صدای مردم خسته از جنگ، در تعیین سرنوشت کشور شنیده نمی‌شود

بدون داشتن کدام حرفی برای آینده شان، ناامیدی مردم افغانستان واضح و روشن است. سونیا معلمی در کابل می‌گوید:« ما نمی‌دانیم چی میگذرد، ولی ما خیلی خسته‌ایم.»

تقریباً یک سال می‌شود، بیش از ۳۰ میلیون جمعیت افغانستان در وضعیت متحیر کننده‌ای قرار دارند و منتظر مذاکرات نمایندگان امریکا و طالبان روی سرنوشت کشورشان پشت دروازه‌های بسته هستند.
توافق برای ختم طولانی‌ترین جنگ امریکا که ایالات متحده زمانی امیدوار بود تا یکشنبه به آن برسد، می تواند یک جدول زمانی برای خروج نیروهای امریکایی تعیین کند، اما همچنین می‌تواند انتخابات ریاست جمهوری این ماه را کنار بگذارد و راه را برای بازگشت طالبان به قدرت باز کند. شبه نظامیان حملات خود را ادامه داده و روز شنبه دوباره به یک شهر بزرگ به نام کندز حمله کردند و روز یکشنبه به شهر پلخمری.
بدون داشتن کدام حرفی برای آینده شان، ناامیدی مردم افغانستان واضح و روشن است. سونیا معلمی در کابل می‌گوید:« ما نمی‌دانیم چی میگذرد، ولی ما خیلی خسته‌ایم.»
یک نمایش تبلیغاتی جدید تلویزیونی با انعکاس درماندگی و بی‌چارگی،‌ باشندگان ۳۴ ولایت را نشان می‌دهد که تکه‌ای کاغذ در دست دارند و به سادگی می‌گوید «صلح». یک گروه هنری در کابل شروع به نقاشی دیوارهای استنادی با هزاران گل لاله کرده است؛ گل ملی به عنوان سمبول‌های غیرنظامیان کشته شده طی ۱۸ سال جنگ.
علاوه بر این، یک جریان صلح خواه – که مردم افغانستان آنها را به خاطر جرئت برای راهپیمایی در سراسر کشور ستایش می‌کنند – هشدار می‌دهد طالبان پس از آنکه توسط امریکا سرنگون شد و اکنون حدود نصف افغانستان را طی دو دهه تحت کنترول دارد؛ هیچ تفییری نکرده است و درست همانند روزهایی که زنان به دور از چشم بودند و سرگرمی و تفریح توسط قرائت خشن قوانین اسلام ممنوع بود، سخت گیرند.
سید رحیم امید عضو ۲۳ ساله جریان صلح خواه با خجالت شلوارش را پایین آورد و به آسوشیتدپرس زخم روی پایش را نشان داد که هنوز هم دردناک است؛ زخمی که اعضای طالبان وی را در زادگاهش در جنوب ولایت هلمند با سیم زده است. طالبان ماه گذشته به وی گفته‌اند که فعالیت خود را متوقف کند. کی به شما پول می‌دهد؟
فامیل او با این سوگند که دیگر هرگز صدای خود را بلند نخواهد کرد، آزادی وی را تضمین کردند. سپس فوراً به کابل گریختد. امید و اعضای دیگر (راه پیمایان برای صلح ) می‌گویند که چندین تن از اعضای جریان صلح خواه مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.
امید در مورد طالبان می‌گوید حتی با وجود این که رهبران آن‌ها با زلمی خلیلزاد نماینده امریکا در مکان‌های لوکس در قطر ملاقات کردند و نشان دادند که از گذشته خود پشیمان هستند:« من نمی‌دانم چطور به آن‌ها اعتماد کنم.»
سید اکبر آفا رهبر نظامی پیشین طالبان از ضرب و شتم دفاع کرد و گفت که جریان صلح خواه این تصور را نشان می‌دهد که گروه شورشی نمی‌خواهد جنگ پایان یابد.
او که در یک حویلی سرسبز در کابل نشسته، تأکید کرد ده‌ها هزار از اعضای طالبان به آنچه که در قطر به توافق برسد، احترام خواهد گذاشت. طالبان در قطر دفتر سیاسی دارند. وی به آتش‌بس فوق‌العاده سال گذشته در جریان رخصتی عید سعید فطر مسلمانان اشاره کرد؛ زمانیکه جنگجویان و مردم افغانستان با هم صحبت کردند و عکس گرفتند. طالبان بار دیگر درخواست حکومت را برای چنین آتش‌بس رد کردند.
اکبر آقا می‌گوید که روزهای بهتری برای مردم افغانستان پیشرو است، چنانچه حدود ۲۰ هزار سرباز امریکایی و دیگر نیروهای خارجی در مقابل تضمین طالبان مبنی بر جلوگیری از گروه‌های تروریستی جهت استفاده از خاک افغانستان برای حمله به دیگر کشورها، آماده خروج شوند.
وی گفت:« خاطرات خوب از طالبان به آنها کمک می‌کند تا به این گروه اعتماد و از آنها حمایت کنند.» اما در پاسخ به سئوالی مبنی بر این که چطور این گروه شورشی می‌تواند مجازات‌های مانند سنگسار و قطع دست را توجیه می‌کند، وی با خشم تقاضا کرد:« آیا شما مسلمان هستید؟»
چنین مذاکراتی مردم افغانستان را در حالت دفاعی قرار داده است. محبوب شاه باشنده کابل می‌گوید:« اگر طالبان رویای حکومت بر کشور را مانند گذشته می‌بینند، ما به آنها نیاز نداریم.»
طالبان از گفت‌وگو با حکومت افغانستان سر باز می‌زنند و آن را دست نشانده امریکا می‌خوانند. این امر سئوالات جدی را در مورد مذاکرات میان‌افغانی که قرار است پس از توافق طالبان و امریکا صورت گیرد، مطرح می‌کند. مذاکراتی که در مورد آینده کشور است. اکبر آقا افزود که دو جانب باید همانند «اشخاص معمولی» مذاکره کنند و دولت جدیدی ایجاد کنند.

