کشف تصادفی یک نوع جدید یخ
گروهی از پژوهشگران کالج دانشگاهی لندن (یو‌سی‌ال) و دانشگاه کمبریج کشف جالبی کرده‌اند. آنها توانسته‌اند نوعی یخ جدید بسازند.
این ماده پودر مانند ویژگی‌هایی شبیه به آب دارد و پژوهشگران بر این باورند که در قمر‌های برخی سیارات منظومه شمسی هم وجود داشته باشد.
دانشمندانی که این آزمایش را انجام داده‌اند معتقدند از این تجربه اطلاعات مهمی درباره آب به دست می‌آوریم.
یخ جدید چگونه ساخته شد؟ در‌واقع ساخته شدن آن اتفاقی بود.
کریستف سالزمن از پژوهشگران کالج دانشگاهی لندن در این پروژه می‌گوید: «این یکی از تجربه‌های نه چندان جدی آخر هفته ما بود که فقط آن را انجام دادیم تا ببینیم به چه نتیجه‌ای می‌رسیم».
آنها یخ معمولی را با گوی‌های فولادی در ظرفی قرار دادند و در فرآیندی که آسیاب گلوله‌ای یا گوی‌آس نامیده می‌شود تا دمای منفی ۲۰۰ درجه سلسیوس سرد کردند و در نهایت شگفتی دیدند که اتفاق جالبی افتاد.
دکتر الکساندر روسو فینسن سرپرست پژوهش در دپارتمان شیمی کالج دانشگاهی لندن می‌گوید: «ما یخ را مدت طولانی به شدت به‌هم زدیم تا تمام ساختمان کریستال‌های آن از بین رفت. پس از آن به جای آنکه قطعات ریز یخ به جا بماند دریافتیم که به‌کلی ماده جدیدی یافته‌ایم که ویژگی‌های جالب‌توجهی دارد».
پس از کشف یخ جدید دانشمندان با پرتو ایکس آن را بررسی کردند تا ویژگی‌های آن را دریابند.
یخ جدید چه فرقی با یخ معمولی دارد؟
محققان در جستجوی مشاهده شکل آرایش مولکولی آن بودند، چگونگی قرار‌گیری گروه اتم‌هاست که همه آنچه در جهان هستی وجود دارد از آنها تشکیل شده است.
هرچند وقتی دقیق‌تر آن را بررسی کردند دریافتند که یخ جدید فاقد آرایش مولکولی منظم است و جامد آریخت یا آمورف است (جامدی که مولکول‌های آن شکل منظمی ندارند).
یخ جدید با یخی که به طور معمول از آن استفاده می‌کنیم و ساختاری با الگو‌ی شش‌ضلعی‌‌های منتظم دارد فرق دارد.
یخ جدید هم‌چنین چگالی یا جرم‌حجمی مشابه آب دارد و به همین دلیل پژوهشگران آن را یخ آریخت با چگالی متوسط نامیده‌اند.
پژوهشگران معتقدند یخ جدیدی که کشف کرده‌اند شاید شیشه‌ای‌ترین وضعیت آب مایع باشد و نمونه‌ای از آب مایع در شکل جامد است همانطور که شیشه‌ای که در پنجره‌ها استفاده می‌شود شکل جامد دی‌اکسید سیلیسیم یا سیلیکا مایع است.
هرچند برخی از دانشمندان معتقدند به‌هیچ‌عنوان شبیه آب جامد نیست و به‌کلی ماده دیگری است.
فراتر از زمین
دانشمندان معتقدند که یخ جدید یا یخ آریخت با چگالی متوسط احتمال دارد در قمر‌های سیاره‌های منظومه شمسی مانند مشتری و مریخ وجود داشته باشد به دلیل اینکه جز‌ر و مد در این سیاره‌های غول‌پیکر گازی می‌تواند همان نیرو و فشار حرکت دادن محفظه مورد‌آزمایش پژوهشگران را ایجاد کند.
به‌علاوه گروه پژوهش دریافت که یخ آریخت با چگالی متوسط وقتی گرم شود و از حالت بلوری در‌بیاید مقدار عظیمی گرمای قابل انفجار آزاد می‌کند پس پتانسیل و امکان ایجاد «یخ‌لرزه» یا زلزله یخی را در قمر‌هایی مانند گانمید، قمر سیاره مشتری دارد که از یخی با چند کیلومتر ضخامت پوشیده شده است.
