ترکیه تنها کشوری است که می‌تواند این بی‌اعتمادی بین دو کشور را عملاً از بین ببرد. ترکیه می‌تواند از روابط ویژه دیپلماتیک و نظامی‌اش با پاکستان استفاده کند تا طالبان را به اتخاذ موضع سازنده در کنفرانس استانبول ترغیب و تشویق کند
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
ترکیه در سال‌های اخیر نقش مرکزی و فعالی را در ابتکار و پشتیبانی از روندهای صلح در منطقه بازی کرده است. از این نقطه نظر، سیاست خارجی ترکیه به نقش فعال خود در حل منازعات و درگیری‌های منطقه‌ای برای یک‌پارچگی منطقه در قالب همکاری‌های امنیتی و سیاسی ادامه می‌دهد.
ترکیه به عنوان یکی از تنها دو عضو سازمان ناتو با اکثریت جمعیت مسلمان، مشروعیت منطقه‌ای و بین‌المللی را در استفاده از نفوذش برای صلح دارد. ترکیه با پایان دادن به یکی از طولانی‌ترین و خونین‌ترین درگیری‌های تاریخ معاصر – جنگ افغانستان – بار دیگر در مسیر تاریخ‌سازی قرار خواهد گرفت.
هدف کنفرانس استانبول تسریع و تکمیل مذاکرات میان‌افغانی در دوحه برای دستیابی به حل و فصل سیاسی عادلانه و دایمی پس از چندین دهه خشونت ویرانگر است.
ترکیه از زمان استقلال افغانستان در سال ۱۹۱۹، یکی از متحدان دیرینه این کشور بوده است. سفارت ترکیه اولین ماموریت دیپلماتیک بود که در کابل باز شد و افغانستان دومین کشوری است که پارلمان ترکیه را به رسمیت شناخت.
سیاست خارجی ترکیه در افغانستان بر اساس احترام متقابل و بر مبنای اصول حفظ ثبات سیاسی و اتحاد ملی در این کشور، تقویت ساختارهای سیاسی و نهادهای موجود، حمایت از ثبات و امنیت در افغانستان و در نهایت حمایت از روندهای صلح منطقه‌ای و بین‌المللی است.
ترکیه به عنوان یک کشور اسلامی در برابر اشغال افغانستان در سال ۱۹۷۹ میلادی، در کنار مردم این کشور متحدانه ایستاد و نخستین کشور اسلامی بود که در سال ۲۰۰۱ نیروهایش را برای احیای صلح و ثبات به افغانستان اعزام کرد.
اهمیت افغانستان در سیاست خارجی ترکیه بارها از سوی مقامات این کشور تصریح شده است. رییس جمهور رجب طیب اردوغان در دسمبر ۲۰۱۵ گفت: «مشکلات افغانستان، مشکلات ما است و موفقیت آن‌ها، موفقیت ما».
چرا نقش ترکیه حیاتی است
عناصر مهم زیادی وجود دارد که ترکیه را به میانجی‌گر ایده‌آل صلح در جنگ افغانستان تبدیل می‌کند. ترکیه روابط نزدیک با تمام بازی‌گران محلی و بین‌المللی در جنگ افغانستان دارد، از جمله دولت مرکزی افغانستان، ایالات متحده، اتحادیه اروپا، روسیه، قطر، ایران و پاکستان.
به رغم همسایگان نزدیک افغانستان، ترکیه هیچ منازعه ارضی با کابل ندارد که بی‌طرف بودن این کشور را به عنوان میانجی صلح بیش از پیش تقویت می‌کند.
مهم‌تر از همه، برخلاف سایر اعضای ناتو، از سربازان ترک طی دو دهه گذشته در افغانستان همواره از سوی دولت و مردم این کشور به عنوان سربازان مسلمان استقبال شده است.
روابط انقره – اسلام‌آباد
روابط نزدیک و صمیمانه ترکیه و پاکستان نیز نقش مهمی را در تقویت موضع انقره به عنوان میانجی ایده‌آل صلح در جنگ افغانستان بازی می‌کند.
قابل درک است که پاکستان نفوذ عملی بالای طالبان در افغانستان دارد. این امر طی دو دهه گذشته منبع اصلی بی‌اعتمادی بین کابل و اسلام‌آباد بوده است.
به نظر می‌رسد ترکیه تنها کشوری است که می‌تواند این بی‌اعتمادی بین دو کشور را عملاً از بین ببرد. ترکیه می‌تواند از روابط ویژه دیپلماتیک و نظامی‌اش با پاکستان استفاده کند تا طالبان را به اتخاذ موضع سازنده در کنفرانس استانبول ترغیب و تشویق کند.
احیای صلح در افغانستان همچنین فرصت‌های اقتصادی جدیدی برای ترکیه فراهم می‌کند. به گفته کمیسیون مشترک اقتصادی افغانستان و ترکیه، ۸۰ شرکت ترکی در حال حاضر در افغانستان فعال است و حدود ۷ میلیارد دالر از سال ۲۰۰۳ بدینسو از سوی آنان سرمایه‌گذاری شده است.
در نتیجه، کنفرانس استانبول در رابطه به روند صلح افغانستان به عنوان عملی‌ترین راه‌حل برای پایان بخشیدن به دهه‌ها جنگ ویرانگر در این کشور دیده می‌شود.
موفقیت این کنفرانس نه تنها نقطه عطف تاریخی برای افغانستان خواهد بود، بلکه یک جهش بزرگ برای ترکیه به عنوان وزنه صلح و ثبات در منطقه است. به نظر می‌رسد که تمام مسیرها دوباره به استانبول ختم می‌شود.
