«ابتذال شر»؛ وقتی صهیونیزم درمانده میشود
در این سناریو، نتانیاهو آیشمن است، غزه آشوویتس و منطقه پیرامون نیز سرزمینهای مغضوبه پیشوای شرور که در فوران جنون شر باید به خاک و خون کشیده شوند
«ابتذال شر» اثر معروف هانا آرنت متفکر پیشرو یهودی است که در باره دادگاه «آیشمن» افسر نازی مسئول اردوگاه کار اجباری «آشوویتس» که در آن یهودیان شکنجه و کشته میشدند، نوشته شده است. در این اثر، آرنت توضیح میدهد که وقتی «شر» به ابتذال میرسد، از اخلاق و معنی تهی میشود و بدون تامل به جنایت دست مییازد. به نظر میرسد میتوان این روزها قرائت و خوانش آرنت را از ابتذال شر میتوان روی کنش رژیم اسراییل تعمیم داد؛ یا به تعبیر دیگر و در یک تصویر وارونه، رژیم اسراییل همان شری است که به ابتذال رسیده و از هرگونه معنویت و اخلاق تهی شده است.
این تصویر و تصور زمانی از قوه به فعل در میآید که به عملکرد چند ماه اخر رژیم صهیونیستی در غزه و منطقه پیرامون نگاهی گذرا بیندازیم تا دانسته آید که وقتی شر مبتذل میشود، چه رویکردی اختیار میکند و به کجا میشتابد.
در این سناریو، نتانیاهو آیشمن است، غزه آشوویتس و منطقه پیرامون نیز سرزمینهای مغضوبه پیشوای شرور که در فوران جنون شر باید به خاک و خون کشیده شوند.
اما وقتی شر به ابتذال میرسد، فراتر از این که از معنی و اخلاق تهی شده، یک وجه دیگر نیزدارد و آن درماندگی و هراس هولناک از پایان محتوم محکوم به نابودی است. در این وضعیت، شر مبتذل بیشتر از پیش درنده میشود و همانند وحوش زخمی به هر طرف چنگ و دندان نشان میدهد تا درماندگی و ضعف و شکست و فروپاشی درونی خود را پشت سپر پرخاشگری کتمان کند. با این تفسیر، میتوان عملکرد رژیم اسراییل را در چند هفته اخیر که گاهی غزه بیدفاع را وحشیانه بمباران میکند و زمانی لبنان حملهور میشود و در تازه ترین مورد هم نمایندگی دیپلماتیک ایران را در سوریه بمباران کرد، همان شر مبتذلی خواند که جری تر شده، به جنون رسیده و به عالم و آدم حمله میشود و چون شکست را حتمی میداند آخرین تلاشهای خود را میکند تا ورق را برگرداند.
اما زمانی که شکست فرا میرسد، هیچ چنگ و دندان نشان دادنی کمک میکند که جلو فروپاشی را بگیرد؛ زیرا شر زمانی به ابتذال میرسد که فرجامین نفسهای خود را میکشد.
این که اسراییل در غزه قتل عام میکند، کشورهای همسایه را مورد حمله هوایی قرار میدهد و به نمایندگیهای دیپلماتیک حملهور میشود، ناشی از همین فروپاشی درونی و اخلاقی است که این رژیم را فرا گرفته و لحظهای رها نمیکند. این رژیم با بحران مشروعیت در داخل، بحران اخلاق در قبال کنوانسیونهای بینالمللی و عرف دیپلماتیک در سطح بینالملل و بحران حقوق بشری در غزه مواجه است؛ چیزی که به اندازه کافی میتواند محرک به ابتذال رسیدن شهر صهیونیزم باشد.