برای ختم جنگ، منتظر مذاکرات امریکا و طالبان نباشید!
ترامپ بیصبرانه منتظر توافق صلح است. اما واشنگتن باید دیدگاه روشنی در مورد آنچه که میخواهد به دست آورد، داشته باشد. در حال حاضر هدف این است که نیروها در اسرع وقت از افغانستان خارج شوند. در مورد بقیه مسائل فقط مردم افغانستان میتوانند بحث و گفتوگو کنند.
اوایل سپتمبر بود و به نظر میرسید که ایالات متحده و طالبان برای نهایی کردن توافقنامه، کمی عجله میکنند. پس از گذشت نزدیک به یک سال بحث ناامید کننده و گاه خصمانه بین زلمی خلیلزاد مذاکره کننده اصلی امریکا و نمایندگان طالبان، این دو با هم روی معامله توافق کردند: اگر طالبان متعهد به قطع روابط با القاعده شوند، تضمین کنند كه تروریست ها قادر به استفاده از افغانستان برای حملات علیه امریكاییها نیستند و با دولت افغانستان در مورد حل و فصل سیاسی جامع وارد گفتوگو شوند، ایالات متحده حدود ۵ هزار سربازش را خارج میسازد.
البته، این توافق هرگز امضا نشد. بعد از کشته شدن دهها تن از مردم افغانستان، از جمله یک سرباز امریکایی در حمله طالبان، رییس جمهور ترامپ دعوتش را برای نشست کمپ دیوید لغو و کاملاً از مذاکرات خارج شد و آن را «از بین رفته» اعلان کرد. این فقط آخرین مورد تلفات بود، چنانچه ۲۱ سرباز امریکایی در سال جاری میلادی در افغانستان جان باخته است.
جنگ از ماه سپتمبر به این سو بدتر شده است: عملیات طالبان دقیقاً همزمان با افزایش حملات هوایی ایالات متحده از لحاظ وسعت و شدت افزایش یافته است. برخی این حملات هوایی غیرنظامیان را کشته است، یکی از غم انگیزترین موارد، حمله ۱۹ سپتمبر بود که کارگران افغان را بعد از کار در مزارع هدف قرار داد.
این خشونت فقط بدبختی مردم افغانستان را که هنوز در حال بهبودی از سال گذشته – مرگبارترین سال جنگ که تاکنون ثبت شده – بود وخیم تر ساخت. چنین واقعیت دلخراشی ممکن است واشنگتن و طالبان را مجبور به ارزیابی مجدد مواضع خود کند. در حالی که وزارت امور خارجه (امریکا) هنوز تأیید نکرده، بنا بر گزارش ها سفیر خلیلزاد آخرین بار با نمایندگان طالبان در پاکستان ملاقات کرد.
به نظر میرسد گفتوگوهای مقدماتی دوباره آغاز شده است.
دشوار است تصور کنیم که ترامپ از قبل برنامه سفر خلیلزاد را نمیدانسته است. رییس جمهور مذاکرات را از بین برد، بنابراین به احتمال زیاد رییس جمهور باید مجوز آغاز دوباره مذاکرات را صادر کند.
یک انگیزه سیاسی ممکن برای محاسبات ترامپ وجود داشته باشد – برای مقابله با استیضاح، چه راه بهتر از یک توافق که در نهایت به ایالات متحده اجازه دهد، پس از ۱۸ سال جنگ بار و بندیل خود را بسته به خانه بازگردد؟ اما عامل مهم در تصمیم گیری ممکن این درک صریح باشد که تمام این بمبارانهای اضافی در نهایت یک تمرین بیارزش است.
ما دیگر نمیتوانیم طالبان را بمباران کنیم تا از مواد مخدر در مرز مکزیک و امریکا جلوگیری کنیم. اگر شما روی یک جنگ ناتمام سرمایه گذاری میکنید، در حقیقت و خیلی ساده روی شکست سرمایه گذاری میکنید. همانطور که گروه بینالمللی بحران در آخرین گزارش خود گفت: هر چه رهبران سیاسی امریکا زودتر به دیپلوماتهای خود برای بازگشت به میز مذاکره اجازه دهند، بهتر خواهد بود.
با این وجود، نه ایالات متحده میتواند مشکلات و ضعفهای سیستماتیک افغانستان را حل کند و نه دیپلوماتهای امریکایی، هرچقدر هم که ممکن باشد تظاهر کنند قدرت انجام این کار را دارند. دولت افغانستان از استراتژی دیپلوماتیک ایالات متحده شاکی است و به نوعی، رییس جمهور غنی درست گفته است: مذاکره در مورد توافق صلح، مسئولیت ایالات متحده نیست.
درست همانطور که مسائل سیاسی امریکا باید توسط امریکاییها حل گردد، مسائل افغانستان نیز باید به مردم افغانستان سپرده شود. فکر این که جواب آن در واشنگتن دی سی باشد، بسیار گستاخانه است.
مردم افغانستان ممکن در حال حاضر در مورد اینکه چطور کشورشان را اداره کنند، اجماع نداشته باشند. طالبان افراد کهنه سرسختی هستند و همچنان از گفتوگوی مستقیم با کابل امتناع میورزند، و کل سیستم سیاسی افغانستان را محصول اشغالگران خارجی میدانند. کسی نمیگوید رسیدن به صلح در افغانستان خیلی آسان است. در واقع با یا بدون سربازان امریکایی، این کشور سالها خشونت را خواهد دید.
سؤال این نیست که دور دیگر مذاکرات ایالات متحده و طالبان میتواند هفتهها به طول انجامد. ترامپ بیصبرانه منتظر توافق صلح است. اما واشنگتن باید دیدگاه روشنی در مورد آنچه که میخواهد به دست آورد، داشته باشد. در حال حاضر هدف این است که نیروها در اسرع وقت از افغانستان خارج شوند. بقیه مسائل را فقط مردم افغانستان میتوانند در مورد آن بحث و گفتوگو کنند.