درنگی کوتاه در پیام عیدی ملا هبتالله
قرائت طالبانی از صلح، پیروزی در میدان جنگ است، اما این تجربه تکرار نخواهد شد؛ زیرا دست کم در این مورد، در میان همه گروههای سیاسی و طیفهای اجتماعی افغانستان، اجماع و اتفاق نظر وجود دارد که سلطه و سیطره طالبان، تحت هیچ شرایطی نه برتافتنی است و نه حتی قابل تصور
ملا هبتالله آخوندزاده رهبر طالبان امروز (چهارشنبه ۳۱ ثور) به مناسبت عید سعید فطر، پیامی منتشر کرده که در زیر، محورهای عمده آن مورد واکاوی قرار میگیرد.
یک
مهمترین نگرانی ملا هبتالله در این پیام، عملیاتی نشدن موافقتنامه صلح گروه متبوعش با امریکا است. او در این پیام از امریکا خواسته که به کسی اجازه ندهد که موافقتنامه صلح طالبان را با مانع، تأخیر و ناکامی روبهرو سازد. او در حالی چنین درخواستی را از امریکا مطرح کرده که همزمان امضای این سند را بار دیگر پیروزی بزرگ برای گروه خود خوانده است.
این نشان میدهد که طالبان به موازات افزایش فشارهای نظامی بر دولت افغانستان، نگران مخالفت دولت با اجرایی شدن توافقنامه صلح امریکایی قطر و از دست رفتن چیزی است که خود آن را پیروزی بزرگ میخواند. چنین چیزی مبین این معنا است که دولت افغانستان به رغم دور زده شدن توسط طالبان و خلیلزاد در روند مذاکرات قطر، همچنان قطب قدرتمند تعیینکننده سرنوشت آن توافقنامه است و در صورت سربرتافتن از مواد و مفاد آن، هیچ نیرویی قادر به عملیاتیسازی آن نیست.
دو
موضوع دیگری که در پیام ملا هبتالله مورد تأکید قرار گرفته، پذیرفته شدن سند امضاشده صلح میان طالبان و امریکا در سطح جهانی است و نیز اینکه این سند چارچوبی واضح به نفع دو طرف است.
به نظر میرسد طالبان پس از توافقنامه قطر، بیش از حد دچار خودبزرگبینی شده و خود را دارای وجهه معتبر بینالمللی میداند، اما اینگونه نیست؛ چرا که اولاً همه کشورها و قدرتهای مهم جهانی از جمله کشورهای مهم منطقه، نظر مساعدی نسبت به توافق امریکا و طالبان ندارند و آن را زمینهساز صلح و امنیت در افغانستان نمیدانند و ثانیا آن که تعیینکننده و دارای حق محوری تصمیمگیری در مورد صلح با طالبان است، دولت افغانستان میباشد. به واقع دولت افغانستان هم طرف اصلی جنگ و صلح با طالبان است و هم بیش از دیگران نسبت به سود و زیان افغانستان از رهگذر توافق و تعاطی سیاسی با طالبان، داناتر و دلسوزتر است. بنابراین، حتی اگر همه جهان با توافقنامه صلح امریکایی قطر موافق باشد، چیزی را به نفع افغانستان تغییر نمیدهد وقتی این توافقنامه ماهیتاً به ضرر منافع ملی افغانستان است.
سه
به باور ملا هبتالله، عملی شدن توافقنامه صلح امریکا ـ طالبان، وسیله پایان جنگ و به میان آمدن صلح در افغانستان است. این ادعا در صورتی باورپذیر است که طالبان پس از امضای توافقنامه صلح با امریکا، حملات خود را روزانه تا سقف ۵۵ حمله در روز افزایش نمیداد، زنان در حال زایمان و نوزادان تازه متولدشده، شرکتکنندگان در مراسم تشییع جنازه و نمازگزاران را در مسجد و در ماه مبارک رمضان، قتل عام نمیکرد.
جای تردید نیست که صلح مورد نظر طالبان، ورود فاتحانه و غارتگرانه و آمیخته با وحشت و آکنده از خشونت و مالامال از مرگآفرینی و کشتار و خونریزی جوخههای مرگ این گروه به شهرها و روستاهای افغانستان است. قرائت طالبانی از صلح، پیروزی در میدان جنگ است، اما این تجربه تکرار نخواهد شد؛ زیرا دست کم در این مورد، در میان همه گروههای سیاسی و طیفهای اجتماعی افغانستان، اجماع و اتفاق نظر وجود دارد که سلطه و سیطره طالبان، تحت هیچ شرایطی نه برتافتنی است و نه حتی قابل تصور.