عکس یادگاری ترامپ با طالبان نزدیک است؟

به احتمال بسیار زیاد، امریکا در توافق خود با طالبان، خواهان اضافه شدن طالبان به ساختار کنونی حکومت نیست و شاهد تغییرات بسیار عمده در قانون اساسی و ساختار حکومتی افغانستان خواهیم بود.

هشتمین دور مذاکرات طالبان و امریکا در دوحه قطر در حالی پایان یافت که طرفین، بدون ارائه جزئیات دقیق، از حصول یک توافق کلی و امضای قریب‌الوقوع توافق‌نامه سخن گفته‌اند.
زلمی خلیلزاد نماینده ویژه امریکا در مذاکرات صلح با طالبان، پس از پایان هشتمین دور گفت‌وگوهایش با ملا برادر فرد شماره دوی طالبان، به دهلی رفته تا به گفته خودش همکاری‌های بین‌المللی را برای رسیدن به صلح در افغانستان جلب کند.
او در رشته توییت‌هایی گفته است که مذاکرات پیشرفت‌های خوبی داشته و گفت‌وگوهای طرفین، اکنون بر سر تعیین مکانیزم اجرای توافقات در جریان است.
این اعلام مواضع در حالی صورت می‌گیرد که برخی از آگاهان معتقدند امضای اولیه توافق نامه مذکور صورت گرفته اما دو طرف، از رسانه‌ای کردن آن خودداری می‌کنند.
این مطلب تا حدی قوت یافته است که سفر روز گذشته الیس ولز معاون سیاسی وزارت خارجه امریکا در امور آسیای مرکزی و جنوبی به اسلام‌آباد پاکستان نیز در همین راستا قلمداد شده و برخی رسانه‌های پاکستانی مدعی شده‌اند که سفر خانم ولز، با هدف فراهم کردن مقدمات سفر ترامپ به کابل و امضای رسمی توافق‌نامه صلح با طالبان و گرفتن عکس یادگاری مقامات امریکایی با رهبران طالبان صورت گرفته است.
مسئله خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و تضمین طالبان بر استفاده نکردن از خاک افغانستان توسط گروه‌های تروریستی، دو مسئله اصلی اختلافی میان دو طرف بود که به نظر می‌رسد در این دور از گفت‌وگوها، راه حلی برای آن پیدا شده است.
اظهارات طرفین، نشانگر آن است که امریکا جدولی برای خروج از افغانستان را پیش روی خود دارد و طالبان نیز تعهدهایی برای قطع همکاری با القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی به امریکا داده‌اند.
انتظار می‌رود پس از امضای رسمی این توافق نامه، بخش دیگری از این پروسه شکل عملیاتی به خود بگیرد. بخشی که به نظر می‌رسد جنجال‌های آن کمتر از توافقات صورت گرفته تاکنون نباشد.
آغاز مذاکرات میان دولت افغانستان با طالبان و چگونگی ورود طالبان به قدرت سیاسی، همواره از اصلی‌ترین مسائل اختلافی بوده است که تا این لحظه، امریکا کوشیده به گونه‌ای آن را به حاشیه براند.
طالبان تا این لحظه هرگز حاضر نشده‌اند که با دولت افغانستان وارد مذاکره شوند و اکنون که توافق صلح امریکا و طالبان، قریب الوقوع به نظر می‌رسد، نحوه حضور آن ها در ساختار قدرت از یک سو و تعیین تکلیف وضعیت نظام سیاسی کنونی از دیگر سو، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
طالبان همواره بر عنوان «امارت اسلامی طالبان» تاکید داشته اند و نظام کنونی بر اساس قانون اساسی «جمهوری اسلامی» است و هنوز این مسئله روشن نیست که آیا پس از اجرایی شدن توافقات امریکا و طالبان، شاهد حکومت امارت اسلامی خواهیم بود یا طالبان به جمهوری اسلامی افغانستان آری خواهند گفت.
دولت افغانستان با نزدیک شدن به امضای قریب الوقوع توافق نامه صلح، ضمن این که وزارتی تحت عنوان «وزارت دولت در امور صلح» ایجاد کرده، هیئتی ۱۵ نفره برای نمایندگی از دولت افغانستان در مذاکرات صلح معرفی کرده است.
اما طالبان کماکان تاکید دارند که هیچ مذاکره‌ای با دولت افغانستان نخواهند داشت و اگر با اعضای هیئت مذکور نیز بر سر یک میز بنشینند، به عنوان شخصیت‌های سیاسی افغانستان و نه به عنوان نمایندگان دولت، با آن‌ها گفت‌وگو خواهند کرد.
هرچند که نفس پذیرش گفت‌وگو با هیئت دولت افغانستان (ولو این که آن‌ها را صرفاً به عنوان شخصیت‌های سیاسی کشور به رسمیت بشناسند) یک عقب‌نشینی در موضع، برای کلید خوردن گفت‌وگوها به حساب می‌آید، اما هنوز تکلیف مسائل مهمی همچون ساختار دولت، قانون اساسی، کیفیت و میزان مشارکت طالبان در قدرت و… روشن نشده و بخش زیادی از مردم افغانستان را در نگرانی فرو برده است.
بر اساس برخی اطلاعات اولیه، پس از امضای توافق نامه هیئت طالبان و هیئت دولت افغانستان به شهر اسلو در ناروی خواهند رفت تا اولین دور گفت‌وگوهای خود را انجام دهند و پس از آن سفری به چین خواهند داشت و در نهایت، در شهر بن آلمان، مذاکرات نهایی به مدت ۱۸ روز، انجام خواهد شد.
این مدت زمان نسبتاً طولانی، اگر واقعیت داشته باشد، این گمانه را تقویت می‌کند که به احتمال بسیار زیاد، امریکا در توافق خود با طالبان، خواهان اضافه شدن طالبان به ساختار کنونی حکومت نیست و شاهد تغییرات بسیار عمده در قانون اساسی و ساختار حکومتی افغانستان خواهیم بود. این جاست که آینده و تکلیف برگزاری سومین انتخابات ریاست جمهوری که دولت افغانستان بر اجرای آن پافشاری دارد، در سردرگمی و ابهام باقی می‌ماند.

شاید به همین دلیل است که در دومین هفته از آغاز رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری، هیچ شور و اشتیاقی در میان ۱۸ نامزد انتخابات وجود ندارد و عملاً، بسیاری از آن‌ها، مبارزات تبلیغاتی خود را آغاز نکرده‌اند. به نظر می‌رسد همه این نامزدها، درباره برگزاری انتخابات تردید دارند و ترجیح می‌دهند پس از تعیین تکلیف وضعیت صلح آمریکا و طالبان، فعالیت خود را آغاز کنند.
از سوی دیگر، طالبان نیز با صدور اعلامیه‌ای، برگزاری انتخابات را به شدت مورد حمله قرار داده و گفته‌اند که انتخابات پیش رو، یک پروسه جعلی با هدف تامین منافع خارجی‌هاست و این گروه با تمام توان مانع برگزاری آن خواهد شد.
هرچند که طالبان در گذشته نیز با برگزاری انتخابات مخالفت کرده و تا سر حد بریدن انگشت کسانی که در انتخابات شرکت کرده بودند نیز مخالفت خود را بروز داده بودند، اما این بار صدور اعلامیه رسمی نشانگر عزم جدی آن ها بر ایجاد بحران در برگزاری انتخابات است و همه این قدرت نمایی‌ها توسط طالبان بدون تصور یک دورنما از کیفیت حضورشان در قدرت سیاسی افغانستان، غیر ممکن به نظر می‌رسد.