چقدر احتمال شکست گفتوگوهای صلح وجود دارد؟
کلید صلح افغانستان، اجماع منطقهای است. در صورتی که کشورهای منطقه اولویت شان پایان جنگ افغانستان باشد، بدون شک تفنگها خاموش خواهد شد
قرار است دور هفتم گفتوگوهای قطر میان نمایندگان طالبان و دیپلماتهای ایالات متحده امریکا به زودی آغاز شود. گفتوگوهایی که در مورد آن دو نوع گزارش وجود دارد.
یک: شکست گفتوگوها
دو: به نتیجه رسیدن گفتوگوها
گزارشهایی وجود دارد که دور ششم گفتوگوهای قطر با نتایج مطلوبی همراه بوده است. زلمی خلیلزاد نماینده ویژه وزارت امور خارجه امریکا برای افغانستان به مجلس سنای امریکا گزارشی از گفتوگوهای صلح ارایه کرد و مجلس سنا از تلاشهای آقای خلیلزاد رضایت خاطر نشان داد و گفت که پروسه صلح به رهبری او نتیجهبخش بوده است.
گروه طالبان هم از دور ششم این گفتوگوها به نوعی ابراز رضایت کردند.
اما چرا احتمال شکست این روند در وصف عجله امریکاییها وجود دارد؟
در این مسئله هیچ شکی نیست که جنگ افغانستان ابعاد بسیار پیچیده دارد.
کشورهای منطقه به شمول همسایگان کابل در این جنگ دخیل هستند. ایران، پاکستان، روسیه، چنین و هند از جمله کشورهایی اند که در جنگ افغانستان تاثیر گذارند. برای همین زلمی خلیلزاد میگوید که برای صلح افغانستان هنوز اجماع منطقهای شکل نگرفته است. حتا بخشی از ماموریت خلیلزاد در افغانستان شکل دادن اجماع منطقهای برای رسیدن به صلح در افغانستان است. چیزی که تا همین دم به میان نیامده است.
هر کدام از این کشورها در صورتی که بخواهند جنگ جاری دوام پیدا کند و گفتوگوها با شکست رو به رو شود، بسیار سخت خواهد بود تا ما انتظار داشته باشیم که پروسه صلح به نتیجه برسد و جنگ راه حل سیاسی پیدا کند. یکی از این کشورها پاکستان است. اسلامآباد در حمایت از هراسافکنان شهره جهان است و سالانه میلیاردها از امریکا دریافت میکند تا با هراسافکنی مبارزه نماید.
رقابتها و جنگ نیابتی برخی از کشورها در افغانستان از جمله عواملی است که میتواند پروسه صلح را با ناکامی دچار بسازد.
با این وجود، تا زمانی اجماع منطقهای صلح افغانستان به وجود نیاید خیلی دور از انتظار است که منتظر پایان جنگ در کشور باشیم. جدا از جنگهای نیابتی، برخی از کشورها از گروه طالبان حمایت نیز میکنند.
اکنون امریکا که برای رسیدن به صلح عجله دارد، باید اولویتش سرو سامان دادن اجماع منطقهای برای صلح افغانستان باشد.
بحث برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ششم میزان سال جاری جدیتر شده است. ظاهراً که انتخابات ریاست جمهوری در همین تاریخ برگزار خواهد شد. معاون وزیر خارجه امریکا گفته که این کشور از برگزاری یک انتخابات شفاف حمایت میکند.
زلمی خلیلزاد به کرات گفته بود که انتظار داریم پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری به صلح دست یابیم. با داغ شدن موضوع برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، به نظر میرسد که پروسه صلح با بُنبست رو به رو شده است. طالبان پیشنهاد آتش بس را رد میکنند و همچنان بر طبل دوام جنگ میکوبند.
در فرجام باید بگویم که کلید صلح افغانستان، اجماع منطقهای است. در صورتی که کشورهای منطقه اولویت شان پایان جنگ افغانستان باشد، بدون شک تفنگها خاموش خواهد شد. دیده شود که دیپلماسی امریکا چقدر میتواند کشورهای منطقه را قناعت دهد که از دوام پروسه جنگ در کابل حمایت نکنند.