«برای تغییر»؛ شماتیک اجتماع آینده
مبحث مهم دیگر در این کتاب، توجه ویژه روی رسانه در کل است. رسانهها امروز نبض اجتماع را در دست داشته و از سرگرمی تا اندیشه را به خورد جامعه میدهند. مدیریت درست و راهبردی رسانهها میتواند از هرج و مرج اطلاعات و تهاجم فرهنگی به صورت دقیق جلوگیری کرده و در پالایش جامعه کمک کند
کتاب خوبی از خامه یاسر محسنی با عنوان «برای تغییر- طرحهایی برای آینده افغانستان» به تازگی در دسترسم قرار گرفت. این کتاب از سوی انتشارات دانشگاه در ۱۰۰۰ جلد چاپ شده است. کتاب، همانگونه که از نامش پیداست، به طرح موضوعاتی میپردازد که بیشتر ویژه یک طیف خاص از جامعه افغانستان است، اما میتواند بر کلیت کشور تعمیم یافته و مفید واقع شود.
کتاب برای تغییر، در واقع پیش در آمدی است بر مباحث کلان تر مسایل اجتماعی، فرهنگی، دینی و سیاسی در جامعه افغانستان و از آن جایی که نویسنده کتاب منسوب به خانواده روحانی و پرنفوذ محسنی(مرحوم آیتالله محمد آصف محسنی) است، نشر چنین کتابی از این آدرس اهمیت ویژهای مییابد.
در این کتاب روی روحانیت، حوزه، دانشگاه، رسانه، موسسات فرهنگی، معارف، آموزش دینی، نهادها و جریانهای اسلامی و دو نوع راهبرد آموزشی و تربیتی آیتالله محسنی بحث شده است.
آنچه بر اهمیت نشر چنین کتابی در فضای کنونی کشور میافزاید، نخست این مسئله است که هرچند کتاب معطوف به یک بخش خاص از جامعه است، ولی میتواند با خوانشهای متعدد و متفاوت، بر کلیت جامعه تعمیم یافته و همان راهبردها برای آموزش درست اجتماع در جبهه فرهنگی و مذهبی به کار برده شود.
مدیریت حوزه و دانشگاه و رسانه و نهادها و موسسات به صورت راهبردی و آینده نگرانه نیاز مبرم جامعه افغانستان است؛ زیرا کشورمان از نبود راهبرد درست و دقیق و جامع در تمام عرصهها، به ویژه در عرصه فرهنگی، آموزشی و مذهبی رنج میبرد. چنین طرحی میتواند جامعه خشونت زده افغانستان را با آموزش دست و راهبردی، از تفکر و اندیشه و ایدئولوژی بنیادگرایانه خارج ساخته و امر آموزش دینی را متناسب با فرهنگ و فضای امروزی جهان برای طبقات مختلف اجتماع تعریف کند.
حوزه و دانشگاه:
در این کتاب روی مسایل حوزه و دانشگاه و خروجی این دو آدرس مهم در جامعه افغانستان مباحث جالبی روی همرفته بیان شده است. البته هرچند حوزه و دانشگاه دو نشانی متفاوت از دانشجویی است، ولی یک جا به هم میرسند و آن اجتماع است. اگر به مباحث کتاب توجه کافی شود، این ایده در متن گنجانیده شده که خروجی حوزه و دانشگاه تاثیر خاصی بر اجتماع گذاشته و نیاز است که هماهنگی لازم میان هردو آدرس وجود داشته باشد. زمانی به اهمیت این مسئله پی خواهیم برد که در یک سروی میدانی، تخاصم میان خروجی دانشگاه و مدارس دینی را مشاهده کنیم.
رسانه و ارزش:
مبحث مهم دیگر در این کتاب، توجه ویژه روی رسانه در کل است. رسانهها امروز نبض اجتماع را در دست داشته و از سرگرمی تا اندیشه را به خورد جامعه میدهند. مدیریت درست و راهبردی رسانهها میتواند از هرج و مرج اطلاعات و تهاجم فرهنگی به صورت دقیق جلوگیری کرده و در پالایش جامعه کمک کند. این مبحث نیز در کتاب مذکور به صورت همه جانبه مورد واکاوی قرار گرفته است.
موسسات تعلیمی:
یکی از مباحث مهم دیگر کتاب به توجه عمیق روی موسسات تعلیمی مرچرخد؛ زیرا آنچه در این مسئله مطرح میگردد کمتر از دانشگاه و رسانه نبوده و میتواند سنگ بنای آن خروجی باشد. در این کتاب تاکید شده که توجه به موسسات تعلیمی یکی از راهبردهای آینده نگرانه برای رشد و اعتلای جامعه است.
در کتاب برای تغییر تمام این نهادها به عنوان خرده سیستمها تعریف شده که کلان سیستم اجتماع را تشکیل میدهند و اگر یکی از آنها درست کار نکند، تمام سیستم را لنگ میکند.
در آخر کتاب نیز دو موضوع راهبردی از آیتالله مرحوم محمد آصف محسنی به بحث گرفته شده و بیشتر روی مسایل مذهبی و ارزشی میچرخد؛ چیزی که در بیانات و درسگفتارهای آن مرحوم نیز وجود دارد؛ اما تفاوت در این جاست که کتاب آن راهبردها را تفسیر کرده و خوانشی منحصر به فرد از آن ارائه داده و کار خواننده را راحت تر کرده است.
در پایان، میخواهم یادآوری کنم که نخست؛ خواندن این کتاب را براب دانشگاهیان و اهل مدارس دینی اکیداً توصیه میکنم و دوم؛ این نبشته به هیچ عنوان نقد و بررسی و خوانشی از کتاب نیست و صرفاً جنبه معرفی دارد.