افغانستان و ضرورت دیپلماسی فعال منطقه‌ای
یکی از کارهای اساسی چند سال پسین با توجه به، به میان آمدن فضای باز سیاسی باز شدن گفتمان‌ها، برگزاری نشست‌ها، تولید متن از سوی دانشجویان، دانش آموختگان و کادرهای اکادمیک حوزه سیاست در مورد دیپلماسی و سیاست خارجی بوده است. سیاست خارجی عبارت از خط مشی‌‌ست که دولت در مواجهه با امور و مسائل خارج از کشور بکار می‌گیرد. سیاست خارجی قاعدتاً به خاطر حفظ حاکمیت و دفاع از موجودیت و تأمین منافع هر کشوری اتخاذ می‌شود. سیاست خارجی حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی، حقوقی و فرهنگی را در برمی‌گیرد.
براساس داده‌های دولتی سیاست خارجی کشور از دو بخش ثابت و متغیر شکل یافته است. «ثبات» و «تغییر» دو بعد عمده سیاست خارجی است. تطبیق و اجرایی کردن سیاست خارجی نیازمند دیپلماسی کارآمد و فعال است. در شرایط کنونی که گفت‌وگوهای صلح داغ است، گروه طالبان پس از ایجاد دفتر سیاسی در قطر و امضای توافقنامه با ایالات متحده امریکا سفرهای شان به کشورهای مختلف منطقه‌ای به خصوص کشورهای همسایه آغاز کرده‌اند نیاز مبرم است تا دستگاه دیپلماسی کشور فعال‌تر گردد. دولت افغانستان به عنوان یک دولت مشروع و پذیرفته شده جهان و یگانه نماینده رسمی مردم افغانستان در حوزه سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی در کشورها و سازمان‌های جهانی و بین‌المللی است. قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان در ماده هشتم به دولت وظیفه و صلاحیت سیاست خارجی را داده است. «دولت سياست خارجی کشور را بر مبنای حفظ استقلال، منافع ملی و تماميت ارضی و عدم مداخله، حسن همجواری، احترام متقابل و تساوی حقوق تنظيم می‌نماید». دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی دولت جمهوری اسلامی افغانستان باید توان دیپلماسی فعال‌تر را در سطح منطقه‌ای بلندتر ببرد. هرچند سفرهای مقامات ارشد دولتی به کشورهای خارجی بیانگر دیپلماسی فعال است اما تقویت چند برابر دیپلماسی سیاست خارجی را موفق‌تر می‌کند. دیپلماسی فعالی که در هرجای که ردِ پای طرف مقابل دیده می‌شود بایست در دیپلماسی موضع فعال باشد.
سیاست خارجی کشور و دستگاه دیپلماسی در شرایط کنونی نیازمند کار چند برابر با دقت لازم، هوشیاری است. کشورهای منطقه از جمله همسایگان کشور با چهره‌های اثرگذار و فعال می‌تواند موضع و موقف دولت جمهوری اسلامی افغانستان را تقویت بیش‌تر نماید. ضرورت دیپلماسی فعال منطقه‌ای یعنی اینکه در همه مسائل منطقه حضور فعال داشته باشیم. ما نیاز داریم تا در حوزه منطقه‌ای و در مواجهه با همسایگان کارامدی، تحرک بی‌وقفه و جهتدار داشته باشیم.
روابط افغانستان با کشورهای همسایه‌اش از جمله پاکستان و ایران دچار فراز و فرودهای فراوان تا حدودی با پاکستان تنش‌زا بوده است و فضای بی‌اعتمادی در مواردی بیش‌تر شده است. دیپلماسی فعال در کاهش فضای بی‌اعتمادی و حمایت بیش‌تر همسایگان از برنامه صلح کار ساز و مفید است. همسایگان در اوضاع کنونی که افغانستان با موجی از خشونت‌ها روبروست و جنگ و خون‌ریزی هر روز بیش‌تر می‌گردد در اولویت دستگاه دیپلماسی قرار بگیرد. موقف تعامل با همسایگان در افزایش مناسبات و تبیین پروسه صلح از طریق دیپلماسی بیش‌تر تقویت شود. به نظر می‌رسد که اگر هرقدر از ایجاد تنش جلوگیری شود به همان پیمانه شاهد کاهش خشونت‌ها و پایین آمدن موقف طالبان در کشورهای مختلف از جمله همسایگان خواهیم بود. درصدد ایجاد تنش اگر باشیم فضای بی‌اعتمادی بیش‌تر می‌گردد و همکاری‌ها و تعامل کمتر صورت می‌گیرد.
