پیامدهای تخلیه پایگاه نظامی بگرام

واگذاری پایگاه بگرام به وزارت دفاع ملی، به همان اندازه که یک امتیاز انکارناپذیر برای نیروهای دفاعی و امنیتی است، یک چالش بزرگ هم برای آنان هست؛ چالشی که غلبه بر آن، نیازمند مدیریت کارآ، هزینه هنگفت، نیروی خبره و آب‌دیده و امکانات فراوان مالی و نظامی است

بعد از نزدیک به بیست سال، پایگاه هوایی بگرام بزرگترین پایگاه امریکایی‌ها در افغانستان از وجود سربازان ایالات متحده، تخلیه و این پایگاه به وزارت دفاع ملی واگذار شد.
پایگاه هوایی بگرام به عنوان نماد حضور امریکایی‌ها در افغانستان شناخته می‌شد. در زمان اوج حضور نیروهای امریکایی در افغانستان در حدود ۱۰۰ هزار سرباز امریکایی در این پایگاه مستقر بودند. به همین دلیل، اهمیتی ندارد که دیگر پایگاه‌های نظامی امریکا در کشور، چگونه و چه زمانی تخلیه می‌شوند، بلکه مهم این است که با ترک پایگاه بگرام توسط آخرین سرباز امریکایی، نماد حضور بیست ساله این ابرقدرت در افغانستان فروریخت و بگرام دیگر نماد حضور نظامی امریکا در افغانستان نیست.
تخلیه و واگذاری این پایگاه به وزارت دفاع ملی، امتیازی مهم و چشمگیر برای افغانستان است؛ زیرا پس از این نیروهای بومی و ملی افغانستان مسئولیت پرافتخار و مخاطره‌آمیز مرزبانی از تمامیت ارضی و محافظت از مناطق راهبردی و مهم نظامی و امنیتی کشور را بر دوش خواهند داشت. با این حال، از نگرانی‌هایی که این دستاورد را در معرض خطر می‌بیند نیز نباید چشم پوشید؛ نگرانی‌هایی که از چشم دوختن طالبان برای دسترسی به این پایگاه استراتژیک ناشی می‌شود و این همان مسئولیت مخاطره‌آمیزی است که بر دوش نیروهای رزمی و دفاعی کشور گذاشته شده است.
با توجه به حملات هر از گاهِ طالبان به پایگاه بگرام در زمان حضور نیروهای امریکایی در این پایگاه، پیش‌بینی می‌شود در هفته‌های آینده، دامنه خشونت طالبانی دامن این پایگاه را نیز بگیرد و طالبان از هر فرصتی برای حمله بر آن استفاده کنند. این برای آن است که پایگاه بگرام، به لحاظ اهمیت نظامی ـ امنیتی، کارکرد دوگانه و دوسُویه امریکایی ـ افغانستانی دارد. میدان هوایی بگرام در زمان حضور امریکایی‌ها نماد حضور نظامی این ابرقدرت در افغانستان بود و پس از ترک و تخلیه آن از وجود سربازان امریکایی، نماد اقتدار نظامی و دفاعی دولت جمهوری اسلامی افغانستان به شمار می‌شود. بنابراین دسترسی به پایگاه بگرام هم متضمن تثبیت پیروزی نمادین طالبان بر امریکا است و هم نشانه ناتوانی نظامی دولت افغانستان در برابر این گروه. به همین جهت است که محافظت از پایگاه بگرام، اهمیتی کمتر از محافظت از همه افغانستان ندارد.
برخی تحلیلگران به این باورند که واگذاری پایگاه بگرام به وزارت دفاع ملی، به همان اندازه که یک امتیاز انکارناپذیر برای نیروهای دفاعی و امنیتی است، یک چالش بزرگ هم برای آنان هست؛ چالشی که غلبه بر آن، نیازمند مدیریت کارآ، هزینه هنگفت، نیروی خبره و آب‌دیده و امکانات فراوان مالی و نظامی است.
بنابراین، بایسته است که مسئولان ارشد دفاعی و امنیتی کشور، راهبردی مدون و دارای قابلیت اجرا برای حفاظت از این پایگاه مهم نظامی طراحی و برای دفع خطرات و تهدیدات آینده دشمنان با هدف تسخیر و تصرف آن، با دقت و مسئولیت برنامه‌ریزی کنند.
از این مهم هم نباید غفلت ورزید که تخلیه پایگاه بگرام، پیامدهای وضعی بسیاری برای هزاران نفری خواهد داشت که از رهگذر این پایگاه به تأمین معیشت خانواده‌های خود اهتمام می‌ورزیدند، اما پس از این فرصت‌های شغلی بیست ساله خود را از دست می‌دهند و با بیکاری و غلبه فقر، ممکن است ظرفیت جذب در صفوف تروریست‌ها و براندازانی را پیدا کنند که فقر و بیکاری جوانان را ابزاری برای سربازگیری و جذب نیرو ساخته‌اند.
همچنین پیامد دیگر تخلیه پایگاه بگرام، در معرض تهدید قرار گرفتن خانواده‌هایی است که در اطراف و حواشی این پایگاه زندگی می‌کنند و در صورت حمله طالبان به این پایگاه، طبق معمول قربانی جنون جنگ خواهند شد.