صلح در افغانستان؛ پیششرط مهار تروریزم در پاکستان
صلح در افغانستان برای ثبات پاکستان ضروری است. جنگ تأثیر مستقیم روی فرهنگ سیاسی دموکراتیک دارد و جامعه را بیثبات میکند. حضور نیروهای خارجی در افغانستان فرصتی برای سازمانهای تروریستی فراهم کرد تا حضورشان را حفظ کنند. صلح پایدار در افغانستان در ایجاد روابط به نفع پاکستان خواهد بود و میتواند مسیرهای ارتباطی به جمهوریهای آسیای میانه را باز کند.
پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، عواملی که اوضاع افغانستان را پیچیده کرد، وارد عمل شد. در آن زمان پاکستان از سوی ایالات متحده و متحدانش نادیده گرفته شد و هیچ گزینهای برای این کشور جز حمایت از جنبش طالبان در منطقه باقی نگذاشت. پاکستان به دنبال منافع استراتژیک خود در منطقه و اینکه برای مهار ملیگرایی پشتون و دسترسی آسان به آسیای میانه برای تجارت اقتصادی و سرمایهگذاری بود. در ابتدا، طالبان در خدمت این هدف بود، اما پاکستان به دلیل پشتیبانی از این گروه در افغانستان به تدریج منزوی شد. سرانجام، پس از ۱۱ سپتمبر، پاکستان در سیاست خارجی خود نسبت به افغانستان چرخش ۱۸۰ درجهای به وجود آورد. پاکستان از ایالات متحده در افغانستان علیه طالبان پشتیبانی کرد و روابط اسلامآباد و واشنگتن دچار پستی و بلندیهای زیادی بود. با این حال، ایالات متحده و متحدانش برای خروج از منطقه متکی به پاکستان هستند.
خروج امریکا از افغانستان، پاکستان را با چالشهای فراوانی مواجه میکند. این عقبنشینی ممکن است روند ستیزهجویی در منطقه را کاهش دهد. شبهنظامیان تحریک طالبان پاکستان به تدریج با سیاست ادغام وارد جریان جامعه گردد. دو عامل میتواند نقش حیاتی در رادیکالزدایی منطقه بازی کند.
نخست، خروج نظامیان خارجی که دیگر دلیلی برای طالبان باقی نمیماند تا به نام جهاد سربازگیری کنند.
دوم، احزاب سیاسی و مذهبی در پاکستان میتواند آجندای صلحآمیز را در مناطق قبیلهای ترویج کند. این اقدام میتواند گام مهم و مثبت از سوی دولت پاکستان باشد. احزاب سیاسی و مذهبی میتواند فعالیتهای خود را در منطقه گسترش دهد تا افراطیت و رادیکالیزم کاهش یافته و آگاهی و مشارکت سیاسی به روشی دموکراتیک برای مردم منطقه فراهم شود.
در عین حال، پاکستان باید به مشکل جداییطلبان بلوچ رسیدگی کند. پاکستان قاطعانه میگوید که هند در مسئله شورش در بلوچستان دخیل است. برای این هدف، هند از خاک افغانستان برای حمایت از عناصر جداییطلب در پاکستان استفاده میکند. هند این عناصر را تمویل میکند و افغانستان پناهگاه خوبی است. پس از خروج امریکا از منطقه، نفوذ هند در افغانستان ممکن بیشتر کاهش یابد. پاکستان به دنبال روابط بهتر با همسایگان و قدرتهای منطقه است. اسلامآباد به دنبال روابط خوب با روسیه است و تلاش میکند با رفع سوءتفاهمهای گذشته بین دو ملت اعتماد به وجود آید.
نفوذ روزافزودن هند در افغانستان یکی از عوامل اصلی نگرانی امنیتی پاکستان است. پاکستان باید همچنین متوجۀ مشارکت استراتژیک هند-افغانستان باشد. هند هیچگونه ارتباط جفرافیایی، مذهبی و قومی با افغانستان ندارد. به همین خاطر، پاکستان دخیلشدن هند را در فهرست نهایی کشورهای که روی آینده اقدامات مربوط به معضل افغانستان هستند، قاطعانه رد میکند.
پاکستان و افغانستان وضعیت را درک کرده و تمایل به همکاری دارند. منافع پاکستان در افغانستان همان مواردی است که این کشور امیدوار است افغانستان باثبات باشد و توسط عناصر ضد پاکستانی برهم نخورد. برای پاکستان، رقابت چالشبرانگیزی از سوی قدرتهای منطقهای موجود در افغانستان وجود دارد. هند برای منافع شخصی خود و ایجاد بیثباتی در پاکستان از طریق حمایت مالی از گروه های ضد پاکستان در منطقه، در افغانستان سرمایهگذاری زیادی کرده است. امریکا، پاکستان و طالبان با سازش وارد گفتوگوهای معنادار شده است. برای هر دو کشور و برای منطقه، ترویج صلح و ثبات یک رویکرد مثبت است. قطر میزبان گفتوگوهای میانافغانی در مورد آینده نظام سیاسی افغانستان است.