کاهش خاموشانه نیروهای امریکایی از افغانستان؛ چه سناریو در جریان است؟

کاهش تعداد سربازان پیش از خروج کامل از این کشور همواره تراشه مهم چانه‌زنی امریکا در مذاکرات با طالبان برای ختم جنگ بود. اما از همان آغاز، آقای ترامپ کاملاً واضح و روشن ساخت که می‌خواهد از افغانستان بیرون شود.

ایالات متحده با وجود عدم توافق با طالبان، شمار نیروهایش را در افغانستان و در زمانی‌که رییس جمهور ترامپ رغبتی به مشارکت در جنگ‌های پرهزینه در خارج از کشور ندارد، کاهش می‌دهد.
جنرال اسکات میلر فرمانده بلندپایه امریکایی در افغانستان طی یک کنفرانس خبری در کابل تأیید کرد که شمار نیروهای امریکایی در این کشور هم اکنون به حدود ۱۲ هزار تن رسیده و اینکه طی یک سال گذشته، ۲ هزار سرباز، افغانستان را ترک کرده‌ است.
مقامات امریکایی و افغان که نخواسته‌اند نامی از آن‌ها گرفته شود، می‌گویند که شمار نیروها در نهایت می‌تواند به ۸ هزار و ۶۰۰ تن برسد – تقریباً به اندازه‌ای که در پیش‌نویس توافقنامه با طالبان پیش‌بینی شده بود، قبل از آنکه آقای ترامپ مذاکرات صلح را متوقف بسازد. آن‌ها به‌ جای برنامه خروج رسمی، نیروها را در یک روند تدریجی خارج می‌سازند.
یک مقام ارشد افغان می‌گوید که حکومت افغانستان توافقنامه کاهش نیروها را امضا کرده است. مقامات در مورد روند کاهش، به ویژه در مورد یک جدول زمانی جزئیات بیشتری نمی‌دهند.
این امر پس از ماه‌ها بحث و گفت‌وگو در دولت ترامپ مبنی بر تحقق هدف رییس جمهور که به تازگی آن را «جنگ‌های بی‌پایان» خوانده و در زمان دیدار مارک اسپر وزیر دفاع ایالات متحده از افغانستان صورت می‌گیرد.
آقای اسپر در آغاز سفرش به افغانستان به احتمال کاهش نیروها در افغانستان اشاره داشت و گفته بود که کاهش نیروها تا مرز ۸ هزار و ۶۰۰ تن تأثیری بر عملیات‌های ضد تروریزم در افغانستان نخواهد گذاشت.
همان‌طور که آقای ترامپ طی سال گذشته ناامید شده بود، دیپلمات‌ها سعی کردند کاهش نیروها را به عنوان چانه‌زنی در مذاکرات صلح با طالبان برای امتیاز‌گیری از این گروه شورشی که مدت‌هاست خواستار خروج کامل نیروهای خارجی‌ هستند، آماده کنند.
مقامات می‌گویند که تصمیم کاهش نیروهای امریکایی حتی قبل از معامله با طالبان به این معنی است که ایالات متحده موضع خود را در مذاکرات آینده با این گروه شورشی ضعیف می‌سازد و احتمالاً به معنی تغییر چشمگیر در ماموریت طولانی‌مدت ارتش امریکا در امر آموزش نظامیان افغانستان باشد، چنانچه مقامات امریکایی روی عملیات‌های ضدتروریزم متمرکز شده‌اند.
کاهش تعداد سربازان پیش از خروج کامل از این کشور همواره تراشه مهم چانه‌زنی امریکا در مذاکرات با طالبان برای ختم جنگ بود. اما از همان آغاز، آقای ترامپ کاملاً واضح و روشن ساخت که می‌خواهد از افغانستان بیرون شود.
آقای ترامپ هنگامی که مذاکرات یک ساله صلح به نیمه‌های آن رسیده بود، در مصاحبه‌ای با فاکس‌نیوز لغزید و اشتباهی گفت که تعداد سربازان امریکایی در افغانستان ۹ هزار تن بوده و نه ۱۴ هزار نفر. بسیاری از جمله برخی مقامات طالبان که در مذاکرات صلح اشتراک می‌کردند، این طور تصور نمودند که تصمیم امریکا برای کاهش نیروها از قبل گرفته شده و فرقی نمی‌کند که طالبان امتیازاتی ارائه دهند یا خیر.
بیشتر تلاش‌های اولیه مذاکره‌کنندگان امریکایی این بود که طالبان را قانع سازند، ایالات متحده واقعاً متعهد به افغانستان است در حالی‌که نشان دهند شورشیان نباید منتظر خروج امریکایی‌ها باشد.
گرچه مقامات نظامی ایالات متحده نسبت به خروج کامل از افغانستان احتیاط می‌کنند، اما مرحله اول کاهش نیروها را در پیش‌نویس توافقنامه صلح که بر اساس آن ۵ هزار و ۴۰۰ سرباز امریکایی افغانستان را طی پنج ماه ترک کنند، امضا کرده بودند. به گفته مقامات شرکت کننده در مذاکرات، این اقدام برای این بود که به طالبان نشان دهند امریکایی‌ها از توافقنامه پیشنهاد شده در عوض کاهش خشونت‌ها در افغانستان، پیروی می‌کنند.
اما مذاکرات صلح ماه گذشته سقوط کرد، وقتی آقای ترامپ توافق با طالبان را که دیپلمات‌ها پس از یک سال مذاکره نهایی کرده بود، متوقف کرد.
مقامات امریکایی از آن زمان به بعد خاموشانه نشان دادند که سعی می‌کنند مذاکرات با طالبان را زنده نگه دارند. اوایل همین ماه، زلمی خلیلزاد مذاکره کننده اصلی امریکا به طور غیر رسمی با مقامات طالبان در پاکستان دیدار کرد.
آقای اسپر نیز در جریان سفرش به افغانستان گفت که توافقنامه صلح «بهترین راه پیش‌رو» است.
روند کنونی کاهش نیروها خارج از مذاکرات صلح، کنترول بیشتر این روند را به جنرال میلر و حکومت رییس جمهور اشرف غنی می‌دهد که از امریکا به دلیل مذاکره با شورشیان در مورد خروج نیروها انتقاد کرده بود.

