حکومت جدید امریکا باید مراقب خشونتهای طالبان باشد
دولت بایدن از بازنگری توافقنامه صلح سال گذشته ایالات متحده و طالبان و ارزیابی این که آیا طالبان به تعهداتشان پابند بودهاند، خبر داده است.
این توافقنامه طالبان را ملزم میکرد که روابط خود با القاعده را قطع کنند، خشونتها را کاهش دهند و وارد مذاکرات منطقی با دولت افغانستان شوند.
این معامله برای ایجاد زمینه عقبنشینی نیروهای امریکایی در بدل تضمینهای امنیتی از طرف طالبان انجام شد.
تاکنون روند خروج نیروها مطابق برنامه صورت گرفته است.
از زمان آغاز جنگ در سال ۲۰۰۱ تعداد سربازان امریکایی در افغانستان به کمترین اندازه آن- ۲۵۰۰ تن- رسیده است. با این حال، مواد اصلی این توافق نامه توسط طالبان نقض شده است.
خشونتها و همچنین قتلهای هدفمند زیاد شده است و مذاکرات بینالافغانی تقریباً متوقف شده است.
شهرهای بزرگ کشور، از جمله پایتخت -کابل- روزانه شاهد ترور روشنفکران برجسته، مقامات دولتی، قضات، روزنامه نگاران، کارگران حقوق بشر و فعالان جامعه مدنی بوده است.
افغانستان در حال جنگ در یک مقطع حساس ساختن و یا شکستن قرار دارد. عامه مردم ایالات متحده به دنبال خاتمه دادن به اصطلاح «جنگ ابدی» هستند، اما منطقه همچنان بیثبات است و تعدادی از گروههای تروریستی در این کشور فعالیت دارند.
به اساس گزارشها، همین اکنون بیش از ۲۰ گروه تروریستی در منطقه فعال هستند که این میتواند امنیت جهانی را با خطرات جدی روبرو کند. اگر این گروهها در سطح منطقه مهار نشوند، تروریستهای با اجنداهای جهانی میتوانند خیابانهای نیویارک، لندن، پاریس و بسیاری از شهرهای دیگر را نا امن کنند.
بدتر از آن این که اگر آنها به نیروگاههای هستهای پاکستان نا امن دسترسی پیدا کنند، میتواند منجر به یک فاجعه جهانی شود.
یکی از مهمترین دلایل حضور نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان طی ۱۹ سال گذشته این بوده است که نگذارند تروریستها از پناهگاههای امن استفاده کنند و به نیروگاههای هستهای پاکستان دسترسی پیدا کنند. افراط گرایی مذهبی و رادیکالیزم پاکستان را در مقابل تروریستان نسبتاً آسیب پذیر کرده است.
دولت بایدن با رویکرد محتاطانه اما عمل گرایانه، این وضعیت شکننده را مدیریت کند.
یک عامل مهم، عقب نشینی تمام نیروهای امریکایی به اساس جدول زمانی تا ماه می ۲۰۲۱ مطابق توافقنامه صلح است. اما با توجه به شرایط موجود و نقض توافقنامه صلح توسط طالبان، عقبنشینی کامل نیروها در مدت چهار ماه عملی به نظر نمیرسد.
توقع افغانها از بازنگری توافق صلح این است که آتشبس دایمی و فشار بیشتر بر طالبان برای ترک خشونت وارد شود.
طالبان باید دموکراسی در ساختار فعلی نظام در مذاکره را حرمت بگذارند، حنیف اتمر وزیر امور خارجه افغانستان و یکی از بازیگران اصلی گفتوگوهای صلح، تلاش دارد تا اجماع منطقهای را برای حفظ جمهوریت به دست بیاورد.
دستاوردها بسیار به دشواری طی ۱۹ سال گذشته به دست آمده و آتشبس میتواند به یک توافق صلح موفقیت آمیز مبدل شود.
صلح باید همراه با امنیت و یک انتقال اقتصادی باشد که منجر به خودکفایی پایدار برای افغانستان شود.
توسعه اقتصادی میتواند هزینههای جنگ ایالات متحده را جبران نموده و افغانستان را در راستای خودکفایی مطابق به دستور کار رییس جمهور غنی کمک کند. این میتواند همکاری طولانی مدت بین افغانستان و ایالات متحده را تقویت کند. برخی از پیمانکاران امریکایی برنامههای انتقال امنیتی و اقتصادی را به مقامات افغان و ایالات متحده ارائه دادهاند- ایدههای که میتواند امنیت و منافع اقتصادی هر دو کشور را تقویت کند، حتی در صورتی که توافق صلح باقی بماند و یا شکست بخورد.
وضعیت شکننده کنونی فرصتی منحصر به فرد برای مقامات افغانستان و ایالات متحده برای دستیابی به اهداف خود فراهم میکند، اما این موضوع نیازمند اعمال فشار بیشتر بر طالبان است.
بهترین گزینه خروج گام به گام نیروهای امریکایی مطابق با شرایط تضمینهای طالبان است که آنها واقعاً از روابط خود با القاعده دست بکشند، با دولت افغانستان به توافق برسند و به گروه های تروریستی اجازه ندهند تا در داخل افغانستان فعالیت کنند.
در حالی که این توافقنامه در دست بررسی است، این زمان برای رسیدگی به چالشهای اساسی و اعمال فشار بیشتر بر طالبان برای جدی گرفتن آتشبس دائمی است. علاوه بر این، باید تلاش شود تا در مورد روند صلح به اجماع منطقهای برسد.
تاکنون برخی از بازیگران منطقهای به دلیل تضاد منافع، نقشی نسبتاً مخرب در روند صلح داشتهاند.