتقاد داشتند و گفته بودند که پس از خروج نیروهای امریکایی، افغانستان دامنگیر جنگهای داخلی خواهد شد. چیزی که پس از خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان واقع و موجب تولد گروه طالبان شد.
برخی از اعضای حزب جمهوریخواه امریکا از رویکرد شتابزده آقای ترامپ مبنی بر خروج از افغانستان انتقاد داشتند و او را متهم میکردند که رشد بنیاد گرایی را که تهدیدی علیه منافع امریکا در افغانستان است، نادیده میگیرد.
زلمی خلیلزاد پس از پایان نهمین دور مذاکرات قطر به کابل آمد و جزئیات توافق صلح امریکا را با طالبان به رهبران حکومت افغانستان شریک ساخت. ارگ اعلام کرده بود که قرار است متن توافقنامه صلح ازسوی حکومت بررسی شود و بعداً حکومت موقفاش را در این ارتباط اعلام کند. اندی بعد ارگ در خصوص توافقنامه صلح امریکا با طلبان از این کشور خواستار وضاحت شد. با آنکه هنوز روشن نیست حکومت افغانستان در کدام مورد و روی چه ملاحظهای از امریکا خواستار وضاحت شده. پیش از این قرار بود که رییس جمهور غنی به امریکا سفر کند.
امریکا برای خروج از افغانستان عجله داشت و مدام مقامات ارشد این کشور در گفتههای شان تایید میکردند که بلی عجله دارند. زلمی خلیلزاد حتا در تازهترین سفرش به کابل، در برابر برگزاری انتخابات موضع مخالف گرفت و گفت برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان، تلاشی است برای تخریب فرایند صلح. امریکاییها پیوسته اعلام و اصرار میکردند که روند صلح باید پیش از برگزاری انتخابات به نتایج قابل ملاحظهای برسد. آقای غنی اما میگفت که انتخابات باید در زمان معین (شش میزان) برگزار شود و انتخابات خط سرخ حکومت و مردم افغانستان است.
هر چند که توافقنامه صلح امریکا با طلبان با لغو مذاکرات صلح به مرحله امضا نرسید. یک رسانه امریکایی به نقل از مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا نوشته بود که او پای توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان امضا نخواهد کرد. مذاکرات صلح در حالی لغو شد که گروه طالبان فصل تازهای از حملات شان را بالای شهرها و ولسوالیها آغاز کردهاند. زلمی خلیلزاد روز جمعه(۱۵سنبله) با اسکات میلر فرمانده عمومی نیروهای قاطع راهی قطر شد و با ملابرادر مسئول سیاسی طالبان در قطر دیدار کرد. گفته میشود در این سفر آقای خلیلزاد طالبان را نسبت به تشدید حملات شان هشدار داده است. با این همه، دیده شود که سرانجام پرونده جنگ افغانستان و گفتوگوهای صلح به کجا میانجامد. رییس جمهور فعلی امریکا به کرکتری معروف است که زیاد قابل پیشبینی نیست. به باور نگارنده انتقادها و مخالفتهایی که در باره توافقنامه صلح امریکا با طالبان از شخص آقای ترامپ وجود داشت و دارد، موجب این شده باشد که او در خصوص روند صلح موضع تازه بگیرد و دستور لغو این فرایند را صادر کند. از عملکرد آقای ترامپ در روند صلح و نسبت به اوضاع افغانستان به شدت انتقاد وجود داشت.
نظر به تاکید رییس جمهور امریکا مبنی بر اعلام آتشبس از سوی طالبان، تا زمانی که این گروه با آتشبس سراسری موافقت نکند، مذاکرات صلح دوباره کلید نخواهد خورد.