چرا ریاض دیگر به واشنگتن اعتماد ندارد؟

از سرگیری گفت‌وگوهای امنیتی میان ایران و عربستان سعودی، هلالی را پررنگ می‌کند که اوکراین را به جنگ یمن و عقب‌نشینی امریکا از افغانستان پیوند می‌زند

خروج امریکا از افغانستان، یک نقطه عطف جئوپولیتیک بود و امواج تکانه‌هایش، اکنون با جنگ‌های یمن و اوکراین، تقویت شده است. خروج امریکا هنگامی که در کنار تهاجم روسیه به اوکراین قرار گیرد، یک مانع بزرگ را از سر راه مانور ایران در آسیای میانه بر می‌دارد و فرصتی را برای این کشور می‌آفریند تا نفوذش را تقویت کرده، تجارتش را افزایش دهد و همکاری‌های امنیتی‌اش با این منطقه گسترش یابد.
همچنین، خروج امریکا از جهت دیگری هم به سود ایران است چرا که یک میخ دیگر بر تابوت اتحاد هشتادساله میان امریکا و عربستان سعودی کوبید. از نگاه عربستان، آن عقب‌نشینی، در کنار ناکامی امریکا در واکنش قاطع به حملات صورت گرفته به زیرساخت های حیاتی کشورهای منطقه، دلیل دیگری است بر غیرقابل اتکا بودن فزاینده امریکا به عنوان یک ضامن امنیتی.
از سرگیری گفت‌وگوهای امنیتی میان ایران و عربستان سعودی، هلالی را پررنگ می‌کند که اوکراین را به جنگ یمن و عقب‌نشینی امریکا از افغانستان پیوند می‌زند. زمانبندی این گفت‌وگوها، تاکیدی است بر اینکه وضعیت افغانستان و جنگ‌های اوکراین و یمن، گزینه‌های ایران را در قیاس با دیگر بازیگران منطقه‌ای، کمتر محدود می‌کند.
جنگ اوکراین، روسیه را از فهرست یک ضامن احتمالی امنیتی جایگزین امریکا و تامین کننده سلاح برای عربستان و دیگر کشورهای عربی منطقه حذف کرد. این تحول، عربستان را نسبت به توانایی‌اش در حفاظت از خود در نگرانی می‌گذارد چرا که برای ریاض، گزینه‌های خوبی باقی نمانده است.
شاید سعودی‌ها چشم به چین داشته باشند اما احتمالاً در می‌یابند که پکن، قدرتی است که هنوز فاقد توانایی و اراده برای جایگزینی امریکا است و احتمالاً بهای بیشتری را برای تضمین امنیت منطقه درخواست خواهد کرد.
البته توانایی امریکا و اروپا در تقویت مقاومت اوکراین، احتمالاً تا حدی تاثیر تصاویر عقب نشینی دراماتیک از کابل را کمرنگ می‌کند. کشورهای خلیج فارس، اگر مورد حمله قرار گیرند، چه بسا آن توانایی اوکراینی ها برای مقاومت را نداشته باشند و در غیاب ترتیبات امنیتی چندجانبه و اعتمادآور، به دنبال یک ضامن امنیتی طرف سوم برخواهند آمد.
از نگاه تهران، جهانِ پس از خروج امریکا یک جهان متفاوت است که در آن، امریکا تحقیر شده و از یکی از مرزهای ایران فاصله گرفته است. این جهانی است که افغانستانِ زیر سلطه طا-لبان، برای تهران یک مشکل فوری تر در قیاس با کشورهای خلیج فارس به حساب می‌آید.
این رخدادها، بر تلاش های ایران در سرمایه گذاری بر روی پیامدهای جنگ اوکراین بر منطقه آسیای مرکزی، سایه می‌اندازد. یک دیپلمات عرب می‌گوید: یمن و اوکراین، برای تهران چندان دردسرهای بزرگی نیستند اما افغانستان، هست.