نشست اسلو؛ فرصت طلایی برای زنان یا موقعیت تبلیغاتی برای طا-لبان

آیا مانور طا-لبان در اروپا منجر به، به رسمیت شناختن حکومت سرپرست آنان در کابل خواهد شد یانه، پاسخ نظر به احتمالات و قراین منفی است

شکوهمند- خبرگزاری دید
دومین روز نشست اسلو میان اعضای جامعه مدنی، فعالان حقوق زن و هیئتی از طا-لبان به ریاست مولوی امیر خان متقی سرپرست وزارت خارجه آنان در اسلو پایتخت ناروی در حال برگزاری است. در این نشست هیئت طا-لبان برای نخستین بار با نمایندگان زنان دیدار می‌کند و پرسش‌ها و مواضع این قشر را از نزدیک و فرای ساحه تحت حاکمیت خود می‌شنود که در حدود خودش فرصت بزرگی است. این نشست از این منظر نیز باید ارزیابی شود که پیرو دیدار با نمایندگان زنان و جامعه مدنی، هیئت طا-لبان با دیپلمات‌های اروپایی و امریکایی نیز نشستی خواهد داشت.
هرچند تا کنون فرصت این چنینی چند بار برای زنان فراهم شده که رو در رو با طا-لبان دیدار و مذاکره داشته باشند، ولی نشست اسلو امتیازی منحصر به فرد دارد و آن هم این که پس از به قدرت رسیدن طا-لبان برگزار می‌شود و تجربه دست اولی از حکومت داری این گروه پس از دو دهه جنگ و شورش علیه نظام پیشین به دست آمده است. اکنون طا-لبان از حاشیه به متن و از سایه‌ها به روشنی آمده و قضاوت در مورد عملکرد و حکومت داری آن به مراتب نسبت به چند ماه پیش راحت تر و آسان تر است؛ زیرا در گذشته ابهامات زیادی در سخنان مقامات طالب در دوحه وجود داشت و تا در عرصه عمل تجربه نمی‌شد، قضاوت نیز در مورد آن سخت بود.
در این فرصت، جامعه مدنی و به ویژه زنان با تجربه حکومت داری طا-لبان به مصاف آن رفته و مجال یافته‌اند که تفسیر و قضاوت خود را از نوع نگاه طا-لبان نسبت به زنان و طیف‌های متفاوت اجتماع بیان کنند. تا این جا دیدیم که زنان حرف خود را زده و از عهده مسئولیتی که داشتند خوب به در آمده‌اند، ولی پرسش و احتمالاً نگرانی اصلی این است که آیا نشست اسلو فرصت خوبی برای زنان بوده یا موقعیت مناسبی برای طا-لبان تا بتوانند در اروپا مانور بدهند و پایه‌های حاکمیت خود را بیشتر از پیش تثبیت کنند. پاسخ هم می‌تواند نه باشد و هم آری.
اما چنین نشستی با ابعادی که بیان شده نمی‌تواند در یک نه و آری خلاصه شود و با توجه به این که بحران جاری در کشور به صورت بی‌رحمانه‌ای حاد است، باید به زوایای مختلف نشست بپردازیم و تفسیر نهایی خود را صادر کنیم. به نظر می‌رسد همزمان با نشست اسلو برخی تحرکات دیگر نیز صورت گرفته است. رحمت‌الله نبیل رییس پیشین امنیت ملی در نظام گذشته مدعی شده که ملا برادر و ملا یعقوب از مقامات بلندپایه طا-لبان مخفیانه به مسکو رفته‌اند و پیرو آن برخی رسانه‌های خارجی نیز از سفر احمد مسعود امرالله صالح از رهبران جبهه مقاومت ملی به مسکو خبر داده‌اند. در شرایط کنونی کانال‌های زیادی برای گفت‌وگو باز می‌شود که دو طرف باید به آن توجه داشته باشند، ولی بیشتر از مسکو، اسلو برای طا-لبان موقعیت خوب تبلیغاتی مهیا کرده است، نشستی که همزمان جنبه باورمندی طا-لبان را به گفت‌وگو با هسته‌های مخالف برجسته می‌کند و در سوی دیگر زمینه و اذهان جهان را در جهت مانور دهی سیاسی طا-لبان می‌چرخاند؛ زیرا سفر هیئتی از طا-لبان که برخی اعضای آن در لیست تحریم‌های سازمان ملل متحد و لیست سیاه امریکا قرار دارند، بیشتر از آن که برای گفت‌‌وگو با برخی نمایندگان جامعه مدنی و زنان افغانستان باشد، مانوری است در جهت رسمیت بخشودن نا متعارف به حکومت طا-لبان در کابل.
در کنار این که طا-لبان نیاز شدیدی به رسمیت یافتن بین‌المللی دارند، زیرکانه چنین دعوتی را پذیرفته و روانه ناروی شدند، در حالی که از بیخ و بن با آن چه فعالان حقوق زن می‌گویند مخالفت دارند. ساده لوحانه است اگر باور کنیم که مولوی امیر خان متقی سرپرست وزارت خارجه طا-لبان فقط برای دیدار با چند دیپلمات امریکایی و اروپایی و همچنان نمایندگان زنان معترض در کابل رنج سفر به ناروی با هوای سرد قطبی آن به جان خریده و مثلاً رفته که سخنرانی یک دختر جوان معترض را گوش کند، اگر طا-لبان به این گونه حرکت‌ها و اعتراضات تمکین می‌کردند، نیاز نبود که روانه اسلو شوند. این چنین نشست‌ها می‌توانست به راحتی و با حضور هزاران زن در کابل برگزار شده و حکومت طا-لبان سخن زنان را می‌شنید.
اینجا نیاز به کمی تامل است. مولوی متقی در واقع به اسلو رفته تا مانور بدهد و مخالفان حکومت متبوع خود را از نگاه سیاسی به حاشیه براند. او از این فرصت به گونه خوب استفاده کرده و توانسته که توجه اروپا را جلب کند، ولی ایا مانور طا-لبان در اروپا منجر به، به رسمیت شناختن حکومت سرپرست آنان در کابل خواهد شد یانه، پاسخ نظر به احتمالات و قراین منفی است.