طالبان برتر از کابل و واشنگتن؛ در چنین موقفی نیاز به مذاکره هست؟

البته در این میان وضعیت طالبان اندکی با حکومت افغانستان و ایالات متحده امریکا تفاوت دارد. این گروه هنوز در موجودیت پیمان امنیتی کابل و واشنگتن و راهبرد امریکا برای افغانستان و جنوب آسیا در موضع قدرت و اقتدار قرار دارد و روی همین علت در کنار مذاکره با امریکایی‌‏ها، در میدان نبرد ضربه‏‌های سختی به نیرو‏های امنیتی ودفاعی کشور می‌زند.

جنگ هفده ساله‏ افغانستان اکنون به بن‏بست نظامی رسیده است. دقیقاً وضعیتی که تمام طرف‏های درگیر هیچ کدام ایمان به پیروزی از راه نظامی ندارند. حکومت افغانستان، ایالات متحده امریکا بزرگترین حامی آن و گروه طالبان دست کم به این نتیجه رسیده‏اند که شانس پیروزی در این نبرد ندارند.
البته در این میان وضعیت طالبان اندکی با حکومت افغانستان و ایالات متحده امریکا تفاوت دارد. این گروه هنوز در موجودیت پیمان امنیتی کابل و واشنگتن و راهبرد امریکا برای افغانستان و جنوب آسیا در موضع قدرت و اقتدار قرار دارد و روی همین علت در کنار مذاکره با امریکایی‏ها، در میدان نبرد ضربه‏های سختی به نیرو‏های امنیتی ودفاعی کشور می زند.
بن‏بست نظامی در تمامی درگیری‏ها به این معنا است که طرف‏های منازعه به مذاکره و گفت‏وگو روی بیاورند. مخالفان مسلح دولت همین اکنون براساس یک تحقیق بی بی سی، در ۷۰ درصد از خاک کشور کنترول دارد.
در حال حاضر، این گروه به راحتی می‏تواند شهر‏ها و ولسوالی‏ها را تصرف کند و همچنان بزرگترین تهدید برای کابل باشد.
برخی از تحلیل‏گران سیاسی به این باور‏ند که طالبان در موضع قدرت قرار دارند و خود را چند سر و گردن بالاتر از حکومت افغانستان و در میدان نبرد می‏دانند.
یک دور مذاکرات طالبان و مقامات امریکایی در قطر به پایان رسید و رسانه‏های غربی به نقل از اعضای رهبری طالبان گزارش کرده‏اند که دور دوم این مذاکرات به زودی آغاز خواهد شد.
بدون شک تا زمانی که طالبان موقف برتر از کابل و امریکا در این نبرد داشته باشد، به مذاکره جدی برای پایان جنگ در کشور تن نخواهد داد. طالبان به قدر کابل و کاخ سفید تمایل به گفت‏وگو ندارد.
غیابت حکومت افغانستان در روند مذاکره باطالبان ضربه‏ سنگینی به مشروعیت کابل زد و درعین حال، به نوعی به طالبان مشروعیت داد.
محمد اشرف غنی رییس‏ جمهور کشور بار‏ها از طالبان خواسته دست از جنگ بردارند و به عنوان یک جریان سیاسی و مشروع فعالیت کنند.
اکنون امریکا با آغاز مذاکرات با طالبان این مشروعیت را به این گروه داده است.
تناقض گویی‏های تمامی طرف‏های جنگ وضعیت را فراوان پیچیده ساخته است. رییس ‏جمهور غنی به تازه‏گی گفته است که مردم در نتیجه حملات این گروه محو نمی‏شود و این گروه را تهدید کرده است.
امریکا نیز گاه سخن از فشار علیه طالبان می‏زند و گاه هم این گروه را به صلح دعوت می‏کند.
جنرال جان نیکلسون فرمانده پیشین ماموریت حمایت طاقع و امریکا همواره طالبان را به صلح دعوت می‏کرد و می گفت این گروه در میدان نبرد امکان پیروزی نخواهد داشت.
پناهگاه‌های فرامرزی و حمایت خارجی نقاط قوت گروه طالبان در جنگ افغانستان است، اما نقاط ضعف این گروه نداشتن حمایت مردمی و بین‌المللی، محدودیت‌های تباری و فقدان مشروعیت دمکراتیک است.
با وجود این، در مقایسه با سال ۲۰۰۶، زمانی که طالبان از سوی نیروهای بین‌المللی به حیث سازمان تروریستی سرکوب می‌شد، این گروه اکنون در حلقات بین‌المللی مشروعیتی نسبی به دست آورده و از سوی آن‌ها به‌‏حیث واقعیت سیاسی و نظامی در جنگ افغانستان به رسمیت شناخته می‌شود.
به باور نویسنده، هر چند رییس‏ جمهور غنی، زیاد به ختم جنگ و برقراری صلح در کشور خوش‏بین است اما نظر به واقعیت‏های جاری، این مسئله در مدت زمان کوتاه میسر نخواهد شد. مخالفان مسلح دولت هنوز حمایت آشکار پاکستان را با خود دارد.
از جانب دیگر، نبود یک دیدگاه واحد میان همسایه‏گان کابل در مورد جنگ جاری کار را برای صلح دشوار کرده است.
همان طور حکومت کابل نیز یک دیدگاه یک دست روی چگونگی صلح و نبرد با مخالفان مسلح ندارد. مخالفان سیاسی حکومت به آنچه رییس‏ جمهور در مورد صلح سر می‏دهد اعتماد ندارند.
این روز‏ها سران جهادی کشور خبر می‏دهند و می‏گویند آماده‏گی مذاکره با طالبان را دارند.
جلال فرامرز- خبرگزاری دید