رویکرد متحد چین، روسیه، ایران و پاکستان در باره افغانستان

هفته گذشته، این سه قدرت همراه با هند، ایران، قزاقستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبیکستان در روند دیگری موسوم به «فارمت مسکو» ملاقات کردند که واشنگتن تصمیم گرفت از آن اجتناب کند

نویسنده: تام او. کانر
منبع: نیوزویک
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
چین، روسیه، ایران، پاکستان و سایر کشورهای همسایه افغانستان برای رویارویی با بحران‌های ناشی از این کشور پس از خروج نظامیان امریکایی، رویکرد واحدی ایجاد کرده‌اند.
در دومین نشست خود، دیپلمات‌های ارشد شش کشور همسایه و روسیه کنفرانسی را به صورت مجازی و حضوری در تهران دایر کردند تا دیدگاه‌های خود را هماهنگ کنند.
این نشست در زمانی برگزار شد که افغانستان با بحران‌های قریب‌الوقوع انسانی، اقتصادی و امنیتی مواجه است. نمایندگانی از چین، ایران، پاکستان، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبیکستان حضور داشتند.
یکی از نگران‌کننده‌ترین تحولات برای این کشورها، ظهور گروه‌های شبه‌نظامی مانند داعش است که تهدیداتی را فراتر از مرزهای افغانستان به وجود می‌آورند.
ونگ یی وزیر امور خارجه چین می‌گوید: «ما باید توسعه گفت‌وگوهای دوجانبه و چندجانبه و همکاری‌ها با افغانستان را در امر مبارزه با تروریزم به دیده مثبت ببینیم».
وی از شرکت‌کنندگان این نشست خواست تا از طریق دو پلاتفورم، سازمان ملل متحد و سازمان همکاری شانگهای اقدام کنند.
ونگ افزود: «ایجاد یک جبهه متحد علیه تروریزم با پلاتفورم‌های چندجانبه مانند ملل متحد و سازمان همکاری شانگهای ضروری است».
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در سخنان خود این درخواست را تکرار کرد و علاوه بر این پیشنهاد کمک به سازمان پیمان امنیت جمعی را ارایه کرد؛ ایتلاف تحت رهبری مسکو که شامل ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان نیز می‌شود.
امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران نیز به تجربه کشورش در مبارزه با داعش در عراق و سوریه اشاره کرد.
استقبال تهران از رویکرد چندجانبه در قبال افغانستان در مطلبی که توسط مجید تخت روانچی نماینده دایم ایران در سازمان ملل متحد نوشته شد، بیشتر واضح گردید. مقامات ایرانی بر لزوم حفاظت از حقوق اقلیت‌های قومی تاکید کردند.
تخت روانچی با بیان این‌که جهان باید در مورد افغانستان گردهم آید گفت که حاضران در نشست تهران می‌توانند راه‌گشا باشند.
تخت روانچی نوشت: «وضعیت کنونی افغانستان نیازمند تلاش‌های هماهنگ بین‌المللی است و کشورهای همسایه می‌توانند در این زمینه نقش بزرگی ایفا کنند. ما معتقدیم که رویکرد منطقه‌ای – با حمایت سازمان ملل – می‌تواند به مردم افغانستان کمک کند تا بر بحران کنونی غلبه کنند».
وی از یک فارمت «۶+۲» که شامل همسایگان ایران، روسیه و ایالات متحده باشد، حمایت کرد. اگرچه واشنگتن تاکنون از انجام گفت‌وگوهای رسمی خارج از پلاتفورم تأسیس شده «ترویکای گسترده» که شامل چین، روسیه و پاکستان نیز می‌شود، اجتناب کرده است. هفته گذشته، این سه قدرت همراه با هند، ایران، قزاقستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبیکستان در روند دیگری موسوم به «فارمت مسکو» ملاقات کردند که واشنگتن تصمیم گرفت از آن اجتناب کند.
در نشست مسکو نماینده طالبان نیز حضور داشت که به تعامل با جامعه جهانی و مقابله با تهدیدات فراملی متعهد است.
در میان قدرت‌های حاضر در گفت‌وگوهای مختلف، هیچ‌کدام به اندازه پاکستان رابطه نزدیک‌تری با گروهی که پس از ۲۰ سال بار دیگر کنترول افغانستان را به دست گرفته، ندارند.
در حالی که طا-لبان تلاش می‌کنند تا «مشروعیت» به دست آورند و ثبات را برقرار کنند، شاه محمود قریشی وزیر امور خارجه پاکستان گفت که افغانستان «صلح‌آمیز» و «مرفه» هدف مشترک کشورهای حاضر در نشست تهران بود و این‌که این «تنها زمانی تحقق خواهد یافت که ما دست به دست هم بدهیم».