مذاکرات دوحه بر سر خروج نظامیان امریکایی به بُنبست رسیده است
وقتی خلیلزاد در ماه فبروری با لحن خوشبینانهای پیشنهاد توافق تا ماه جولای را بیان کرد، این دو دشمن به نکته مورد بحث و منازعه مواجه شدند.
سخنگوی گروه طالبان گفته است که مذاکرات بین طالبان و امریکا روی مسائل کلیدی در مورد زمانبندی خروج نیروهای خارجی از افغانستان دچار مشکل شده است.
این در حالی است که زلمی خلیلزاد نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان و هیئت طالبان طی ماههای اخیر چندین بار در دوحه قطر ملاقات کردند تا در نهایت به این جنگ طولانی در افغانستان نقطه پایان بگذارند.
پس از بیش از ۱۷ سال جنگ، سئوال اساسی مبنی بر جدول خروج نیروهای خارجی و امریکایی از افغانستان محور مذاکرات را تشکیل میدهد.
وقتی خلیلزاد در ماه فبروری با لحن خوشبینانهای پیشنهاد توافق تا ماه جولای را بیان کرد، این دو دشمن به نکته مورد بحث و منازعه مواجه شدند.
ایالات متحده قبل از خروجش، از طالبان تقاضای تضمینهای امنیتی، آتشبس و دیگر تعهدات را دارد. اما هراسافکنان(طالبان) پافشاری دارند که هیچ کاری نخواهند کرد، تا زمانی که ایالات متحده جدول خروج را اعلان کند.
سهیل شاهین سخنگوی گروه طالبان در دوحه، طی مصاحبهای با فرانس پرس گفته است که دو جانب تلاش میکنند اختلافها را کاهش دهند و روی جدول زمانی که مورد قبول دو طرف باشد، توافق کنند.
وی افزوده است:« این امر (توافق روی جدول زمانی) تا کنون به دست نیامده است.»
شاهین در پاسخ به سئوالی مبنی بر این که اگر امریکا جدول زمانی خروج را اعلان نکند، هیچ چیزی پیش نخواهد رفت، گفته است:« در اصول، بلی.»
او همچنان افزوده است:« این مسئله ممکن در این دور مذاکرات حل نشود.»
سخنگوی گروه طالبان گفته است:«اگر نتوانیم موضوعات را در این دور نهایی سازیم، صلح خیلی دورتر خواهد بود، تا نزدیک تر.»
سفارت امریکا در کابل، چیزی در این مورد نگفته، اما خلیلزاد همواره تاکید کرده که خروج نظامیان تنها یکی از مسائل در مذاکرات است. به گفته وی، برای این که پیشرفتی صورت گیرد، طالبان باید تضمین دهند که افغانستان دیگر هرگز به عنوان پناهگاه امن تروریستان استفاده نخواهد شد، آتشبس اجرایی شود و با نمایندگان افغانستان صحبت شود.
شاهین گفته که طالبان آماده است تضمینهایی را که امریکا میخواهد تأمین کند.
بسیاری مردم افغانستان از دورنمای معامله امریکا با طالبان هراس دارند و بر این باورند که امریکا مشتاق ترک کشوری است که بیش از ۱ تریلیون دالر برایش هزینه داشته و حدود ۲ هزار و ۴۰۰ سرباز جان خود را از دست داده است.
آنها از این هراس دارند که طالبان جسور تلاش کنند قدرت را به دست گرفته و نسخه افراطی خود را از اسلام دوباره عملی کنند، دستاوردهای چندین ساله زنان، رسانهها و غیره نابود شود.
از سویی هم، طالبان همواره از مذاکره با غنی خودداری کرده و او را دستنشانده ایالات متحده میدانند. به همین دلیل، تاکنون با حکومت وی وارد گفتوگو نشدهاند.
خلیلزاد از طریق ملاقات با نمایندگان کشورهای مختلف، تلاش کرده تا به مردم افغانستان اطمینان دهد.
هفته گذشته، هزاران نفر از بزرگان قبیلهای و دیگر شخصیتها در کابل گردهم آمدند تا خطوط سرخ خود را در توافق با طالبان بیان کنند. بسیاری در کابل این مفکوره را به باد تمسخر میگیرند که شورشیان، آنهایی که باری زنان را به خاطر اتهامات نادرست زنا سنگسار میکردند، اکنون با عصر جدید کنار بیایند.
اما سخنگوی طالبان اصرار دارد که آنها با حقوق زنان هیچ مشکلی ندارند، ولی باید بر اساس ارزشهای اسلامی باشد.
وی گفته است:« ما فرهنگ جداگانه و ارزشهای متفاوتی داریم. ارزشهای ما، ارزشهای مردم افغانستان نسبت به ارزشهای غربی متفاوت است.»
در آخر نشست بزرگ هفته گذشته، رییس جمهور اشرف غنی به طالبان پیشنهاد آتشبس داد.
هراسافکنان این پیشنهاد را رد کردند و روز یک شنبه حملات انتحاری را بر فرماندهی پولیس در شمال افغانستان راه اندازی و دست کم ۱۸ تن را کشتند. این حمله، تنها آخرین مورد خشونتهای روزانه در سراسر افغانستان بود.
نیروهای امریکایی نظامیان افغان را آموزش میدهند و حملات هوایی بالای طالبان انجام میدهند. برخی اوقات طی یک هفته، صدها تن از هراسافکنان را میکشند تا جنگ را به طرف یک حل و فصل سیاسی بکشانند.
مذاکرات بین طالبان و امریکا پیچیده است. عباس ستانکزی رییس مذاکره کننده طالبان یک تیم ۱۳ نفره را رهبری میکند، درحالی که خلیلزاد حدود ۲۴ مقام را با خود دارد. حکومت قطر نیز در مذاکرات اشتراک میکند.
مذاکرات به آرامی پیش میرود و با تعاملات و تفهیم به زبان پشتو و انگلیسی. با این همه، مذاکره کنندهها اغلب مکث میکنند تا با مقامات بالا رایزنی کنند.