با توقف مذاکرات صلح، جنگ افغانستان در کجای معادله قرار دارد؟
کارشناسان امنیت ملی میگویند که ایالات متحده سه گزینه دارد تا از این بُنبست بگذرد: خروج یکجانبه نیروهای امریکایی، حفظ تعداد نیروها به اندازه فعلی آن و یا بازگشت به میز مذاکره
به رغم توقف مذاکرات صلح با طالبان، جنگ ۱۸ ساله امریکا در افغانستان میتواند به زودی پایان یابد.
شورای روابط خارجی میگوید که پایه و اساس جنگ ۲۰ سال پیش گذاشته شد؛ هنگامی که شورای امنیت قطعنامه ۱۲۶۷ را تصویب کرد و به اصطلاح کمیته تحریم القاعده و طالبان را ایجاد کرد. این امر ثابت میکند که این دو گروه شبه نظامی، سازمانهای تروریستی بودند و تحریمهایی را بر سفرها و حمل تسلیحات آنها وضع کردند.
چند سال بعد، وقتی القاعده احمد شاه مسعود فرمانده جبهه شمال را ترور کرد، اوضاع وخیم شد. اما تسریع کننده عامل جنگ دو روز بعد در ۱۱ سپتمبر سال ۲۰۰۱ رخ داد، هنگامی که اعضای القاعده چهار هواپیمای تجاری را ربودند و به ایالات متحده حمله کرده، هزاران نفر را کشتند. درست یک هفته بعد، جورج دبلیو بوش رییس جمهور وقت قطعنامه مشترکی را امضا کرد که استفاده از زور را علیه سازمان ها، شخص یا کشورهایی که مسئول این حملات بودند، مجاز میساخت.
هفتم اکتوبر سال ۲۰۰۱، نظامیان امریکایی – با حمایت بریتانیا – اولین بمباردمانهای خود را –علیه طالبان- راه اندازی کردند، آنچه که امروز به طور رسمی به عنوان جنگ افغانستان شناخته میشود و عملیات بلندمدت آزادی. مراحل اولیه جنگ عمدتاً شامل حملات هوایی ایالات متحده بالای نیروهای القاعده و طالبان بود.
سالهای بعد، پیروزیهای نظامی و عقب نشینیها و تغییرات رهبری را در هر دو طرف شاهد بودیم.
در سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ میلادی، حدود ۱۰۰ هزار سرباز امریکایی در افغانستان مستقر شدند – اوج حضور نیروهای امریکایی در این کشور – و در اول ماه می ۲۰۱۱ – بعد از بیش از نه سال جنگ – نیروهای امریکایی اسامه بن لادن رهبر القاعده را در پاکستان کشتند. با این رویداد مهم، مقامات امریکایی شروع به خارج کردن نیروها از افغانستان کرده و مذاکرات اولیه صلح را با رهبران طالبان آغاز نمود.
در سال ۲۰۱۵، ماموریت این عملیات تغییر کرد. عملیات پاسداری جایگزین عملیات آزادی پایدار شد. هدف جدید: ادامه آموزش، مشاوره و کمک به نیروهای امنیتی افغانستان و همچنین انجام عملیات ضد تروریستی در افغانستان.
جدیدترین دور مذاکرات بین ایالات متحده و طالبان در اواخر سال ۲۰۱۸ آغاز شد و تا سال ۲۰۱۹ ادامه یافت. به نظر میرسید که اوضاع بسیار خوب پیش میرفت – دو طرف در اوایل ماه سپتمبر در «اصول» به توافق رسیدند. اما کم تر از یک هفته، رییس جمهور دونالد ترامپ گفت:« آنها (مذاکرات) ار بین رفته. تا آنجا که من میدانم، آنها (مذاکرات) از بین رفته است.»
اما با وجود اینکه مذاکرات صلح از بین رفته، خیلی به نظر میرسد که طولانیترین جنگ امریکا به زودی به پایان برسد. زلمی خلیلزاد نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا در امور صلح افغانستان میگوید پیش نویس توافق چنین به نظر میرسد: ایالات متحده ۵ هزار نیرو را از پنج پایگاه در افغانستان طی ۱۳۵ روز خارج خواهد کرد – در صورتی که طالبان شرایط معینی را برآورده سازند. این شرایط شامل کاهش خشونت و تضمین عدم استفاده از افغانستان به عنوان پایگاهی برای انجام حملات علیه ایالات متحده و متحدان آن است. اما این توافقنامه آتشبس رسمی را شامل نمیشود.
کارشناسان امنیت ملی میگویند که ایالات متحده سه گزینه دارد تا از این بُنبست بگذرد: خروج یکجانبه نیروهای امریکایی، حفظ تعداد نیروها به اندازه فعلی آن و یا بازگشت به میز مذاکره.