توافقنامه صلح تغیر میکند یا ارگ کوتاه میآید؟
حکومت افغانستان به رهبری آقای غنی، حاضر نیست با توافق امریکا وطالبان به قیمت برگزار نشدن انتخابات ششم ماه میزان و شکلگیری حکومت موقت اعلام موافقت یا سازش کند.
روند گفتوگوهای صلح به مرحلهای رسیده است که نگرانیهای زیادی در پیوند به آن وجود دارد. یکی از نگرانیهای جدی وقوع جنگ داخلی پس از امضای توافقنامه صلح میان ایالات متحده امریکا و گروه طالبان است. زلمی خلیلزاد نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا اخیراً در گفتوگو با طلوع نیوز گفت که متن توافقنامه صلح امریکا و طالبان آماده شده و منتظر نهایی شدن از جانب دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا است. آقای خلیلزاد همچنان گفت که جزئیات این تفاهمنامه با رهبران حکومت وحدت ملی آقایان عبدالله و غنی شریک شده است. در تازهترین مورد سخنگوی ریاست جمهوری روز پنج شنبه( ۱۴ سنبله) اعلام کرد که امریکا در مورد این تفاهمنامه به حکومت افغانستان و مردم آن وضاحت دهد. کانگرس امریکا هم از زلمی خلیلزاد فرستاده ویژه امریکا برای صلح افغانستان خواسته که جزئیات توافقنامه صلح امریکا و طالبان را در یک جلسه علنی توضیح دهد.
نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان متن توافقنامه را در اختیار حکومت قرار نداده است واستدلال زلمی خلیلزاد این است که این کار به علت مسایل امنیتی انجام نشده است.
باورها بر این است که توافقنامه صلح امریکا و طالبان که در آستانه امضا شدن قرار دارد، جنگ داخلی را در افغانستان آغاز خواهد کرد. سفیران پیشین امریکا نسبت به توافقنامه صلح امریکا و طالبان و خروج نیروهای امریکایی از افغانستان ابراز نگرانی و تاکید کردند که پس از ترک نیروهای امریکا، افغانستان دامنگیر جنگ داخلی خواهد شد. جنگی که در دهه ۷۰ در افغانستان واقع و زمینه ظهور همین گروه طلبان هم شد.
افزون بر حکومت افغانستان، در داخل امریکا هم بسیاریها از رویکرد شتابزده کاخ سفید برای صلح با طالبان انتقاد دارند. جمهوری خواهان اصرار دارند که پس از خروج امریکا از افغانستان، گروههای تروریستی منافع امریکا را از خاک افغانستان تهدید خواهند کرد. هر چند به نظر میرسد که امریکا از طالبان تعهد گرفته است که نباید گروههای تروریستی از خاک افغانستان علیه منافع امریکا کار بگیرند.
رویکرد شتابزده امریکا این باور را تقویت کرده است که امریکاییها تحت هر شرایطی خواهان ترک ماموریت افغانستان هستند. نُه دور نمایندگان امریکا و طالبان در قطر باهم گفتوگو کردند و حاصل آن همان توافقنامه صلح است که کلی نگرانی به بار آورده است. نظر به گفتههای زلمی خلیلزاد، امریکا تا اینجای کار در مورد منافعش گفتوگو کرده است. امریکاییها در خصوص آتشبس گفتهاند که این گونه مسایل مربوط به خود افغانها است و در مذاکرات میانافغانی روی آن بحث کنند.
با آنکه تفاهمنامه صلح امریکا و طالبان در آستانه امضا قرار دارد اما، دیده میشود که حکومت افغانستان به رهبری آقای غنی با آن مخالف است. وقتی ارگ خواستار وضاحت میشود طبیعی است که با آن مشکل دارد.
گزارشهایی وجود دارد که آقای غنی در روزهای آتی راهی واشنگتن خواهد شد. امریکا که برای خروج از افغانستان عجله دارد، خواهان این است که ارگ دست از مخالفت بردارد و برای آغاز مذاکرات میانافغانی آمادگی بگیرد. تاکید ارگ این است که تنها دولت مشروعیت گفتوگو با طالبان را دارد و این کار باید بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ششم ماه میزان انجام شود.
محمد اشرف غنی به کرات گفته که مردم افغانستان خواهان صلح پایدار و با عزت هستند و خود را مسئول حفاظت افغانستان از یک توافق شکننده و صلح ناپایدار معرفی کرده است. حالا با توجه به مخالفتهای داخلی و بیرونی، به نظر میرسد که توافقنامه صلح امریکا و طالبان منجر به صلح پایدار نخواهد شد.
پرسش پیش آمده این است که آِیا ارگ و شخص آقای غنی حاضر است به هر قیمتی با طلبان صلح و با توافقنامه صلح امریکا وطالبان اعلام موافقت کند؟
غنی بارها گفته که صلح قیمت دارد، ولی از اینکه چه قیمتی دارد چیزی نگفته است. برگزاری انتخابات و حفظ نظام جمهوری اسلامی افغانستان و ارزشهای هژده سال اخیر از «خطوط سرخ» ارگ در گفتوگوهای صلح است. طالبان با برگزاری انتخابات اعلام مخالفت کرده و خواهان شکلگیری حکومت موقت شده.
حالا استدلال نویسنده این است که حکومت افغانستان به رهبری آقای غنی، حاضر نیست با توافق امریکا وطالبان به قیمت برگزار نشدن انتخابات ششم ماه میزان و شکلگیری حکومت موقت اعلام موافقت یا سازش کند. آقای غنی به قیمت عدول از برگزاری انتخابات حاضر نیست که با طالبان گفتوگو کند یا از متن تفاهمنامه امریکا و طالبان استقبال نماید. ارگ چون به دنبال گفتوگوهای دولتمحور با طالبان است، باور دارد خواهان برگزاری انتخابات است تا حکومت بعدی بتواند فرایند صلح را رهبری کند.