سال گذشته در ماه جنوری، آقای غنی با تصور این که آقای ترامپ می‌خواهد فوراً هزینه‌ها را در افغانستان کاهش دهد، گفت که خوشحال می‌شود به خاطر جلوگیری از یک توافق بد با طالبان، در مورد کاهش تعدادی از نیروها با امریکایی‌ها به طور مستقیم مذاکره کند.
به گفته دو مقام از وزارت دفاع، جنرال میلر از مدت‌ها پیش ۸ هزار و ۶۰۰ نیروی نظامی را هدف مطلوب برای شمار نظامیان در افغانستان و همچنان پشتیبانی از نیروهای امنیتی این کشور تعیین کرده است.
جنرال میلر مشهور است به این امر که قادر است با کم‌ترین امکانات مأموریتش را به بهترین نحو انجام دهد. سال گذشته که وی مأموریت افغانستان را به عهده داشت، نیروهای امریکایی به دنبال رهبری پیش‌گیرانه برای نیروهای امنیتی افغانستان بود تا بهتر بتواند بار جنگ را به دوش کشد؛ اقدامی که ایالات متحده بتواند از منابع خود برای حمایت از آن‌ها از طریق قدرت هوایی متمرکز شود.
در سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱، بیش از ۱۰۰ هزار نیروی امریکایی در افغانستان مستقر بود که به کمک هزاران متحد ناتو، یکی از بزرگ‌ترین ایتلاف نظامی جهان را تشکیل می‌داد.
اکنون، کاهش بیشتر نیروهای امریکایی به این معنی است که بار آموزش ارتش افغانستان به طور تقریبی بالای دوش ۸ هزار و ۵۰۰ نیروی ناتو و متحدین دیگر در این کشور گذاشته می‌شود.
با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا کاهش نیروهای امریکایی ممکن منجر به تجدید نظر از سوی هم‌پیمانان ناتو خواهد شد یا خیر. ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو در مصاحبه‌ای اخیر با نیویارک‌تایمز، در مورد هر گونه کاهش نیروهای چیزی نگفت، اما افزود که ناتو به ماموریتش در افغانستان متعهد باقی می‌ماند.
آقای استولتنبرگ گفت:«‌ ما آن را بارها تنظیم کردیم و همیشه به طور دقیق نحوه و ترکیب نیروهای خود را در افغانستان ارزیابی می‌کنیم.»
برنامه کاهش نیروها در افغانستان در حالی صورت می‌گیرد که توجه جهان به عقب‌نشینی نیروهای امریکایی از خط مقدم در سوریه متمرکز شده است، چنانچه نیروهای تحت حمایت ترکیه به داخل این کشور پیشروی می‌کنند و از بسیاری جهات تغییرات در سوریه مرتبط با افغانستان است.
در ماه دسمبر، آقای ترامپ به تعقیب اعلان خروج نیروهای امریکایی از سوریه، وی خواستار خروج ۷ هزار سرباز از افغانستان شد. مقامات می‌گویند که دستورات آقای ترامپ پنتاگون و فرماندهی امریکا در خاورمیانه را واداشته است تا برای تغییر تصمیمات رییس جمهور سعی کنند.
واضح بود که طالبان نیز از نزدیک حوادث سوریه را دنبال می‌کردند؛ جایی‌که دولت ترامپ به ترکیه اجازه داد علیه مبارزان کرد که مدت‌ها با نیروهای امریکایی متحد بودند، حرکت کند.
خیرالله خیرخواه یکی از مذاکره کنندگان ارشد طالبان در مصاحبه‌ای که در صفحه این گروه شورشی نشر شده است، می‌گوید:« ایالات متحده در هر جا به دنبال منفعت خود است و وقتی به منافع خود نرسد، آن را ترک می‌کند. بهترین مثال آن ترک کردها در سوریه است.»
وی در ادامه می‌افزاید:«‌ واضح است که اداره کابل به سرنوشت مشابه دچار خواهد شد.»