بازگشت بازی بزرگ به افغانستان؟
چین در مواجهه با طالبان مصلحت گرایی را انتخاب کرد و یکی از اولین قدرتهای جهانی بود که طالبان را به عنوان یک نیروی مهم نظامی و سیاسی در هنگام برگزاری اجلاس دوجانبه در ۲۸ جولای به رسمیت شناخت
نشریه دیپلمات
در حالی که چین و روسیه مواضع خود را در افغانستان همسو میکنند، غرب با شک به این مسئله نگاه میکند!
میخائیل گورباچف رهبر سابق اتحاد جماهیر شوروی در مورد خروج ایالات متحده پس از جنگ ۲۰ ساله اظهار داشت: «مبارزات ایالات متحده در افغانستان از ابتدا شکست خورده بود، گرچه روسیه در مراحل اولیه از آن حمایت کرد».
حتی دانشمندان برجسته سیاسی امریکا ماموریت ایالات متحده را از ابتدا دارای نقص مهلک توصیف کردند زیرا امکان تبدیل افغانستان به یک دولت واحد وجود نداشت.
امروزه اکثر رسانههای جهانی پیش بینی میکنند که روسیه و چین خلاء خروج ایالات متحده را پر خواهند کرد. با این حال روسیه محتاط است، زیرا تجربیات تلخ اتحاد جماهیر شوروی در مورد افغانستان را به یاد میآورد.
ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه تاکید کرد که روسیه افغانستان را به خوبی میشناسد و میداند که تلاش برای تحمیل اشکال غیر طبیعی حکومتداری چقدر زیان بخش است.
در همین حال، افزایش اخیر حملات تروریستی منطقهای که منافع چین را هدف قرار داده است، مهمترین آنها حملات انتحاری جولای-آگست به اتباع چینی در پاکستان، چین را نگران کرده است که طالبان چشم خود را بر جنبش اسلامی ترکستان شرقی که افغانستان را عنوان میدان آموزش خود داشته ببندند.
چین در مواجهه با طالبان مصلحت گرایی را انتخاب کرد و یکی از اولین قدرتهای جهانی بود که طالبان را به عنوان یک نیروی مهم نظامی و سیاسی در هنگام برگزاری اجلاس دوجانبه در ۲۸ جولای به رسمیت شناخت. این به دنبال اطمینان طالبان به پکن بود که آنها در امور داخلی چین دخالت نمیکنند.
بنابراین استقبال زودهنگام چین از طالبان ممکن است نشان دهنده اطلاعات بهتری باشد که توسط مقامات چینی در مقایسه با اجنسیهای امریکایی بدست آمده است که نتوانستند تجزیه دولت افغانستان را پیشبینی کنند.
چین از اقدامات طالبان استقبال کرد و گفت که برای روابط دوستانه و همکاری آماده است. پکن هنوز مشروعیت دولت طالبان را به رسمیت نشناخته است، هرچند گمانه زنیها در مورد احتمال وقوع آن به زودی وجود دارد. چین اخیراً ادعا کرد که طالبان منطقی تر شدهاند و زمانی که افغانستان یک دولت نماینده گسترده تشکیل دهد، میتواند به رسمیت شناخته شود.
مسئله طالبان ممکن است تنشهای بیشتری را به چین و امریکا وارد کند. وانگ یی وزیر امور خارجه چین در گفتوگوی اخیر خود با آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه امریکا از واشنگتن به دلیل ارائه فرصتهایی برای تجدید حیات تروریزم با عقب نشینی سریع نیروهای خود انتقاد کرد.
او همچنین از ایالات متحده خواسته است تا در بازسازی اقتصادی و سیاسی افغانستان کمک کند و رهبری جدید طالبان را به طور مثبت هدایت کند و از استانداردهای دوگانه و مبارزه انتخابی با تروریزم خودداری کند.
روسیه مانند چین در حال بررسی کانالهایی برای برقراری برخی تماسهای کاری با طالبان است؛ زیرا هیچ جایگزینی برای این گروه نمیبیند. بر خلاف اظهارات سیاستمداران غربی، مسکو طالبان را پس از تصرف افغانستان تحسین کرد.
اما روسیه بر خلاف چین بر امنیت تمرکز دارد تا چشم انداز اقتصادی. هنگامی که طالبان قدرت را به دست گرفت، پوتین بلافاصله با همتای ازبیکستانی خود شوکت میرضیایف تماس گرفت تا درباره تشدید تنش صحبت کند. پیش از این نیز هر دو کشور رزمایش نظامی مشترکی را در ۲ آگست برگزار کرده بودند.
روسیه و چین برای نشان دادن مشارکت روزافزون و تقویت سیاسی توافق کردند که همکاری خود را در مورد افغانستان تقویت کنند و متعهد شدهاند که ارتباطات استراتژیک را تقویت کرده و به طور متقابل از منافع قانونی محافظت کنند.
رسانههای مهم امریکایی تاکید کردند که قدرت گرفتن طالبان برای مسکو و پکن رضایت بخش است. جان کندی سناتور جمهوریخواه امریکایی ادعا کرد که دشمنان ما یعنی چین و روسیه پس از تسخیر طالبان میخندند. اتحادیه اروپا همچنین با اظهار نظر جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی خود اظهار داشت که اتحادیه اروپا نمیتواند اجازه دهد چین و روسها کنترول اوضاع را در دست بگیرند.
آیا درحالی که قدرتهای بزرگ برای نفوذ میجنگند، صحنهای برای احیای بازی بزرگ در افغانستان مهیا شده است؟