دسته بندی نشدهفرهنگ و دانش

راه‌اندازی بخش پشتو در خبرگزاری دید


در کنار زبان فارسی دری، زبان پشتو یکی از زبان‌های مهم و رسمی کشور ماست که بسیاری از هموطنان ما به این زبان تکلم می¬کنند. این زبان شعبه¬ای از زبان‌های آریایی و جزو زبان‌های هندو-اروپایی است و با زبان‌های قدیم آریایی مانند«سانسکریت» و «زند» قرابت مستقیم دارد. زبان پشتو منسوب به قوم پشتون است و لفظ پشتون در «ریگویدا» به صورت «پکهت» آمده و با نام «بخدی» یا «بختی» که در کتاب اوستا برای باختر و بلخ ذکر شده، ربط دارد. هرودت مورخ یونانی آن را «پکتیس» و سرزمین آنها «پکتیکا» نامیده و بطلمیوس هم آن را پکتین نوشته است. اولین کتاب درسی به زبان پشتو در عصر احمدشاهی توسط «پیرمحمد کاکر» تحت عنوان معرفةالافغانی نوشته‌ شده است. بعد از آن، اولین دستور افعال زبان پشتو در سال ۱۲۲۰ ه‍. ق. / ۱۸۰۵) در هند به نام ریاض‌المحبة از طرف نواب محبت‌خان پسر حافظ رحمت‌الله¬خان نوشته شده و نواب‌الله یارخان پسر دیگر حافظ رحمت‌خان به سال ۱۲۲۲ ه‍. ق. / ۱۸۰۸ م. کتاب لغات پشتو را به نام عجائب‌اللغات نوشت. در حدود سال ۱۲۹۰ ه‍. ق. / ۱۸۷۳ م. امیر شیر علی‌خان القاب ماموران و عناوین عسکری را به پشتو ترجمه کرد و بعد از سال ۱۳۰۰ ه‍. ق. / ۱۸۸۲ م. کتاب‌های بسیاری به زبان پشتو در کابل نشر شده است. بعد از سال ۱۹۲۰ م که پشتو مرکه (انجمن ادبی پشتو) در کابل تاسیس شد، کتاب‌های درسی و دستور زبان و لغات پشتو نوشته شده، ولی در حدود سال ۱۹۳۷ م. در کابل، پشتو تولنه (فرهنگستان پشتو) تاسیس و کتاب‌های دیگری هم به چاپ رسیده است. متاسفانه در افغانستان هم زبان پشتو و هم زبان فارسی دری توسعه نیافته و بیشتر درحصار و چنبره تعصبات و تخاصمات لفظی و زبانی محصور مانده‌اند.
یکی از سیاست‌های اصلی خبرگزاری دید در کنار سایر موضوعات ارج‌نهادن به فرهنگ و زبان‌های رسمی کشور است که متاسفانه در افغانستان مرجعی را سراغ نداریم که به وضعیت رقت¬بار زبان‌های رایج درکشور اهمیت داده و به آنها رسیدگی کند. در حالی‌که در کشورهای پیشرفته مانند جاپان و حتی کشورهای همسایه به پالایش و بهسازی زبان و فرهنگ شان همت گماشته و با ایجاد فرهنگستان‌های ادب و مراکز مشابه، به مقابله با تهاجم فرهنگی و زبانی بیگانگان به دستاوردهای عظیمی نایل گشته‌اند.
خبرگزاری دید که از بدو تاسیس آن حدود بیشتر از شش ماه می¬گذرد، در بخش‌های دری و انگلیسی فعال بوده و تاکنون بخش پشتوی آن راه‌اندازی نشده بود. لذا، یکی از دغدغه‌های مسئولین خبرگزاری دید، ایجاد بخش پشتو درکنار بخش فارسی دری بود، که خوشبختانه به این امر مهم دست یافته و رسماً این بخش فعال شده است. امیدواریم در این راستا بتوانیم گامی هرچند کوچک اما سازنده برداشته و هموطنان پشتو زبان ما هم بتوانند از این بخش استفاده بهینه نموده و ما را در جهت هرچه پربارشدن آن در کنار زبان فارسی دری یاری رسانند.
اداره خبرگزاری دید- کابل

Related Articles

Back to top button