چالش تروریزم در افغانستان؛ مسیرهای سیاسی القاعده، طالبان و داعش

منبع: انستیتوت خاورمیانه
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
افغانستان همچنان در محراق نگرانی‌های مبارزه با تروریزم ایالات متحده و بین‌الملل قرار دارد. در حالی‌که امریکا برای بیرون کشیدن نیروهای نظامی خود از این کشور آماده می‌شود، سیاست‌گذاران همچنان در مورد اینکه گروه‌های تروریستی در افغانستان چگونه ممکن امنیت امریکا را به چالش بکشند و تهدیدی علیه متحدان و کشورهای منطقه‌ باشند، اختلاف نظر دارند. طرفداران خروج می‌گویند که تهدید تروریزم در افغانستان بزرگنمایی شده است، در حالی‌که مخالفان می‌گویند تهدیدات قابل توجه است و احتمالاً پس از خروج نیروهای امریکایی رشد خواهد کرد.

چالش تروریزم در افغانستان با تمرکز بر مسیرهای سیاسی سه بازیگر اصلی مسلح در افغانستان: القاعده، طالبان افغان و داعش ارزیابی می‌شود.
سه مجموعه از یافته‌ها بسیار مهم است. نخست، القاعده همچنان در افغانستان فعال و به دنبال خروج ایالات متحده است. دولت امریکا بر این باور است که ایمن‌الظواهری رهبر القاعده در افغانستان است. پس از چندین سال پرچالش، به نظر می‌رسد القاعده انسجام سیاسی خود را بهبود بخشیده و سرمایه سازمانی آن به طور مداوم در حال رشد است. وضعیت توانایی‌های این گروه تروریستی فراملی در افغانستان نامشخص است: آن‌ها یا در تنگنا قرار دارند یا به خوبی پنهان شده‌اند. القاعده اتحاد خود را با گروه‌های مسلح مهم مانند طالبان افغانستان و گروه شورشی پاکستان، تحریک طالبان پاکستان حفظ کرده است.
دوم، برخلاف تصور جناحی‌شدن طالبان افغان، این گروه از نظر سیاسی منسجم به نظر می‌رسد و بعید است که در آینده نزدیک پارچه-پارچه شود. شاخص‌های اصلی حاکی از آن است که رهبری این گروه برای مدیریت سیاست پیچیدۀ درون نخبه‌ای و صفوف سراسری آن کاملاً مجهز هستند. بسیاری از رهبران طالبان به نظر می‌رسد قصد واقعی برای داخل شدن در تروریزم فراملی ندارند، اما بخش‌هایی از این گروه با پروژه جهاد جهانی مورد حمایت القاعده هم‌خوانی و همدردی دارند. هر چه پیش برویم، بعید است طالبان ارتباط با القاعده را قطع کنند، گرچه شاخص‌های وجود دارد که نشان می‌دهد این گروه به دنبال منظم نمودن رفتار گروه‌های مسلح با جنگجویان خارجی، از جمله القاعده باشد.
سوم، داعش در افغانستان در حال متلاشی شدن است. این گروه همواره متحمل خسارات نظامی شده است؛ در ماه‌های اخیر، رهبر آن به گونه موفقیت‌آمیز هدف قرار گرفت. این گروه از لحاظ سیاسی نیز تکه پارچه شده است و برخی جناح‌های مهم آن به طالبان پیوسته‌اند. با این حال، حضور داعش در شهرهای بزرگ افغانستان تهدید امنیتی برای غیرنظامیان می‌باشد. در خارج از افغانستان، هیچ نشانه معناداری وجود ندارد که داعش در افغانستان قصد یا توانایی انجام حملات فراملی، به ویژه در غرب را داشته باشد.