اگر در کابل می‌ماندیم «امارت» مشروعیت می‌یافت

اگر ما می‌ماندیم و جان رییس جمهور را به خطر می‌انداختیم و خطر جنگ شهری را در کابل به جان می‌خریدیم، حتی اگر این دو سناریو محتمل آشکار نمی‌شد و توافق انتقال قدرت در دقیقه نود انجام می‌شد، اساساً، این توافق تسلیم‌دهی می‌بود

حمدالله محب در مصاحبه‌ای با فارین پالیسی در مورد فروپاشی نظام جمهوری، این‌که چه اشتباهی رخ داد، چه کسی مقصر است، چگونه اوضاع می‌توانست متفاوت باشد و آینده افغانستان با وقوع فجایع اقتصادی و انسانی چه خواهد بود، گفت‌وگو کرده است.
مشاور امنیت ملی دولت پیشین یکی از دلایلی مهمی را که موجب فروپاشی نظام جمهوری شد تغییر جدی در اولویت سیاست خارجی ایالات متحده عنوان کرد که از دولت ترامپ سرچشمه گرفت و در دولت جو بایدن عملی شد.
محب در باره دلایل فروپاشی نظام جمهوریت گفت: حمایت از تعامل در افغانستان دیگر اولویت آجندای سیاست خارجی آن‌ها نبود. شاید آن‌ها فکر می‌کردند که می‌توانند با سرمایه‌گذاری بیشتر در سایر روابط منطقه‌ای به نتایج مشابهی برای مقابله با تروریزم دست یابند.
وی افزود ما همواره خواستار روند خروج تدریجی بودیم تا خود را برای پر کردن شکاف‌ها و کاستی‌هایی که با خروج کامل ایالات متحده ظاهر می‌شد، آماده کنیم، اما این اتفاق نیفتاد.
حمدالله محب با بیان این‌که ایالات متحده تصمیم‌نهایی خروج – به هر قیمتی – از افغانستان را در اپریل ۲۰۲۱ در زمان دولت بایدن گرفت، گفت: مشکل اصلی دیگر سردرگمی و پیام‌های متناقض در مورد دشمنی که با آن می‌جنگیدیم، بود.
او دلایل دیگر را سردرگمی و تضعیف‌شدن روحیه به خاطر خروج امریکا از افغانستان خواند.
نقش پاکستان
مشاور امنیت ملی دولت پیشین در رابطه به نقش پاکستان گفته است: این یک واقعیت شناخته شده است که اگر حمایت‌های پاکستان نبود، طا-لبان حتی وجود نمی‌داشتند. شواهد و متون زیادی در مورد رابطه پاکستان با طا-لبان وجود دارد. در پاکستان، طا-لبان میزبانی کمکی پیدا کردند که به آن‌ها اجازه می‌داد آشکارا و آزادانه فعالیت کنند، سازماندهی کنند، حمایت کنند، استخدام کنند، آموزش ببینند، سخنرانی کنند، کمک مالی جمع کنند، تجارت کنند، اسلحه تهیه کنند، مجروحان خود را معالجه کنند، خانواده‌های‌شان را اسکان دهند و محل اقامت و اسناد رسمی برای سفر داشته باشند.
حمدالله محب در پاسخ به اتهاماتی مبنی بر این‌که دولت غنی از واقعیات دور بود، بیان داشته است: من فکر نمی‌کنم که ما از واقعیت دور بودیم. در آن هفته‌ها قبل از فروپاشی، واقعیت‌های متعددی با سرعتی فوق‌العاده در تمام ولایت‌ها و ولسوالی‌های کشور ظاهر می‌شد که ما در تلاش عیار کردن خود و تحلیل آن بودیم تا تشخیص دهیم بهترین گام بعدی برای نجات جمهوری و جلوگیری از خونریزی و بی‌جاشدگی بیشتر چیست.
وی در مورد ماندن آن‌ها و عدم ترک کابل افزوده است: من معتقدم که اگر ما می‌ماندیم و جان رییس جمهور را به خطر می‌انداختیم و خطر جنگ شهری را در کابل به جان می‌خریدیم، حتی اگر این دو سناریو محتمل آشکار نمی‌شد و توافق انتقال قدرت در دقیقه نود انجام می‌شد، اساساً، این توافق تسلیم‌دهی می‌بود و ما، جمهوری افغانستان به حکومت طالبان مشروعیت می‌دادیم.
وی افزوده که این امر میراث وحشتناک، خیانت به آنچه ما برای آن ایستاده بودیم و برای آن جنگیدیم، و بزرگ‌ترین ضرر به نیروهای ملی ما بود.
محب با اشاره به وجود فساد گسترده در دولت قبلی گفته است که معتقد است مشکل فساد در سال ۲۰۰۱ ریشه دارد، زمانی که جامعه بین‌المللی مقادیر گزافی پول بدون نظارت و هدایت آن از طریق نهادهای رسمی به این کشور سرازیر کرد.
مشاور امنیت ملی دولت پیشین همچنان اتهامات مبنی بر دزدی مقادیر زیاد پول را تکذیب کرد.
محب: نخیر، این درست نیست و من با انزجار عمیق اتهامات فساد را رد می‌کنم. من با صداقت به کشورم خدمت کردم. معتقدم افرادی که من را می‌شناسند و با من کار کردند، این را در مورد من می‌دانند، حتی کسانی که از نظر سیاسی با من اختلاف نظر داشتند.
این دیپلمات برجسته دولت پیشین کشور در رابطه به رسمیت یافتن حکومت طا-لبان گفته است: من فکر می‌کنم این‌که به رسمیت شناخته‌شدن رسمی طا-لبان و رهایی ذخایر چیزی است که طا-لبان را از حکومت درست و رهایی کشور از بحران انسانی و اقتصادی باز می‌دارد، افسانه است. من فکر نمی‌کنم راه‌حل به این سادگی باشد.
محب افزود: تا زمانی که گروه‌های جهادی طا-لبان را به رسمیت بشناسند، آن‌ها رسمیتی را که احساس می‌کنند، خواهند داشت.