این عقیده که پس از توافق امریکا و طالبان، حکومت موقت روی کار می‌آید، باعث شده که بیشتر نامزدان انتخابات ریاست جمهوری ۲۸ سپتمبر، به شمول عبدالله عبدالله رییس اجرایی بگویند که صلح را نسبت به انتخابات اولویت می‌دهند. طالبان با ابیان اینکه محل های رأی دهی اهداف(نظامی) است، به مردم هشدار داده تا انتخابات را تحریم کنند.
این تحولات باعث خشم رییس جمهور غنی شده است؛ کسی که به دنبال دور دوم و موضع قدرت است تا حکومت بتواند با طالبان بهتر مذاکره کند. طالبان هم اکنون خروج نیروهای امریکایی را به عنوان پیروزی خود جلوه می‌دهند.
افغان‌های خسته انعطاف پذیرتر به نظر می‌رسند و از همه مهم تر خواستار صلح‌اند.
برخی نیز شک دارند که تیم مذاکره کننده ۱۵ نفری برای مذاکرات میان‌افغانی که هنوز توسط حکومت اعلام نشده است، بتواند از جامعه مدنی و زنان نمایندگی کند؛ آن‌هایی که سرنوشت شان نسبت به همه شکننده تر است. انتطار می‌رود طالبان قدرت حمله به اشخاص این لیست را دارند.
پاچاخیل مولاداد عضو دیگر جریان صلح خواه که گمان می‌رود از جمله مذاکره کنندگان باشد، می‌گوید:«این‌ها (اعضای تیم مذاکره کننده) همان مردم گذشته هستند. یک روز مشاور است، روز دیگر راننده و روز بعد وزیر است و همیشه در اطراف رییس جمهور می‌دوند. آنها نمی‌توانند از مردم افغانستان نمایندگی کنند.»
برخی تحلیل گران و مردم افغانستان می‌گویند که شکست مذاکرات می‌تواند جنگ داخلی دیگری را به همراه داشته باشد. این کشور طی ۴۰ سال جنگ که با اشغال توسط روسیه در سال ۱۹۷۹ شروع و به تعقیب آن جنگ خونین بین مجاهدین که حمایت ایالات متحده را علیه روس‌ها گرفته بودند، ویران شد. بعد از آنکه حکومت کمونیست سقوط کرد و چهار سال جنگ داخلی حدود ۵۰ هزار نفر را کشت، طالبان قدرت را در سال ۱۹۹۶ به دست گرفتند. اکنون برخی از مجاهدین سابق که برای برکناری طالبان با ایالات متحده شریک شده بودند، دوباره در حکومت برگشته‌اند.
تعداد کمی از مردم در افغانستان به یاد دارند که صلح چگونه است.
در کابل؛ جایی که اعتراضات خیابانی می‌تواند هدف حملات باشد، نگرانی‌ها درباره آینده اغلب بی سر و صدا بیان می‌شود.
امید شریفی که گروه هنرسالارش گل‌های لاله را در چهار گوشه شهر، به یاد غیرنظامیان کشته شده در جنگ فعلی، بر روی دیوارهای استنادی نقاشی کرده‌اند، می‌گوید:« هر کاری که شما در افغانستان انجام می‌دهید می‌تواند خیلی خطرناک باشد.»
گل‌های شابلون(نوعی ورقه پلاستیکی یا فلزی که سوراخ شده و الگوی هر چیز در آن حک می‌شود و با استفاده از آن در دیوارها نقش‌هایی ایجاد می‌شود) شده در کنار محل‌های حملات قرار می‌گیرد و برخی از اعضای خانواده‌های داغدیده برای نقاشی نام‌های مردگان به آنها می‌پیوندد. حدود ۱۵ هزار گل لاله تکمیل شده است.
شریفی می‌گوید که هر آنچه که امریکا و طالبان در مورد امور خود گفت‌وگو کنند، سئوال‌های واقعی زمانی شروع می‌شود که طالبان با مردم عادی افغانستان برای گفت‌وگو بنشینند.
او در مورد لحظه‌ای که طالبان و حکومت افغانستان با واقعیت وجودی خود رو به رو شوند، می‌گوید:« ما فقط باید راهی پیدا کنیم تا با هم زندگی کنیم. ما باید به خود بیاییم و بگوییم، بس است، بیایید یک راه دیگر پیدا کنیم.»