چرا نشست تاشکند بی‌نتیجه خواهد بود؟
در یک نیم‌نگاه، می‌توان رد پای چندین کشور را در جنگ افغانستان دید و این‌که چرا طالبان مسلح با آن‌همه پیشنهادهای «بدون شرط» آقای غنی در «پروسه کابل» تا کنون هیچ جوابی نداده‌اند؟ مسئله روشن است. طالبان برای خود نمی‌جنگند که خودشان بتوانند تصمیم بگیرند.
نشست تاشکند در مورد صلح افغانستان، امروز سه شنبه (۷، حمل) آغاز گردید. در این نشست نماینده‌های بیشتر از ۲۰ کشور از جمله امریکا، روسیه، ایران، چین، پاکستان، هند و عربستان حضور داشتند. بحث اصلی در این نشست موضوع صلح در افغانستان است.
رییس جمهور غنی در این نشست گفته است که بسته پیشنهادی «پروسه کابل۲» نشان داد که دولت افغانستان خواهان صلح با طالبان است. آقای غنی هم‌چنان از خطر داعش در افغانستان یاد کرده و تعداد آن‌ها را برای فعلا ۱۰۰۰ تن خوانده است.
در این موضوع که در نشست صلح افغانستان باید کشورهای منطقه و جهان اشتراک داشته باشند شکی نیست. اما آنچه مهم است طرح مسئله جنگ در افغانستان است. دولت افغانستان باید در مورد ماهیت مخالف مسلح خود در این نشست حرف بزند. این‌که آن‌ها چه کسانی هستند، از کجا تمویل می‌شوند و برای چه کسانی می‌جنگند؟ بحث اصلی نه خود مخالفان مسلح دولت بلکه ماهیت وجودی آن‌ها است. افغانستان در یک جنگ نیابتی به سر می‌برد که کشورهای زیادی در آن سهم دارند.
نشست تاشکند همان‌گونه که آقای رییس جمهور گفته است بسیار مهم است اما به شرط آن‌که این نشست هم‌چون دیگر نشست‌ها با تشریفات از دست نرود. آقای غنی می‌باید اطلاعات دقیق در مورد کشورهای حامی تروریزم را در افغانستان با نماینده‌های کشورهای حاضر در این نشست شریک کرده و نشان دهد که طالبان یا داعش نه مردم افغانستان بلکه کسانی هستند که از بیرون آموزش داده شده و تمویل می‌شوند. حلقه‌های خاصی در افغانستان کوشش می‌کنند که جنگ افغانستان را یک جنگ داخلی بخوانند و نه نیابتی. فایده این وارونه نشان دادن در این است که دستان خارجی پنهان مانده و در عین‌حال مزدورانی که برای کشورهای بیرونی خون این ملت را می‌ریزند قهرمانان یا آزادی‌خواهان ضد اشغال خوانده شوند.
جنگ افغانستان یک جنگ نیابتی است و در این موضوع شکی نیست. امریکا تا کنون بارها عنوان کرده است که روسیه به طالبان سلاح و مهمات می‌دهد. دقیقاً برعکس دهه هشتاد که امریکا برای جنگ نیابتی توسط طالبان به آن‌ها سلاح می‌داد.
از سوی دیگر، به یاد بیاورد سخنان پرویز مشرف، رییس حکومت قبلی پاکستان را که در مصاحبه خود با روزنامه گاردین، مردم افغانستان را به دوسته تقسیم کرد: قوم پشتون طرفدار پاکستان و اقوام غیرپشتون طرفدار هند. وی افزود که ما طالبان افغانستان را به مثابه جنگجویان وابسته به پاکستان در «جنگ نیابتی» با هند آموزش دادیم و مسلح کردیم.
در یک نیم‌نگاه، می‌توان رد پای چندین کشور را در جنگ افغانستان دید و این‌که چرا طالبان مسلح با آن‌همه پیشنهادهای «بدون شرط» آقای غنی در «پروسه کابل» تا کنون هیچ جوابی نداده‌اند؟ مسئله روشن است. طالبان برای خود نمی‌جنگند که خودشان بتوانند تصمیم بگیرند. برای همین، نشست‌هایی چون نشست تاشکند نمی‌تواند نتیجه‌ای در پی داشته باشد؛ زیرا مسئله اصلی چیز دیگری است.
این‌گونه نشست‌ها زمانی نتیجه خواهد داد که دولت افغانستان ماهیت جنگ و جنگجویان در افغانستان را روشن کند و با مدارک به دنیا نشان دهد که چه کشورهایی در این جنگ دست دارند و از مخالفان دولت افغانستان پشتیبانی می‌کنند. هنگامی که دست کشورهای دخیل در جنگ نیابتی رو شود، دولت افغانستان می‌تواند از جامعه جهانی بخواهد تا بر این کشورها فشار وارد شود. در غیر این صورت جنگ در افغانستان هم‌چنان ادامه خواهد داشت؛ زیرا زمانی این جنگ خاتمه پیدا خواهد کرد که ریشه‌‌های اصلی آن شناسایی شده و قطع گردد.
مهدی سرباز – خبرگزاری دید
