۲۷ حوت؛ خشونت و نبود دسترسی به اطلاعات درد مشترک خبرنگاران

از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ میلادی گراف قتل، خشونت و خصومت علیه خبرنگاران سیر صعودی داشته و در سال روان میلادی به بیشترین حد رسیده است.

۲۷ حوت روز خبرنگاران است. خوب است در این فرصت یک نگاه اجمالی به روز و روزگارخبرنگاران انداخته شود. نام گذاری یک روز برای خبرنگاران یکی از اقداماتی است که رهبری حکومت وحدت ملی برای تقویت آزادی بیان در کنار سایر اقدامات قبلی‌اش انجام داده است. گراف رو به رشد خشونت علیه خبرنگاران نشان می دهد که رهبری حکومت متاسفانه کاری در خور توجه برای محو خشونت علیه خبرنگاران انجام نداده است.
نهادهای حامی رسانه‌ها هر روز گزارش می‌دهند که خشونت علیه خبرنگاران افزایش یافته است.
در یک سال، روزی برای خبرنگاران یک اقدام نیکوست. ولی بهتر است که حکومت تلاش‌های جدی‌تر برای محو خشونت علیه خبرنگاران انجام دهد. رسانه‌ها نامگذاری یک روز را برای خبرنگاران از جانب حکومت یک اقدام سمبولیک می‏دانند.
جزئیات گزارش نهادهای حامی رسانه‌ها خبر می‌دهد که بسیاری از افراد بلند رتبه حکومت، فرماندهان محلی، اعضای مجلس نمایندگان و… مرتبک خشونت علیه خبرنگاران می‌شوند و خبرنگاران را تهدید می‌کنند.
چالش دیگر در برابر خبرنگاران، حق دسترسی به اطلاعات است. قانون حق دسترسی به اطلاعات تصویب شده، ولی هنوز دیده می‌شود که نهادهای دولتی اطلاعات لازم را در اختیار رسانه‌ها قرار نمی‌دهند. وقتی رسانه‌ها و خبرنگاران به اطلاعات دسترسی نداشته باشند، چطور می‌توانند جامعه را در قسمت اطلاع دهی کمک کنند.
بسیاری وزارت خانه‌ها به شمول نهادهای امنیتی به تماس خبرنگاران پاسخ نمی‌دهند و نمی‌خواهند اطلاعات لازم را به رسانه‌ها شریک نمایند.
یک چالش جدی روی شغل و کار خبرنگاری در کشور تاثیر منفی گذاشته است، نبود یک تعریف واضح از ژورنالیزم یا خبرنگاری، در بستر منافع ملی و مسئولیت‌‌های اجتماعی جامعه خبرنگاری می‌باشد.
اکثریت قریب به اتفاق دوستان خبرنگار ما نه تنها اساسات تئوریکی خبرنگاری را نمی‌دانند که سواد لازم برای کار خبرنگاری نیز ندارند. و از این طرف رسانه‌‌های بی‌مایه به‌ خاطر دست‌ یابی به نیروی ارزان ‌تر مهم‌‌ترین نیروی کار خود را از همین قشر کم ‌سواد و حتا بی‌‌سواد استخدام می‌کنند.
اکثریت قاطع خبرنگاران ما از حقوق خبرنگاری و اطلاعات آگاهی ندارند و حتا معیارهای پذیرفته‌شده اطلاع‌رسانی را نمی‌دانند.
بحث دوم که دنیای خبرنگاری را به شدت آسیب ‌پذیر ساخته، نبود مصئونیت شغلی و معیشتی خبرنگار است. خبرنگاران و رسانه‌گران ما نه از قانون کار آگاهی دارند و نه به آن وقعی می‌گذارند. یک خبرنگار بدون هیچ معیار استخدام می‌شود و بدون در نظر گرفتن کم ‌ترین حقوق از کار برکنار می‌گردد.
بحث سوم، بی‌مسئولیتی‌های حکومت و دستگاه‌های مجری حوزه خبرنگاری است. به قول مسئولان، در یک‌ونیم دهه و اندی، بهترین قانون مطبوعات در کشور تصویب و توشیح شده، این قانون دست‌ کم چهار بار تعدیل شده، ولی همچنان کاربرد چندانی ندارد.
در چهارسال اخیر، کمیته مشترک حکومت و رسانه‌ها ایجاد شده، صندوق حمایت از خبرنگار ایجاد شده، کمیسیون دسترسی به اطلاعات ایجاد شده، قانون دسترسی به اطلاعات نافذ شده و سرانجام روز خبرنگار نیز رسمیت گرفت، اما اگر از یک دید بی‌طرفانه نگاه شود، همه این اقدامات شعارگونه و بی‌مایه بوده ‌است.
مورد چهارم این ‌که؛ بد ترین قسمت دسترسی به اطلاعات اینجاست که اطلاعات نا‌عادلانه توزیع می‌گردد. برای رسانه‌هایی با رویکرد «زرد» اطلاعات بیشتری می‌رسد، آنان مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرند و درنهایت اوضاع را بیشتر تخدیر می‌کنند.
اما اگر به صورت اخص تر به کار خبرنگاران پرداخته شود، بیشترین خسارت را خبرنگاران از ناحیه ناامنی و بد امنی دیده‌اند. از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ میلادی گراف قتل، خشونت و خصومت علیه خبرنگاران سیر صعودی داشته و در سال روان میلادی به بیشترین حد رسیده است.
نی، حمایت کننده رسانه‌های آزاد افغانستان در نمایه‌ای خشونت ها را علیه خبرنگاران از ۲۰۰۱ تا سال روان میلادی نمایش داده است.
در این نمایه دیده می‌شود که خشونت علیه خبرنگاران همواره سیر صعودی داشته و هیچگاه بسامد آن نزولی نشده است.
پس نامگذاری روزی به عنوان روز خبرنگار، اگر اقدامات عملی برای حفاظت، امنیت شغلی و دسترسی به اطلاعات موثق در قبال خبرنگاران صورت نگیرد، نامگذاری یک روز دردی از دردهای این قشر کم نخواهد کرد. کما این که در نبود چنین روزی نیز خبرنگاران همواره رنج اطلاع رسانی را به تنهایی به دوش کشیده‌اند.