دیدبان حقوق بشر: سیاست‌های آموزشی حاکمان موجود بر پسران نیز آسیب می‌رساند
خبرگزاری دید: در گزارش دیدبان حقوق بشر آمده است که دانش‌آموزان از شکنجه‌ها، تعصب، تمرکز بیشتر بر آموزش زبان پشتو، کمبود آموزگار و حضور آموزگاران غیرمسلکی در مکتب‌های شان شکایت کرده‌اند.
گزارش ١٩ صفحه‌ای دیدبان حقوق بشر با عنوان «مکتب پسران را هم ناامید می‌کنند: تأثیر حاکمان موجود بر تحصیل پسران در افغانستان»، سیاست‌ها و اقدامات طا-لبان را از زمان تصرف کشور در اگست ٢٠٢١ که تحصیل پسران افغانستان را نیز به خطر می‌اندازد، مستند کرده است.
این گزارش شامل اخراج معلمان زن، افزایش استفاده از تنبیه بدنی و تغییرات قهقرایی در برنامه درسی است.
در حالی که ممنوعیت‌ها روی تحصیلات متوسطه و عالی برای دختران و زنان سرخط خبرهای جهانی را به خود اختصاص داده است، اما آسیب جدی به سیستم آموزشی پسران کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است.
سحر فطرت، دستیار پژوهشگر حقوق زنان در دیدبان حقوق بشر و نویسنده این گزارش گفته است: طا-لبان آسیب‌های جبران‌ناپذیری به سیستم آموزشی افغانستان روی پسران و همچنین دختران وارد می‌کند. آن‌ها با آسیب رساندن به کل نظام مکتب در این کشور خطر ایجاد نسل گمشده‌ای را به وجود می‌آورد که از آموزش با کیفیت محروم هستند.
دیدبان حقوق بشر با ٢٢ پسر در صنف‌های ٨ تا ١٢ و همچنین با ٥ والدین پسر در ولایات کابل، بلخ، هرات، فراه، پروان، بامیان، ننگرهار و دایکندی بین جون و اگست ٢٠٢٢ تا مارچ و اپریل ٢٠٢٣ مصاحبه کرده است.
مطابق این گزارش، حاکمان موجود تمام معلمان زن را از مکاتب پسرانه اخراج کرده و بسیاری از پسران را مجبور کرده که توسط معلمان فاقد صلاحیت آموزش ببینند یا حتی در صنف‌های درس بدون معلم بنشینند.
گزارش می‌گوید: طا-لبان مضمون‌هایی از جمله هنر، ورزش، زبان انگلیسی و آموزش مدنی را حذف کرده که باعث کاهش کیفیت آموزشی شده است.
یک دانش آموز صنف ١٢ در یک لیسه بزرگ گفته است: از ١٤ مضمون، ما [اکنون] فقط برای ٧ مضمون معلم داریم، و ٧ مضمون تدریس نمی‌شوند، … از جمله فیزیک، زیست شناسی، مهارت‌ها، کمپیوتر، انگلیسی و هنر.
این موضوعات حتی توسط طا-لبان حذف نمی‌شوند، بلکه به آن‌ها آموزش داده نمی‌شود چون معلمان زن اخراج شدند.
این تغییرات منجر به افزایش ترس در میان پسران از حضور در مکتب و همچنین کاهش حضور و از دست دادن امید به آینده شده است.
بر اساس کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد محو تمام اشکال تبعیض علیه زنان، که افغانستان در سال ٢٠٠٣ آن را تصویب کرد، دولت‌ها موظفند از «حذف هر گونه مفهوم کلیشه‌ای از نقش مردان و زنان در تمام سطوح و در همه اشکال آموزشی اطمینان حاصل کنند».
دیدبان حقوق بشر گفته که تنبیه بدنی کودکان در مکتب نقض حقوق بشری آن‌هاست.
استفاده از خشونت برای تنبیه کودکان باعث درد و رنج بی‌مورد، تحقیر و آسیب به رشد، موفقیت تحصیلی و سلامت روانی کودکان می‌شود.
کمیته حقوق کودک سازمان ملل متحد دریافته است که هرگونه تنبیه بدنی بر اساس قوانین بین‌المللی ممنوع است و همه کودکان حق دارند در محیطی عاری از خشونت آموزش ببینند.
دیدبان حقوق بشر در ادامه گفته که دولت‌ها و آژانس‌های سازمان ملل متحد باید از طا-لبان بخواهند که به ممنوعیت تبعیض‌آمیز خود در مورد تحصیل دختران و زنان پایان دهد و از نقض حقوق پسران برای آموزش ایمن و با کیفیت، از جمله با استخدام مجدد همه معلمان زن، اصلاح برنامه درسی مطابق با معیارهای بین‌المللی حقوق بشر، دست بردارد و به تمام تنبیهات بدنی پایان بدهد.
فطرت گفته است: تأثیر طا-لبان بر سیستم آموزشی امروز به کودکان آسیب می‌رساند و آینده افغانستان را تحت الشعاع قرار خواهد داد. برای رسیدگی به بحران تحصیلی افغانستان به یک واکنش بین المللی فوری و موثر به شدت نیاز است.
وحید دانش آموز صنف دوازدهم در کابل گفته است: برای صنف ١٠، ١١ و ١٢ مجموعاً ١٦ معلم زن و ٤ معلم مرد داشتیم. معلمان زن ما در موضوعاتی که تدریس می‌کردند تخصص داشتند: آن‌ها حرفه‌ای بودند. ما اکنون از غیبت آن‌ها رنج می‌بریم و چهار معلم مرد ما نیز پس از اگست ٢٠٢١ از کشور فرار کردند. در حال حاضر، معلمان مرد به ما آموزش می‌دهند که قبلاً صنف‌های چهارم و پنجم را تدریس می‌کردند.
ناطق دانش آموز صنف دوازدهم در یک مکتب بزرگ دولتی در کابل، گفته است: … پس از به قدرت رسیدن طا-لبان، معلمان مرد جای‌گزین آن‌ها(زنان) شدند. برای صنف من، چهار معلم جدید تعیین شده است. آن‌ها بیشتر وقت خود را صرف صحبت در مورد دین، شیوه زندگی حضرت محمد (ص) و پیروزی طا-لبان در جهاد علیه ایالات متحده و غرب می‌کنند تا این‌که موضوعات محول شده را آموزش دهند.
عبدال گفته است: در جلسه صبحگاهی در حضور همه لت و کوب و تحقیر شدم، یک بار به خاطر همراه داشتن تیلفون و بار دوم به خاطر مدل مو. در تایم صبح جلو همه موهایم را کوتاه کردند و گفتند شبیه «سبک غربی» است و بعد از آن با شلاق تنبیه شدم.
ظاهر گفته است: در مکتب ما تمرکز بیشتری روی یادگیری زبان پشتو است. یکی از معلمان جدید از همصنفی من خواست که شعری به پشتو بنویسد، اما همصنفی من نتوانست این کار را انجام دهد. معلم او را روی یک پا جلو صنف ایستاده کرد و چند سیلی به صورتش زد و گوش‌هایش را کشید. همصنفی من احساس تحقیر کرد.
وی افزود: معلمان در گذشته حق تحقیر یا لت و کوب دانش آموزان را نداشتند. در برخی موارد که این اتفاق می‌افتاد، دانشجویان حق شکایت داشتند.
