کارشناسان: امریکا با خروج از افغانستان به دنبال مهار چین و روسیه است

خبرگزاری دید: همزمان با دو سالگی خروج نیروهای خارجی از افغانستان شماری از کارشناسان به این باورند که امریکا با تغییر سیاست راهبردی‌اش در پی حمایت از گروه‌های تندرو و منطقه ناامن است.

محمد باقر محسنی کارشناس مسایل سیاسی در صحبت به خبرگزاری دید می‌گوید که خروج امریکا از افغانستان تغییر استراتژی سیاست راهبردی امریکا در منطقه بود.

او می‌افزاید که «به لحاظ تاریخی اگر در یک قرن اخیر سیاست راهبردی امریکا را مورد بررسی قرار دهیم شاهد هستیم که امریکا در سیاست های کلان خود به صورت پروژه‌ای و گزینشی در سطح منطقه و خصوصاً در افغانستان کار کرده است».

به گفته این کارشناس مسایل سیاسی، در زمان حضور اتحاد جماهر شوروی در افغانستان، امریکا شدیداً در صدد شکست شوروی در افغانستان و منطقه بود به همین لحاظ بود که ما شاهد حمایت‌های نظامی و تسهیلاتی امریکا از طریق پاکستان بودیم.

آقای محسنی افزود، بعد از سقوط شوروی و با روی کار آمدن حکومت مجاهدین در افغانستان بازهم ما با تغییرات سیاسی و راهبردی امریکا در قبال افغانستان مواجه شدیم، اما آنچه  مهم است حضور امریکا از سال ۲۰۰۱ تا زمان خروج این کشور از افغانستان است.

وی افزود که بعد از حمله یازدهم سپتمبر امریکا با شعار مبارزه با تروریزم، حقوق بشر و ایجاد حکومت مبتنی بر مردم سالاری وارد افغانستان شد. از سال ۲۰۰۱ به بعد تا چند سال در سیاست امریکا در منطقه مهار کردن ایران که به عنوان یک کشور سرسخت مخالف امریکا که در سیاست‌های امریکا در منطقه چالش ایجاد می‌کرد، هدف بود. به همین لحاظ امریکا در افغانستان حضور پیدا می‌کند تا فعالیت‌های ایران را رصد کند و از طرف دیگر تهدیدات ایران نسبت به سیاست‌های امریکا را مهار کند، به همین دلیل امریکا در عراق نیز حضور پیدا کرد و حتا کشورهایی که همسو با ایران است برای شان مشکلات ایجاد می‌کند. امریکا با ایجاد منطقه ناامن تلاش می‌کند که سیاست‌های ایران را دچار مشکل کند.

آقای محسنی دلایل مختلف را به عنوان عامل خروج امریکا از افغانستان مطرح می‌کند. او می‌گوید که اولین دلیل آن مشکل اقتصادی است، امریکا سالانه میلیارد ها دالر هزینه نظامیان خود در افغانستان می‌کرد که این هزینه هنگفت برای امریکا بسیار دشوار بود و از طرف دیگر نسبت به سیاست های امریکا ارزش آن چنانی نداشت. دومین دلیل انتقادات مردم و سیاسیون امریکا راجع به حضور این کشور در افغانستان بود. ما شاهد بودیم که در دوران ریاست جمهوری اوباما بحث بدیل حضور نظامی در افغانستان در امریکا کلید خورد و بعد از آن در دوران ترامپ شدت یافت و بایدن نیروهای امریکا را خارج کرد. امریکا با تغییر سیاست راهبردی خود توافقنامه دوحه را امضا کرد، در واقع اساس خروج نیروهای خارجی از افغانستان توافقنامه دوحه است و دلیل فروپاشی نظام سیاسی افغانستان نیز در پی توافقنامه دوحه صورت گرفت.

وی می‌گوید که یکی از مسایل دیگر که برای امریکا حایز اهمیت است مهار کردن چین و روسیه در منطقه است. امریکا تلاش داشت که نیروهای خود را از کشورهای خاورمیانه و بعضی کشورهای آسیا خارج کرده و به سمت شرق آسیا سوق دهد و از طرف دیگر می‌خواست نیروهای دریایی خود را در دریای جنوب چین تقویت کند تا چین را تحت فشار قرار بدهد.

به باور این کارشناس، از طرف دیگر تلاش داشت که تایوان را به عنوان یک ابراز فشار علیه چین قرار بدهد. بحث روسیه نیز مهم بود امریکا تلاش کرد که سیاست‌های روسیه را در منطقه به چالش بکشد که بحث اوکراین دال به این موضوع است.

به باور این کارشناس سیاسی، امریکا به این باور رسیده که به جای حضور نظامی در منطقه و به خصوص افغانستان بیشتر حمایت گروه‌های تندرو و رادیکال را به خود داشته باشد. این گروه‌های تندرو می‌توانند بیشتر برای امریکا در منطقه مفید واقع شوند. به همین دلیل امریکا در صدد پیدا کردن و ناامن کردن منطقه است.

از سویی هم، عبدالحمید محمودی استاد دانشگاه به خبرگزاری دید می‌گوید که به دلیل تغییر در اولویت‌های امریکا و سیاست خارجی امریکا و همچنان پویایی‌های بسیار جدی که در سطح بین‌الملل وجود داشته چالش‌های بسیار جدی را برای هژمونی امریکا به وجود آورده است. امریکا با تغییر در سیاست خود اینکه به دیگر کشورها توجه داشته باشد به صورت فوری گزینه خروج فیزیکی را از افغانستان اعمال کرد به خاطر که تلاش های قدرت‌های جهانی این بود که امریکا را پشت سر بگذارند. بنا بر این امریکا بنا بر اولویت‌های خود خروج از افغانستان را عملی کرد، اما به صورت واقعی و راهبردی امریکا افغانستان را فراموش نکرده بلکه برای مهار چین افغانستان همچنان مورد توجه و دقت امریکا قرار دارد.

آقای محمودی می‌گوید که امریکا برای مهار یک کمربند و یک جاده که برای این کشور بسیار مهم است و همچنان حصور روسیه و نقش آن کشور در افغانستان بسیار مهم است، بنا بر این افغانستان مورد توجه امریکا است، این کشور به صورت غیر مستقیم به دنبال حفظ تسلط خود بر افغانستان، کشورهای جنوب آسیا و خاور میانه است‌. عدم توجه به افغانستان عدم توجه به خاور میانه و جنوب آسیا است.

به باور او، تحقیقاتی که صورت گرفته نشان می‌دهد که افغانستان هنوز برای امریکا اهمیت راهبردی دارد.