مأموریت تازه تام ویست؛ اختلال در سازوکار همگرایی منطقه‌ای
بر پایه این روایت، مهم‌ترین هدفی که تام ویست از مأموریت جدید خود دنبال می‌کند، تقابل با همگرایی منطقه‌ای فعالی است که خروج ذلت‌بار امریکا با پیامدهای سنگین امنیتی خود به وجود آورد
تام ویست نماینده ویژه امریکا برای افغانستان در دور تازه سفر خود به کشورهای منطقه در دوحه و ترکیه با مقامات سیاسی کشور، رهبران سیاسی و فعالان جامعه مدنی افغانستان دیدار کرده است.
آقای ویست شب گذشته ۲۸ حمل، در توییترش نوشته که در این گفت‌وگوها در مورد چالش‌ها و مشارکت جامعه بین‌المللی در افغانستان بحث شده است.
او همچنین افزوده که «موضوع دیگر این بود که باید یک راه مسالمت‌آمیز رو به جلو وجود داشته باشد. گفت‌گو راه ترجیحی است نه خشونت».
تام ویست تاکید کرده که امریکا از گفت‌وگو بین افغان‌ها برای تعیین آینده کشورشان حمایت می‌کند.
به گفته او، در این دیدارها برخی از رهبران افغان و اعضای جامعه مدنی، نگرانی‌های جدی‌شان را در خصوص وضع محدودیت‌های طالبان بر زنان با وی شریک ساخته‌اند.
او همچنین پیشتر در قطر در توییتی نوشته بود که با حامد کرزی درباره نیاز مبرم بازگشت زنان و دختران به مکاتب و کار و گام‌هایی برای گفت‌وگو میان افغان‌ها و «بازداشت ناعادلانه» مطیع‌الله ویسا، فعال آموزشی در بند طا-لبان صحبت کرده است.
او افزوده که مهم بود که خیلی از شرکت کنندگان از افغانستان آمده بودند و او دیدگاه‌های آن‌ها در «محکومیت و حمایت» از رفتار طا-لبان و توصیه‌های مختلف درباره اینکه جامعه جهانی چگونه با چالش‌ها برخورد کند را شنیده است.
بر پایه گزارش‌ها در دیدارهای تام ویست با چهره‌های شاخص و شناخته‌شده افغانستان در قطر و ترکیه، سه موضوع امنیتی، حقوق بشر و مذاکره بین الافغانی بحث شده است.
اما آنچه زمان انتخاب‌شده برای سفر دوره‌ای تام ویست را با پرسش و تردید جدی مواجه می‌کند، همزمانی آن با نشست سمرقند در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (۲۳ و ۲۴ حمل) با حضور وزرای خارجه کشورهای ایران، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، چین و روسیه است که در آن یکی از محورهای مهم مورد تبادل نظر میان شرکت‌کنندگان، بحران افغانستان و وضعیت پیچیده و بغرنج کنونی آن بود.
نشست سمرقند از جهاتی گوناگون مایه نگرانی امریکا شده و سفر دوره‌ای و سرزده تام وست به منطقه هم به ویژه در همین دایره قابل تحلیل و ارزیابی است.
خروج خفت‌بار و غیرمسئولانه امریکا و ناتو از افغانستان، افزون بر آن که کشور را در معرض فروپاشی ساختاری در حوزه‌های سیاست، امنیت و اقتصاد قرار داد، مایه تشدید نگرانی‌های امنیتی کشورهای منطقه و همسایه هم شد؛ زیرا آنچه امریکا به عنوان میراث شوم حضور بیست ساله خود در افغانستان برجا گذاشت، جریان‌های تروریستی و افراطی خطرآفرین برای کلیت منطقه بود. به بیان دیگر واشنگتن در تدبیری راهبردی به منظور پر کردن جای خالی خود در افغانستان، دست به تأسیس و توسعه گروه‌های تروریستی ویرانگری مثل داعش، القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی (حزب اسلامی ترکستان)، تحریک طا-لبان پاکستان، ارتش آزادی‌بخش بلوچستان، جندالله، جیش‌العدل، جماعت انصارالله، جنبش اسلامی ازبکستان و دیگر سازمان‌های تروریستی زد تا کارویژه امریکا برای ناامن‌سازی منطقه را به نیابت از واشنگتن به پیش ببرند.
پرواضح است که میراث امریکا برای منطقه و همسایگان افغانستان، نه تنها خوشایند و قابل قبول نیست، بلکه به صورت طبیعی آنان را وامی‌دارد که با استناد به پیامدهای امنیتی آن، در نشست سمرقند یک‌صدا اعلام کنند که امریکا مسئول همه بحران‌هایی است که در افغانستان و به تبع آن در منطقه جریان دارد.
بر پایه این روایت، مهم‌ترین هدفی که تام ویست از مأموریت جدید خود دنبال می‌کند، تقابل با همگرایی منطقه‌ای فعالی است که خروج ذلت‌بار امریکا با پیامدهای سنگین امنیتی خود به وجود آورد. واقعیت این است که منطقه با درک شرایط پیچیده افغانستان و تهدیدهای ناشی از حضور گروه‌های تروریستی فعال در این جغرافیا، وارد مرحله تازه‌ای از همگرایی و هماهنگی در خصوص افغانستان شده و تهدید مشترک تروریزم لانه‌کرده در افغانستان، مسبب قرار گرفتن تمام کشورهایی که خود را در معرض امواج امنیتی آن احساس می‌کنند، گردیده است؛ و این، متقابلا برای امریکا قابل تحمل نیست. به همین دلیل است که تام ویست بار دیگر با سر دادن همان شعارهای کهنه و آبدار و صدالبته بی‌اعتبار حقوق بشر و حقوق زن و امنیت و تروریزم و گفت‌وگو و راه حل سیاسی، وارد منطقه شده تا به جنگ همگرایی منطقه‌ای جاری در مورد افغانستان برود و به این ترتیب، هم اجازه ندهد که جای خالی امریکا در افغانستان با نقش‌آفرینی سازنده منطقه پر شود و هم از این رهگذر افکار عمومی امریکایی‌ها را برای همراهی با اداره جو بایدن دموکرات در انتخابات آینده این کشور همراه سازد.
آنچه در این میان، اهمیت حیاتی دارد، فریب نخوردن مقامات و رهبران سیاسی و فعالان جامعه مدنی و تکیه آنان بر فرصت‌هایی است که از قِبَل همگرایی منطقه‌ای در مورد افغانستان حاصل می‌شود.
