خلیلزاد در پی نجات یک توافقنامه شکست خورده
خلیلزاد که مجری کارکشته سناریوی خروج آبرومندانه امریکا از افغانستان است، در سفر جدید خویش میکوشد تا حمایت کشورهای منطقه را از این توافقنامه جلب کرده و خاطر کاخ سفید را آسوده دارد
دو روز پیش زلمی خلیلزاد فرستاده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان سفر منطقهای را آغاز کرد که اکنون به اسلامآباد رسیده است. این سفر دقیقاً زمانی آغاز شد که طبل مخالفت علیه توافقنامه صلح امریکا و طالبان از درون و بیرون افغانستان بلند شده و خیلی از کشورهای منطقه نیز از آن ناراض هستند.
اکنون پرسش این است که سفر اخیر خلیلزاد به چه منظور آغاز شده و این بار کدام سناریو از سوی این دیپلمات مرموز، ولی خونسرد دنبال میشود.
به رغم دنگ و فنگ و بوق و کرنایی که امریکا به خاطر این توافقنامه به راه انداخت، از همان موعد امضای آن پیدا بود که شکست خورده است و اگر هم سودی در آن نهفته باشد، یک سره کام طالب و حامیان او را در راولپندی شیرین خواهد کرد یا به عبارت دیگر، امضای توافقنامه صلح میان طالبان و امریکا، از قوه به فعل، در واقع راهی بود به سوی ترکستان که استراتژیستهای کاخ سفید پیمودند.
در این توافقنامه سراپا امتیاز برای طالبان و کلاً شکست برای امریکا و دموکراسی نوپای افغانستان، تمام مفاد و مواد آن معکوس منافع افغانستان و به اصطلاح عامیانه «کلوخ در آب ماندن و گذشتن» بود؛ زیرا هیچ نوع میکانیزمی برای روز مبادا که طالبان دوباره برای دست یافتن به قدرت پس از خروج کامل نیروهای امریکایی، متوسل به جنگ نشوند، برای تروریزم بینالمللی پناه ندهند و دموکراسی را بپذیرند، پیشبینی نشده است. تنها اهرم که امریکا به آن تکیه دارد، توقف روند خروج در صورت عدول طالبان از مفاد توافقنامه است که آن هم به شمعی در گردباد میماند.
در این توافقنامه، طالبان در مورد هیچ روند و پروسه تعهد ندادهاند که این به معنی برد صد در صدی آنان است.
آزادی بیان، حقوق زنان، جامعه مدنی، قانون اساسی، نظام جمهوری، قوای مسلح ملی، مشارکت اقوام در قدرت، آزادی مذاهب و انتخابات از مواردی است که باید به عنوان خطوط قرمز در توافقنامه درج و طالبان ملزم به رعایت و حمایت از آن میشدند. اما چنین موضوعی اصلاً نه بحث شده و نه در توافق وجود دارد.
اگر ین موارد را هم نادیده بگیریم، به رغم خوشبینیهای دیپلماتها و زمامداران امریکا، حملات طالبان پس از توافقنامه نه تنها کاهش نیافت که افزایش نیز داشت. فردای امضای توافقنامه، ۱۷ ولایت کشور درگیر حملات طالبان شده و دست کم ۲۴ جوان نظامی این میهن به کام مرگ رفت، ولی امریکاییها چشم و گوش بر تمام این مسایل بستند و یک سره بر طبل توافق و خروج کوبیدند. تا این که از دیگ این معجون، نارضایتیهای منطقهای تفت کرد. ایران، چین، روسیه و هند هرکدام تاکید کردند که چنین توافقنامهای، درواقع پرتاب افغانستان به یک دوره جنگ داخلی خونین دیگر است.
بنابر این، خلیلزاد که مجری کارکشته سناریوی خروج آبرومندانه امریکا از افغانستان است، در سفر جدید خویش میکوشد تا حمایت کشورهای منطقه را از این توافقنامه جلب کرده و خاطر کاخ سفید را آسوده دارد.
تحلیل نگارنده این است که آقای خلیلزاد به کشورهایی نظیر چین و روسیه نیز سفر یا دست کم با نمایندگان با صلاحیت دیپلماتیک آنان دیدار خواهد داشت، چون بدون حمایت آنان سناریوی خروج آبرومندانه به فرار دلقکوار مسخ خواهد شد.