هیچ جناح «شفافیت» انتخابات را تضمین نمیتواند
عبدالعزیز ابراهیمی سخنگوی کمیسیون انتخابات در صحبت با خبرنگار دید، میگوید که کمیسیون انتخابات نمیتواند شفافیت انتخابات را تضمین نماید ولی تلاش خواهد کرد که یک انتخابات نسبتاً شفاف و همه قبول برگزار شود.
کمتر از یک هفته دیگر با انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در ششم ماه میزان سال روان فاصله داریم. انتخاباتی که در مورد چگونگی برگزاری آن کلی پرسش و بدبینی وجود دارد. محمد اشرف غنی رییس جمهور کشور و داکتر عبدالله رییس اجرایی حکومت که برای بار دیگر برای رسیدن به ارگ باهم در انتخابات رقابت خواهند کرد، هیچ کدام پاسخ قناعت بخشی در ارتباط به «شفافیت» انتخابات ارائه نکردهاند. شفافیت یکی از مولفههای مهم فرایند انتخابات است. اگر این فرایند به گونه باید و شاید محقق نشود، با انتخاب شهروندان کشور بازی میشود و درعین حال، نتایج انتخابات موجب بحران میشود. چیزی که وزارت خارجه ایالات متحده امریکا هشدار آن را نیز داده است. وزارت خارجه امریکا در تازه ترین مورد اعلامیهای صادر کرد و در آن بر اصل شفافیت انتخابات تاکید کرد و همچنان گفت که نتایج انتخابات باید بازتاب انتخاب شهروندان افغانستان باشد. نهادها و سازمانهای بینالمللی هر کدام جداگانه تاکید روی شفافیت انتخابات دارند. از آن جمله سازمان ملل متحد از همه طرفها در افغانستان خواسته است که برای یک انتخابات شفاف و همه قبول باهم همکاری کنند. تاکید روی یک انتخابات شفاف در حالی صورت میگیرد که در ۱۸ سال اخیر، تمامی انتخاباتها به گونه درد سر آفرین بوده است. از جمله انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۴ و انتخابات پارلمانی در ۲۸ و۲۹ ماه میزان که رهبران حکومت وحدت ملی خود نیز اعتراف کردند که انتخابات پارلمانی یک تجربه« بد» بود.
آقای غنی و عبدالله هر دو در پاسخ به پرسش طلوع نیوز گفتند که شفافیت انتخابات آتی را نمیتوانند تضمین بدهند. معنای این اعتراف این است که باید منتظر یک انتخابات غیر شفاف باشیم. نامزدان انتخابات ریاست جمهوری و حلقات سیاسی از دیر زمانی است که نگرانی شان را نسبت به یک انتخابات پر از تقلب و جعلی شریک کردهاند. یک باور این است که تیم انتخاباتی «دولت ساز» انتخابات ریاست جمهوری را مهندسی خواهد کرد. در این میان تنها دسته انتخاباتی دولت ساز در ارتباط به چگونگی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری شاکی نیست.
نهادهای انتخاباتی از جمله کمیسیون انتخابات موضعش این است که تلاش میکنند یک انتخابات شفاف و همه قبول به اجرا بگذارند. نهادهای ناظر بر انتخابات هم به کرات از وقوع یک انتخابات جنجالی سخن زدهاند. در حالی که با گذشت هر روز به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری نزدیکتر میَشویم که این نگرانیها و بدبینیها وجود دارد. یکی از مادههای توافقنامه حکومت وحدت ملی میان غنی و عبدالله، اصلاحات انتخاباتی بود. چیزی که هرگز به آن بها داده نشد. برخی از تکتها و جریانهای سیاسی حتا آمادگی گرفتهاند تا در قبال نتایج انتخابات ریاست جمهوری واکنش نشان بدهند و موضع بگیرند.
انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۴ و انتخابات پارلمانی دو نمونه از یک انتخابات پر از افتضاح است. برخی از تکتهای انتخاباتی نیز گفتهاند که روی گزینه جلوگیری از انتخابات هم فکرهایی کردهاند. گلبدین حکمتیار از نامزدان انتخابات چندی پیش گفت که در هماهنگی با سایر نامزدان ممکن جلو برگزاری انتخابات را بگیرند.
موضع و روایت کمیسیون در پیوند به این نگرانیها چیست؟
عبدالعزیز ابرهیمی سخنگوی کمیسیون انتخابات در صحبت با خبرنگار دید، میگوید که کمیسیون انتخابات نمیتواند شفافیت انتخابات را تضمین نماید ولی تلاش خواهد کرد که یک انتخابات نسبتاً شفاف و همه قبول برگزار شود. او گفت که بیش از یکصد و ده هزار ناظر داخلی و خارجی از انتخابات ریاست جمهوری نظارت خواهند کرد. او گفت که استفاده از دستگاههای بایومتریک در انتخابات به شفافیت انتخابات کمک خواهد کرد.
پیشتر برخی از اعضای کمیسیون انتخابات گفته بودند که آنان برای یک انتخابات شفاف آمادگی دارند.
واقعیت دیگر این است که افکار عمومی کشور به عنوان صاحبان اصلی پروسه انتخابات هیچگونه باور و اعتماد به نهادهای انتخاباتی و انتخابات ندارند. یکی از عوامل بیعلاقگی مردم برای شرکت در انتخابات همین بیاعتمادی به نهادهای انتخاباتی و تیم حاکم است. در کنار بیاعتمادی به ارگ و نهادهای انتخاباتی، چالش دیگر ناامنیهای جاری است که پروسه انتخابات را به صورت بالقوه تهدید میکند و تهدید کرده است.