محقق: تشکیل حکومت فراگیر با فرار غنی تخریب شد/ جامعه هزاره را به مسیری که حق شان بود هدایت کردم

خبرگزاری دید: محمد محقق رهبر حزب وحدت مردم افغانستان می‌گوید که سنگ تهداب تشکیل حکومت همه‌شمول با فرار غنی تخریب شد و اکنون اگر طا-لبان راه مصالحه را در پیش نگیرند، ممکن مقاومت مسلحانه را آغاز کنند.

محمد محقق به تازگی در مصاحبه‌ای در باره شکست روند صلح، سقوط جمهوریت، فرار اشرف غنی، مقاومت در برابر طا-لبان، اوضاع کنونی افغانستان و سناریوهای پیش روی افغانستان بحث کرده است.

محقق دوری خود از افغانستان را «مهاجرت اجباری» خوانده و در باره دعوت شدن از سوی طا-لبان گفت:  به طور مشخص چیزی به نام دعوت نیست. آن‌ها گفته‌اند که هرکس می‌تواند در خانه خود زندگی کند، اما من این طور زندگی را درست نمی‌دانم.

وی در باره خواست خود نسبت به آینده افغانستان گفت: ما می‌خواهیم که نظام مردم‌سالاری و اراده مردم و رفاه مردم حاکم باشه و مردم از گرسنگی و فقر نجات یابد و با تغییر شرایط، تصمیم دارم دوباره به افغانستان برگردم.

محقق با اشاره به چگونگی سقوط نظام جمهوریت بیان داشت: ما برای مذاکره بین‌الافغانی رفته بودیم به پاکستان و سنگ تهداب گفت‌وگوی مسالمت‌آمیز با حمایت سازمان ملل و امریکا و برخی کشورهای منطقه گذاشته شده بود که اشرف غنی آن را از بین برد.

به گفته وی، قرار بود یک حکومت فراگیر متشکل از سه جناح: جانب حکومت، جانب سیاسیون و اپوزیسیون و طا-لبان به وجود آید.

وی افزود: این را نماینده امریکا که آقای خلیلزاد بود هم طرحش این بود که قدرت باید به یک حکومت مسالمت‌آمیز انتقال شود و همه جهت‌ها در آن شریک باشد. آقای غنی که مصلحت خود را در آن ندید، فرار کرد و رفت و همه چیز را بر باد کرد. طا-لبان هم که دید همه چیز به دست آمده دیگه چه ضرور که مذاکره کنیم.

رهبر حزب وحدت مردم افغانستان در ادامه بیان داشت که مقامات پاکستانی در آن زمان به آن‌ها گفتند که حال که شرایط عوض شده، پس باید صبر کرد. چون مذاکره دیگر معنا نداشت.

رابطه طا-لبان-پاکستان

وی رابطه طا-لبان و پاکستان را بستگی به شرایطی دانست که بین آن‌ها حاکم است.

وی در این باره گفت: گفته می‌شود که پاکستانی‌ها در دولت طا-لبان نفوذ دارد، اما نشانه‌هایی که بروز داده می‌شود در تصادمات مرزی فهمیده می‌شود که طا-لبان هم برای پاکستان به مشکل بدل خواهد شد.

محقق سفر رییس وقت آی‌اس‌آی پاکستان را به کابل حرکت نادرست خواند و گفت که این سفر استقلالیت مردم افغانستان را زیر سئوال برد.

وی در مورد اشرف غنی و حلقه نزدیکش گفت که تحلیل وی چنین بوده که آن‌ها افرادی بی‌پایه هستند و امریکا آن‌ها را به زور آورده و بدون رأی حکومت ایستاد کرده است.

محمد محقق در مورد سرنوشت حکومت اشرف غنی بیان داشت: آخر امر سرنوشت این حکومت خراب است، اما مشخصا نمی‌دانستیم که بعد از آن لاف و پتاقی که می‌زد که من امان‌الله خان را خوش ندارم که فرار کرد، آخر خودش فرار کرد. همین موضوع برای ما گیج کننده بود.

تماس با طا-لبان

محقق تماس‌هایش با طا-لبان را در حد همان هیئت دانست که نماینده آن‌ها در تیم مذاکره کننده بود.

