واکنش‌ها به محقق؛ حق با کی است؟
تیم آقای اشرف غنی را در نظر بگیرید که قبله‌گاه آن سیاست‌های امریکا است و حتی اگر این سیاست‌ها مخالف منافع ملی افغانستان باشد، آقای رییس جمهور از آن حمایت می‌کند. زیرا در سیاست فعلی افغانستان تنها یک چیز مهم است؛ منافع شخصی و بر سر قدرت ماندن، ولو به هر قیمتی.
سخنان محمد محقق در کنفرانس « محبان اهل بیت » که در تهران برگزار شد با واکنش‌های تندی در افغانستان مواجه شده است. عبدالحی آخوندزاده معاون کمیسیون امنیت داخلی مجلس نمایندگان این سخنان را برای افغانستان « بسیار خطرناک » دانسته و عده‌ای از نمایندگان مجلس نیز، آن را « غیر مسئولانه » خوانده‌اند. آقای محقق با ستایش از قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ایران و سید حسن نصرالله رهبر حزب‌الله لبنان، گفته است: « لازم می‌دانم از همه رزمندگانی که در این نبردها تشریک مساعی کردند، چه از رزمندگان عراق و سوریه، ارتش عراق و سوریه، حشد الشعبی عراق و همچنین رزمندگان ایران، افغانستان، پاکستان و جای جای دنیا که در این نبردها شرکت کرده‌اند و در حقیقت نبردی که اسلام علیه کفر و دسایس استکبار جهانی بود پیروز شدند، صمیمانه تشکر کنم.»
سخنان آقای محقق در فضای مجازی نیز گفتوگوهایی را میان کاربران این شبکه‌ها به راه انداخته؛ عده‌ای در مخالفت با محمد محقق نوشته‌اند که حرف‌های وی، باعث حملات بیشتر داعش در افغانستان خواهد شد و عده‌ای نیز در دفاع از او گفته‌اند: داعش از ابتدا دشمن شیعیان بوده و ربطی به سخنان آقای محقق ندارد.
روابط با ایران
در احزاب افغانستان از ابتدا تا کنون، نقش اصلی را افراد به عهده دارند نه سیستم حزبی. تصمیم بازیگران عمده حزب به ویژه فرد اول آن، تصمیم حزب شمرده می‌شود. و این نه تنها در حزب وحدت مردم که در تمام احزاب افغانستان صدق می‌کند. دلیل نگرانی نمایندگان مجلس از سخنان آقای محمد محقق ریشه در همین موضوع دارد؛ زیرا تصمیم او تصمیم حزب شمرده می‌شود و این نشان‌گر آن است که حزب وحدت از سیاست‌های ایران حمایت می‌کند. روابط با ایران برای این حزب و خود آقای محقق چیز تازه‌ای نیست و به بیش از سی سال پیش بر می‌گردد. از آن زمان تا کنون ایران کم و بیش از حزب وحدت به دلیل نزدیکی ایدئولوژیکی‌اش با این حزب، حمایت می‌کند. آقای محقق در گفتوگو با صدای آمریکا نیز بر این نزدیکی تاکید کرده و گفته است: « افغان‌هایی که در این جنگ شرکت کرده‌اند، بر اساس عقیده خود و در واکنش به خشونت و حملات داعش در افغانستان دست به چنین اقدامی زده‌اند.» روابط آقای محقق و حزب وحدت که حالا به رهبری او هدایت می‌شود یک رابطه تاریخی و ایدئولوژیک با ایران است.
مقایسه با احزاب دیگر و سران حکومت
آقای محقق تافته جدا بافته نیست که با سخنان آخرش نشان داده باشد از کشوری دیگر حمایت کرده و مخالف منافع ملی حرکت می‌کند و یا به قول مخالفان او به گسترش تروریسم دامن می‌زند. بسیاری از نمایندگان مجلس بارها متهم به روابط با گروه‌های خاص ضد دولتی و کشورهای خارجی شده‌اند و اسنادی نیز از آن‌ها وجود دارد. در عین‌حال باید حزب گلبدین حکمتیار را در نظر داشت که ابهامی در روابط نزدیک این حزب با پاکستان وجود ندارد و سال‌هاست پاکستان از او و حزب‌اش حمایت می‌کند و یا تیم آقای اشرف غنی را در نظر بگیرید که قبله‌گاه آن سیاست‌های امریکا است و حتی اگر این سیاست‌ها مخالف منافع ملی افغانستان باشد، آقای رییس جمهور از آن حمایت می‌کند. زیرا در سیاست فعلی افغانستان تنها یک چیز مهم است؛ منافع شخصی و بر سر قدرت ماندن، ولو به هر قیمتی.
پی‌آمد ناهماهنگی در حکومت
دولت افغانستان سال‌هاست از نداشتن یک سیاست واحد داخلی که براساس آن سیاست خارجی واحدی بنا کند، صدمه دیده است. ناهماهنگی در بدنه دولت باعث شده است که سران کشور دچار سردرگمی شده و هرکدام برای ماندن در قدرت دنبال حامیان خارجی باشند. برای همین، افغانستان همیشه در خطر از دست دادن منافع ملی قرار داشته است؛ زیرا زمانی که سران دولت در بدنه یک سیاست واحد بازی نکنند، منافع ملی در حد منافع شخصی سقوط خواهد کرد.
حق با کی است؟
تا زمانی که یک اجماع ملی شکل نگیرد حق با هیچ کسی نخواهد بود و فاجعه سیاست‌های ناهماهنگ دولت تنها بر مردم صدمه خواهد زد. پس از سال‌ها تجربه همکاری با روسیه و امریکا، تاریخ نشان داده است که همکاری با هردو باعث به وجود آمدن صلح در افغانستان نشده است. باید راه دیگری را انتخاب کرد. استراتژیست‌های دولت باید نفوذشناسی دقیقی از کشورهای منطقه در افغانستان بکنند و با این کشورها به میز مذاکره بنشینند، بی‌شک که در این نفوذشناسی نقش پاکستان، ایران، روسیه، امریکا و چین انکار ناشدنی است. به نتیجه رسیدن با این پنج کشور کار ساده‌ای نیست اما اگر وحدت ملی به صورت واقعی آن شکل بگیرد همه رهبران می‌توانند طی یک سیاست واحد در کشورهایی که با آن رابطه دارند رای‌زنی کرده و در شکل حداقلی‌اش منافع افغانستان را تامین کنند. در غیر این صورت وابستگی‌های جداگانه به کشورهای بیگانه چیزی جز تشدید تنش‌ها به بار نخواهد آورد.
مهدی سرباز – خبرگزای دید
