اسرائیل از امریکا چه میخواهد؟
نمایی کلی از معمایی که اسرائیل در عصر ترامپ با آن مواجه است در کنفرانسی به میزبانی موسسه مطالعات امنیت ملی، مطرح خواهد شد. در این نشست، تقریباً تمام مقامهای ارشد اسرائیل از جمله نتانیاهو حضور دارند. صداهایی که در این نشست شنیده خواهد شد به شدت متفاوت خواهند بود.
آغوش باز ترامپ برای اسرائیل، در میان رهبران دولت یهود، دودلی ایجاد کرده است؛ آنها باید تصمیم بگیرند که از امریکا چه میخواهند. سوالی که اختلاف نظرهایی تند و تیز میان آنها ایجاد کرده است. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در نظر دارد که در ملاقات با ترامپ مجوز ساخت ۲۵۰۰ واحد مسکونی در کرانه غربی را به دست آورد. تنها دو روز قبل، او و ترامپ گفتوگویی تلفنی انجام دادند که ترامپ آن را مکالمهای«بسیار خوب» توصیف کرد. نتانیاهو درباره این گفتوگو اعلام کرد:«ما در حال ساختوساز هستیم و این ساختوساز را ادامه میدهیم.»
اما واکنش سریع نتانیاهو برخی از مقامات اسرائیل را خشمگین کرده است، چرا که معتقدند ادامه شهرکسازیها در کرانه غربی، خشم بیشتری را علیه اسرائیل ایجاد کرده و به معنای پایان راه حل دو دولت جداگانه خواهد بود. اسحاق هرزوگ، رهبر بزرگترین جناح مخالف دولت گفت که هواداران او در برابر طرفداران دستورکار فعلی مقاومت خواهند کرد، چرا که چنین کاری را تهدید وضعیت اسرائیل به عنوان کشور دموکراتیک یهودی میبینند.
انتخاب ترامپ آن چیزی است که اسرائیلیها در آرزویش بودند: رها شدن از فشار ایالات متحده برای سازش با فلسطینیها. اما برای برخی این وضعیت به معنای«مراقببودن برای چیزی است که آرزویش را دارید.» دیدگاههای اسرائیل ممکن است به نظر قاطع باشد، اما تضاد ۵۰ ساله پس از اشغال کرانه باختری در سال ۱۹۶۷ همچنان به قوت خود باقی است.
زیپی لیونی، از اعضای مجلس و یکی از قویترین حامیان صلح استدلال میکند:«اسرائیل باید انتخابی بینالحاق و جدایی انجام دهد. با حضور دولت جدید، دیگر فشارهای سابق از جانب واشنگتن وجود ندارد. فشارهایی که اسرائیل تا پیش از این هیچگاه تحمل نکرده بود. اسرائیل حالا این فرصت و در واقع این تعهد را دارد که تصمیم بگیرد برای آینده به دنبال چیست.»
طرحهایی که اسرائیل باید در برابر ترامپ بگذارد، با توجه به طیفهای مختلف سیاسی متفاوت است. نفتالی بنت، رهبر حزب اصلی جناح راست یهودی، یکی از شعارهای اصلی ترامپ یعنی«تو اخراجی» را برای توصیف مقامات اسرائیلی که از نظر او به دنبال ادامه روند صلح شکستخورده هستند، به خدمت گرفته است. او به طور رسمی طرحی را پیش میکشد که حاکمیت اسرائیل در کرانه غربی را اعلام میکند.
هرزوگ، در مخالفتی شدید اصرار دارد که اسرائیل در این کنفرانس باید حرکت به سمت پذیرش نهایی دولت فلسطینی را آغاز کند. او خلاصه طرح انتقالی ۱۰ ساله را معرفی میکند که«وضعیت نهایی» مسایلی مانند بیت المقدس و حفاظت از حقوق پناهندگان را حل و فصل میکند. او معتقد است هرگونه جایگزینی از جمله فرایند جداسازی، به معنای«خودکشی» اسرائیل به عنوان کشور دموکراتیک یهودی است.
افکار عمومی اسرائیل نیز دچار تفرقه است. اما براساس یک نظرسنجی، ۵۹ درصد از شهروندان یهودی خواهان راه حلی هستند که از دو دولت پشتیبانی میکند و بیش از ۶۰ درصد به خروج از حداقل برخی شهرکها، رای دادهاند. اکثر اسرائیلیها از جمله مدافعان صلح به دنبال حفظ بلوک خود در اطراف بیتالمقدس در هر معامله نهایی هستند.
امریکاییهای شرکتکننده در این کنفرانس از اسرائیل خواستهاند که در مورد درخواستهایی که به ترامپ ارایه میدهند، دقت کنند. مارتین ایندیک، سفیر سابق ایالات متحده در اسرائیل و فرستاده ویژه دولت اوباما برای اعمال فشار در توافق میان اسرائیل و فلسطین، گفت:«سخت است که بگوییم دونالد ترامپ چه خواهد کرد. چرا که مطمئن نیستم او خودش نیز بداند که چه میخواهد.»
ایندیک به عنوان نشانهای از عدم قطعیت ترامپ اشاره میکند که در هفته گذشته دولت جدید به نظر حمایت خود را از جابجایی سریع سفارت امریکا به بیتالمقدس اعلام کرد که بعد از واکنشهای غضبآلود در جهان اسلام، آنها اظهار داشتند که موضوع نقل مکان فعلاً در«مراحل اولیه» تصمیمگیری است.
والتر راسل مید، محقق سیاست خارجی برجسته که در کالج بارد، تدریس میکند، معتقد است که ترامپ با محبوبیتی اندک و آرای اقلیتی به دفتر کاخ سفید رسیده است. مید، هشدار میدهد که اسرائیلیها«دونالد ترامپ و میزان محبوبیت او در امریکا را درک نکردهاند» و او را نباید به عنوان«مرد اسرائیل» ببینند.
ترامپ تمایل خود برای ادامه مذاکرات اسرائیل و فلسطین را نشان داده است. اگر او در اجرای این توافق به موفقیت برسد به شکل حقیقی«هنر معامله کردن» را به نمایش میگذارد. اما ایتامار رابینوویچ، سفیر سابق اسرائیل در ایالات متحده و یکی از طرفداران مذاکرات صلح، هشدار داد:«شما نمیتوانید معاملهای داشته باشید وقتی که این معامله قرار است تا ۹۰ درصد به نفع اسرائیل باشد. این جواب نخواهد داد.»
شلومو آوینری، فرد اسرائیلی برجسته دانشگاهی به دودلی ملتش به طور خلاصه این طور اشاره میکند:«اسرائیل پس از ۱۹۶۷ مشخص نکرده است که از نظر جغرافیایی و جمعیت شناختی میخواهد چه نوع کشوری باشد. سال جاری باید معلوم شود که میخواهیم چه کشوری باشیم.» این معمای دوران ترامپ است: اسرائیل چه میخواهد؟
منبع: واشنگتنپست
نویسنده: دیوید ایگناتیوس(David Ignatius) روزنامهنگار امریکایی
مترجم: روزبه آرش