وی گفت: طا-لبان از طریق افراد ذیربط خود به ما گفته بود که یا بیعت کنید یا معیت، یعنی با ما همراهی کنید که بجنگیم با حکومت آقای غنی. اما ما آن را مصلحت نمی‌دانستیم.

محقق در باره رویکرد خودش و داکتر عبدالله نسبت به طا-لبان چنین گفت: به یک سمت نمی‌رویم. بین ما و داکتر عبدالله یک فاصله است. آن‌ها به یک  مسیر می‌روند که همراهی یا حداقل عدم مخالفت با طا-لبان است. مصلحت کشور را در همین می‌دانند. ما دیگر همراهی با طا-لبان را به مصلحت نمی‌دانیم.

وی همچنین بیان داشت که شرایط و اوضاع را سنجیده تصمیم خواهد گرفت: اگر مصلحت شد صلح است [با طا-لبان]، مصلحت شد مذاکره و مصلحت شد جنگ است.

محقق در ادامه هزاره‌ها را در افغانستان به خروسی تشبیه کرد که در عروسی و عزا سرشان را می‌برند.

ما تلاش‌هایی را در سطح بین‌المللی انجام دادیم که کشتار هزاره‌ها متوقف شود و به تلاش‌های سیاسی و تبیلغاتی خود ادامه می‌دهیم.

دستاورد جامعه هزاره طی ۲۰ سال گذشته

محمد محقق در مورد دستاورد ۲۰ سال گذشته جامعه هزاره بیان داشت: دستاورد ۲۰ سال گذشته هزاره‌ها این بوده که بعد از بیش از یک قرن سکوت، قتل عام، بردگی، انکار و فاصله از سیاست، ما به صحنه سیاست آوردیم و صاحب عزت و اقتدار ساختیم. در تصمیم‌گیری‌ها شریک بود. در قانون اساسی مذهب، قوم و زبان شان را به رسمیت شناساندیم. ما جامعه هزاره را به همو مسیری که حق شان بود، راهنمایی کردیم.

وی در بخشی از سخنان خود با اشاره به اظهارات جنرال دوستم نسبت به کریم خلیلی گفت: جنرال دوستم و آقای خلیلی دوست‌های قدیمی هستند.

رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان در باره رویکرد آینده‌اش چنین بیان داشت: ما منتظر هستیم که تبه‌کاران [طالبان] عمرشان به پایان برسد که یا از افغانستان بروند یا دیگران را هم به رسمیت بشناسند که همراه شان مذاکره کنند تا حکومت همه‌شمول که خواست مردم است به وجود آید.

وی خاطرنشان کرد: اگر شرایطی به وجود آید که طا-لبان هیچ راه مصالحه را در پیش نگیرند، ممکن مقاومت مسلحانه علیه طا-لبان را آغاز کند.

به گفته وی، امیدی برای مذاکره است. چون جهان و منطقه نیز دیدگاه شان تغییر کرده است. همه می‌دانند که طا-لبان را امریکا آورده است.

محقق می‌گوید که اشرف غنی با حمایت امریکا تمام تجهیزات را به طا-لبان تسلیم کرد و دیگر نمی‌شد که ما با سلاح کهنه خود برویم با آن‌‌ها بجنگیم و مردم را دربه در کنیم.

وی افزود:  اگر دیگران جنگید، ما هم در کنار آن‌ها ایستاده می‌شویم. سیال برابر صلح می‌کنیم، سیال برابر مذاکره می‌‌کنیم، سیال برابر جنگ می‌‌کنیم.

محقق در مورد مولوی مهدی گفت که جنگ را مصلحت نمی‌دانست و کسانی را برای قانع کردن وی جهت قبول کردن معینیت شهرسازی فرستاد، اما طا-لبان سر خانه وی حمله کردند.

رهبر حزب وحدت اسلامی نظام مورد نظر آینده خود را نظام برآمده از انتخابات و غیرمتمرکز دانست.

وی همچنین تلاش اول شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان را صلح دانست و اقدامات بعدی را منوط به شرایط.