زلمی رسول، تنها بازیگر فعال در سه نظام سیاسی سلطنتی، جهادی و نظام سیاسی جدید در کشور است. وی به خوبی می‌تواند سنت و مدرنیستم سیاسی را در کشور پیوند دهد
ماکس وبر، منابع مشروعیت در حوزه سیاست را «سنت»، «کاریزما» و «قانون» می‌داند. رهبران سیاسی در تاریخ معاصر افغانستان، از سنت‌های قبایلی، صفات کاریزماتیک و حمایت بازیگران بیرونی و قدرت‌های منطقه و فرامنطقه‌ای، مشروعیت به دست آورده‌اند و بر تخت سلطنت و ریاست نشسته‌اند.
در انتخابات ۲۰۱۴، رقابت و منازعات سخت و درازمدتی میان مدعیان قدرت در کشور درگرفت؛ اما در این میان، زلمی‌رسول، تنها کسی بود که منابع قدرت و مشروعیت در کشور را یکجا در اختیار داشت و از این روی، در رقابت‌های سخت و تنگاتنگ انتخاباتی، از دیگران پیشی گرفت و شماری از چهره‌های قدرتمند صحنه سیاسی کشور به او پیوستند و به حمایت سیاسی گسترده مردمی، مالی و سیاسی از او پرداختند.
ویژگی‌های سیاسی زلمی‌رسول، پشتون‌بودن، قندهاری احمدزایی بودن، سلطنتی بودن، مسلمان بودن و راوبط خارجی گسترده با قدرت‌های فرامنطقه‌ای بود. این ویژگی‌ها، او را از رقبای سیاسی، متمایز می‌ساخت و رقابت دیگران با او را دشوار می‌کرد.
زلمی‌رسول، ویژگی مهم‌ترین نیز داشت؛ او، در کارنامه سیاسی خود، مشارکت در سه نظام سیاسی متفاوت، یعنی نظام سلطنتی، جهادی و نظام سیاسی جدید کشور را در راستای منافع ملی، در کارنامه خود به ثبت رسانده است. این کارنامه، در رقبای او نبود.
زلمی‌رسول، در زمان جهاد، پل ارتباطی مجاهدین با شاه افغانستان بود و دو ساختار سیاسی «سلطنتی» و «جهاد» را به هم متصل می‌کرد و نیز پس از آن، میان آن دو ساختار یادشده و نظام سیاسی جدید، در راستای تامین منافع و همگرایی نیروهای سیاسی، پیوند و همسویی ایجاد کرد. زلمی رسول، کانون مشترک و نقطه وصل نظام‌های سیاسی مختلف و متضاد تاریخ معاصر کشور بود. در شخصیت او، سیاست سنتی و سیاست مدرن کشور، به هم می رسیدند و او می‌توانست میان نظام شاهی، جهاد و نظام سیاسی مبتنی بر دموکراسی، وفاق و همگرایی را ایجاد کند.
با توجه به خصلت‌های یادشده، وی از پایه‌گذاران کنفرانس رم و نظام سیاسی جدید بود و در مرحله نظام‌سازی افغانستان نوین، در محوریت حامد کرزی، به عنوان وزیر هوانوردی، مشاور شورای امنیت و وزیر امور خارجه، نقش آفرید. یکی از ویژگی‌های عمده افعانستان نوین، مبتنی بر تلفیق «سنت» و «مدرنیسم» بود. زلمی‌رسول، پایی در سنت دیرینه سیاسی کشور داشت و از سوی دیگر، با مدرنیسم و اقتضائات آن به خوبی آشنا بود و از این روی می‌توانست، تلفیق سنت و مدرنیسم را در کشور، به درستی طراحی و مدیریت کند.
ویژگی‌های ساختاری یادشده، به تنهایی کسب قدرت سیاسی را برای هیچ فردی نمی‌تواند تضمین کند. در کنار آن، ویژگی‌های شخصیتی و روانی افراد نقشی مهم در کاریزمای سیاسی و کسب مشروعیت و مقبولیت در تمام نظام‌های سیاسی دارد. از این زاویه نیز زلمی‌رسول، شخصیتی متمایز داشت. اندیشه ملی، روح آرام و خط مشی سیاسی معتدل، ویژگی‌های شخصیتی و فردی او بود که ویژگی‌های ساختاری او را تکمیل می‌کرد.
در رقابت‌های تنگاتنگ انتخاباتی ۲۰۱۴، ویژگی‌های ساختاری و فردی یاشده، رقبای سیاسی او را به انزوا کشاند. او نزدیک که به ١٢درصد رأي شفاف و بدون تقلب را به دست آورد؛ منابعي در كميسيون انتخابات، رأي وي را بيش از ٢٥درصد نیز مي‌گفتند. پیش از برگزاري انتخابات، داكتر عبدالله به زلمي رسول گفته بود كه اگر من با شما به دور دوم انتخابات بروم به نفع‌تان كنار خواهم رفت.
ناکارامدی و آشفتگی حکومت وحدت ملی، بازیگران داخلی و خارجی را به فکر جایگزین رییس جمهور فعلی، در انتخابات آینده واداشته است. این پرسش که «جایگزین محمد اشرف غنی، چه کسی خواهد بود»، امروزه نقل محافل سیاسی کشور است.
هرم قدرت سیاسی در کشور، هنوز بر همان پایه انتخابات ۲۰۱۴ می‌چرخد. هنوز مشروعیت و مقبولیت، از همان مولفه‌های یادشده، سیراب می‌شود و به گردش درمی‌آید. به نظر می‌رسد باز در این میان، زلمی‌رسول، با حضور در میدان رقابت‌های سیاسی و با تکیه بر منابع مشروعیت و مقبولیت، در صدر خواهد بود و کسی را یارای رقابت با او نیست.
دانش بختیاری
تاریخ نشر:on
