اعتماد به غنی؛ اشتباه تکراری جنرال دوستم در سیاست

نبود ظرفیت سیاسی بزرگترین زیان را به تیپ مخالفان سنتی جریان افراطی طالب وارد کرده است. بزرگترین اشتباه سیاسی دوستم، در طول چند سال اخیر اعتماد به اشرف غنی بود.

ازبیک‌های افغانستان به رهبری جنرال دوستم معاون اول ریاست جمهوری در حکومت وحدت ملی، باید از آنچه برای شان پیش آمده است درس عبرت گرفته باشند تا در تحولات سیاسی آینده متفکرتر ظاهر شوند. قرار گرفتن جنرال دوستم به عنوان معاون اول ریاست جمهوری برای ازبیک‌ها در تاریخ حکومت‌داری معاصر یک شانس بود که شوربختانه در نتیجه ناتوانی آقای دوستم، به معضل مبدل شد.
تجربه ثابت کرده است که جنرال دوستم، در میدان نبرد حضور فراوان تاثیر گذار دارد. جنرال دوستم با ناامن شدن ولایات شمال کشور در شروع کار حکومت کنونی، چندین ماموریت جنگی علیه طالبان داشت که در آن سفرها ولایات شمال از جمله فاریاب از خطر سقوط به دست طالبان نجات یافت.
در واقع رابطه ارگ و معاون اول ریاست جمهوری با نخستین سفر جنرال دوستم به فاریاب تیره شد. حلقات نزدیک به رییس جمهور مدعی شده بودند که جنرال دوستم، برای نابودی هراس‌افگنان به فاریاب نرفته است بلکه در آنجا دست به تصفیه قومی می‌زند که البته نزدیکان جنرال دوستم، در آن زمان این ادعا را رد کرده بودند.
با شروع حکومت وحدت ملی به رهبری غنی و عبدالله؛ حوزه جنگ از جنوب و جنوب غرب به ولایات شمال منتقل شد و برخی از ولایت‌ها تا سرحد سقوط به دست طالبان نیز پیش رفت.
منتقدان حکومت کنونی، همواره تکرار می‌کردند که ارگ، تصمیم دارد برخی از ولایت‌های شمال کشور به دست طالبان بیفتد و اعتراض داشتند که انتقال جنگ به شمال کشور طرحی است که حکومت ریخته است.
گفته‌هایی وجود دارد که جنرال دوستم، در اول با تیم اصلاحات و همگرایی به رهبری داکتر عبدالله بود نزدیک شده بود، اما در آخرین لحظات اشرف غنی توانست به یاری برخی از سفارت‌خانه‌ها در کابل، دوستم را با دادن معاونیت اول ریاست جمهوری از تیم اصلاحات و همگرایی جدا کند تا با آرای ازبیک ها در انتخابات با اقتدار ظاهر شود.
پس از آنکه احمد ایشجی مدعی شد که جنرال دوستم با او بدرفتاری جنسی کرده است، اندکی بعد جنرال دوستم به ترکیه رفت و اکنون نزدیک به یک سال است که در بیرون از کشور به سر می‌برد.
در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۳ ازبیک‌های افغانستان براساس هدایت جنرال دوستم، در روز انتخابات با حضور گسترده پای صندوق رای رفتند و پاک‌ترین رای را به سود غنی ریختند. اکنون ازبیک‌ها بیشتر از هر گروه قومی از رفتن رهبر شان در کنار غنی، شاکی‌اند.
هر چند در انتخابات به گونه گسترده و سازمان یافته دست به تقلب زد شد، اما می‌توان گفت که برگ برنده اشرف غنی، جنرال دوستم بود.
اصل سخن این‌که جنرال دوستم و ازبیک‌ها برای داشتن یک موقف مطلوب در سیاست افغانستان، می‌بایست ظرفیت سیاسی شان را بلند ببرند تا در آینده ضرر نکنند. البته نبود ظرفیت سیاسی بزرگترین زیان را به تیپ مخالفان سنتی جریان افراطی طالب وارد کرده است. بزرگترین اشتباه سیاسی دوستم، در طول چند سال اخیر اعتماد به اشرف غنی بود.
جنرال دوستم می‌توانست عوض درگیری با ریاست جمهوری، با آقای غنی تعامل کند و برای ازبیک‌ها همان خوش‌بینی را که در روز انتخابات داشتند، تا کنون حفظ کند.
محمد اشرف غنی در حکومت کرزی، وقتی رییس انتقال مسئولیت‌های امنیتی از نیروهای خارجی به ارتش افغانستان بود، گفته بود که جنرال دوستم به جرم جنایت‌های جنگی باید به نهادهای بین‏المللی معرفی شود. در زمان شکل‌گیری تیم‌های انتخاباتی، متاسفانه آقای دوستم و ازبیک‌ها دچار کم حافظه‏گی شدن و این نیش اشرف غنی را فراموش کرده بودند.
در حال حاضر مسئله برگشت جنرال دوستم به کابل، چیزی شبیه یک معما شده است و نزدیکان او در خصوص برگشت جنرال به کشور حرف روشنی ندارند. با این همه، شماری به این باورند، رییس جمهور غنی تصمیم دارد در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری جای دوستم را با آقای عبدالله پر کند.
شماری هم معتقدند، اشرف غنی به کمک ایالات متحده امریکا می‌کوشد تا مانع برگشت جنرال دوستم به کابل شود تا دست او را در تحولات سیاسی و انتخاباتی کشور کوتاه کند.
در فرجام، نظر به وضعیت و قطب‌بندی‌های سیاسی در انتخابات آینده ریاست جمهوری، نه دوستم به غنی می‌تواند اعتماد کند و نه غنی به جنرال دوستم. تنها گزینه باقی مانده برای دوستم، پایداری در جریان سیاسی ایتلاف ملی برای نجات افغانستان است که محمد محقق و عطا محمد نور از اعضای برجسته آن هستند.
اخترسهیل – خبرگزاری دید